این یک وضعیت حقوقی نسبتاً پیچیده و متأسفانه رایج در معاملات وکالتی خودرو است. در حال حاضر، شما اختیار قانونی برای فروش خودرو را ندارید زیرا:
- وکالتنامه شما منقضی شده است: یعنی شما دیگر وکیل فروشنده برای انتقال قطعی نیستید.
- مالکیت رسمی منتقل نشده است: مالک رسمی خودرو همچنان همان صاحب اصلی (مالک الف)است که نامش در سند کمپانی یا نیروی انتظامی ثبت شده است.
بدون داشتن اختیار قانونی (وکالتنامه معتبر) یا سند قطعی به نام خودتان، امکان فروش خودرو وجود ندارد.
برای حل این مشکل، شما باید زنجیره انتقال مالکیت را از ابتدا تا انتها تکمیل کنید. در شرایطی که فروشنده شما (که خودش هم وکالتی خریده) به مالک اصلی دسترسی ندارد، تنها راه مؤثر اقدام قانونی از طریق مراجع قضاییاست.
در اینجا مراحل عملی و قانونی که باید طی کنید، شرح داده میشود:
۱. جمعآوری مدارک و مستندات
قبل از هر اقدامی، مدارک زیر را آماده کنید:
- مبایعهنامه (قرارداد خرید و فروش): سندی که نشان میدهد شما خودرو را از فروشنده خود (مالک ب) خریدهاید.
- تصویر وکالتنامه منقضی شده: وکالتنامهای که فروشنده به شما داده بود.
- مدارک پرداخت: فیشهای واریزی یا چکهایی که نشاندهنده پرداخت ثمن معامله به فروشنده شما است.
- سند سبز (شناسنامه مالکیت خودرو): که هنوز به نام مالک اصلی (مالک الف) است.
۲. اقدام حقوقی: دعوای «الزام به تنظیم سند رسمی»
هدف شما این است که دادگاه، فروشنده شما و مالک اصلی را مجبور کند تا سند را به نام شما منتقل کنند.
الف. طرفین دعوا
در این حالت، شما باید علیه دو نفر اقامه دعوا کنید:
- فروشنده خودتان (مالک ب): کسی که خودرو را به شما فروخته است.
- مالک اصلی خودرو (مالک الف): کسی که سند رسمی هنوز به نام اوست.
ب. ماهیت دعوا
شما باید در دادگاه حقوقی محلی که ملک یا محل اقامت فروشنده در آن واقع است، دادخواست «الزام به تنظیم سند رسمی خودرو» ارائه دهید.
ج. فرآیند دادرسی
- ابلاغ و احضار: دادگاه هر دو خوانده (فروشنده شما و مالک اصلی) را احضار میکند.
- پیگیری زنجیرهای:
- دادگاه از فروشنده شما (مالک ب) میخواهد که سند را به نام شما بزند. اما از آنجایی که مالک ب هم وکالتش منقضی شده، نمیتواند مستقیماً این کار را انجام دهد.
- بنابراین، دادگاه همزمان مالک ب را ملزم میکند که سند را از مالک اصلی (مالک الف) به نام خود یا مستقیماً به نام شما منتقل کند.
- حکم دادگاه و اقدام اجرایی:
- اگر مالک اصلی یا فروشنده شما در دادگاه حاضر نشوند یا از انتقال سند امتناع کنند، دادگاه حکم به نفع شما صادر میکند.
- پس از قطعی شدن حکم، نماینده اجرای احکام دادگستری به جای مالک اصلی و فروشنده شما، در دفترخانه اسناد رسمی حاضر شده و کلیه اسناد و مدارک لازم برای انتقال سند قطعی را امضا میکند تا سند نهایی به نام شما ثبت شود.
۳. پس از انتقال مالکیت
بعد از طی این مراحل و انتقال سند به نام خودتان، شما مالک رسمی و قطعی خودرو خواهید بود و میتوانید بدون هیچ مانعی آن را به شخص ثالثی بفروشید.
خلاصه توصیه کلیدی
با توجه به اینکه دسترسی به مالک اصلی مقدور نیست و وکالتنامهها منقضی شدهاند، متأسفانه راه حل خارج از دادگاه عملاً مسدود است.
بهترین توصیه این است که بلافاصله با یک وکیل متخصص در امور خودرو و معاملات وکالتی مشورت کرده و دعوای حقوقی «الزام به تنظیم سند رسمی» را علیه فروشنده خود و مالک اصلی خودرو مطرح کنید.
این مسیر اگرچه زمانبر است، اما تنها راه قانونی و قطعی برای حل مشکل مالکیت و فراهم کردن امکان فروش خودرو توسط شماست.