با سلام.وکالت به تنهایی نشان دهنده فروش نیست باید دلایل و مدارک دیگری وجود داشته باشد که ثابت کند قصد وکالت فروش بوده است. در هر صورت وکالت با فوت پدر باطل شده و اگر تنظیم سند وتعویض پلاک نشده باشد شما هنوز مالک هستید وراث باید بر علیه شما طرح دعوی الزام به تنظیم سند رسمی کنند.

۱. وضعیت وکالت پس از فوت موکل (شما) یا وکیل (پدرتان)

بر اساس قانون مدنی ایران، وکالت یک عقد جایز است.

• فوت وکیل (پدر شما): فوت شخصی که به او وکالت داده‌اید (وکیل)، باعث بطلان و انقضای وکالت می‌شود، مگر اینکه وکالت تنظیمی شرایط خاصی داشته باشد که در این مورد شما گفتید وکالت «بلاعزل» بوده است.
• وکالت بلاعزل: وکالت بلاعزل به این معناست که شما (موکل) حق عزل (پس گرفتن وکالت) را از خود سلب کرده‌اید، اما فوت وکیل(پدرتان) وکالت را باطل می‌کند و این امر قابل جلوگیری نیست.

نکته بسیار مهم: اگرچه وکالت به دلیل فوت باطل شده است، اما اگر پدرتان بر اساس این وکالت، اقدام به فروش یا انتقال سند کرده باشند، آن اقدامات تا پیش از فوت و ابطال قهری (به دلیل فوت)، معتبر هستند.

۲. وضعیت کنونی ماشین و ادعای وراث

وراث پدرتان (مادر شما، خواهرها، برادرها و…) اکنون ادعا می‌کنند که ماشین متعلق به همه است، چون پدرتان فوت کرده و سند به نام ایشان بوده است.

حقوق شما بستگی به این دارد که:

الف. آیا وکالت به طور رسمی در دفترخانه تنظیم شده بود؟

• اگر وکالت رسمی (تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی) باشد، باید به متن دقیق آن مراجعه شود.

ب. آیا وکالت «فروش قطعی» بوده یا صرفاً «وکالت در فروش»؟

• وکالت در فروش: یعنی اجازه فروش دادن. اگر پدرتان با این وکالت، ماشین را به نام خود یا شخص ثالثی منتقل نکرده باشد، ماشین همچنان به نام شما باقی است.
• تنظیم سند رسمی به نام پدر: اگر پدرتان با استفاده از همان وکالت، سند قطعی را به نام خود منتقل کرده باشند، ماشین جزء ماترک (ارثیه) پدر شما محسوب می‌شود و وراث حق مطالبه سهم خود را دارند. در این حالت، پولی که به شما داده‌اند، معامله را کامل نکرده و باید مابقی سهم‌الارث را بر اساس آنچه که از قیمت واقعی ماشین مانده است، محاسبه کنید.

ج. آیا وکالت به صورت “سند قطعی تنظیمی” تنظیم شده بود؟

• گاهی افراد به جای وکالت فروش، وکالت می‌دهند که دفترخانه سند را به نام وکیل (پدرتان) تنظیم کند. اگر این کار صورت گرفته و سند به نام پدرتان شده، قطعاً ماشین جزء ماترک است.

۳. اقدامات پیشنهادی برای شما

با توجه به اینکه سند هنوز به نام شماست (طبق گفته‌های شما: “سند هم به نام خودش نزد وکالت دستش موند”)، وضعیت شما قوی‌تر است، اما نیاز به اثبات این موضوع دارید که ماشین هنوز متعلق به شماست و پولی که گرفته‌اید، صرفاً بخشی از ثمن (بهای معامله) بوده که تا مرحله وکالت دریافت شده است.

اقدامات عملی که باید انجام دهید:

1. بررسی سند مالکیت: اولین و مهم‌ترین قدم این است که استعلام سند مالکیت ماشین را بگیرید تا ببینید سند در حال حاضر دقیقاً به نام چه کسی است (شما یا پدرتان).

• اگر سند هنوز به نام شماست، وراث حق تصرف در ماشین را ندارند.

2. اثبات رابطه حقوقی با پدرتان: شما باید ثابت کنید که پولی که دریافت کرده‌اید، در ازای فروش ماشین بوده، حتی اگر سند به نام او منتقل نشده باشد.
3. مشاوره با وکیل متخصص: این موضوع قطعاً نیاز به پیگیری قضایی دارد. شما باید فوراً با یک وکیل دادگستری متخصص در امور ملکی/خودرو مشورت کنید. او می‌تواند با بررسی دقیق متن وکالت‌نامه و وضعیت سند، بهترین راهکار (مانند تنظیم دادخواست مطالبه مال یا جلوگیری از تصرف وراث) را به شما ارائه دهد.

خلاصه:

اگر سند به نام شماست، ماشین مال شماست. وراث نمی‌توانند آن را بگیرند، مگر اینکه بتوانند ثابت کنند که معامله به طور کامل (با انتقال سند) انجام شده است. اگر سند به نام پدرتان است، ماشین جزء ارث محسوب شده و شما باید سهم‌الارث خود را بر اساس پولی که دریافت کرده‌اید، مطالبه کنید.

به هیچ وجه اجازه ندهید وراث بدون حکم دادگاه تصرفی در ماشین داشته باشند.

وکالت بلاعزل با فوت وکیل یا موکل باطل می‌شود، بنابراین وراث نمی‌توانند به استناد آن برگه مالکیت خود را اثبات کنند و ماشین قانوناً متعلق به شماست. اگر مبایعه‌نامه یا قرارداد فروشی بین شما و پدرتان امضا نشده باشد، صرفِ داشتن وکالت‌نامه به معنای انتقال مالکیت نیست و ادعای آن‌ها فاقد وجاهت قانونی است. شما باید با طرح دعوای استرداد مال و اعلام بطلان وکالت‌نامه به دلیل فوت، برای پس گرفتن خودرو از طریق مراجع قضایی اقدام کنید.