ماهیت اجرت‌المثل و نحله زوجه

درتاریخ : 1392/08/07 به شماره : 9209970906100693

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 1 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، اجرت‌المثل، نحله

چکیده رای

اجرت‌المثل حق و طلب زوجه محسوب می شود درحالی‌که نحله از باب مساعدت زوج به زوجه است.

خلاصه جریان پرونده

این است که آقایان س. و الف.الف. به وکالت از آقای ج.الف. دادخواستی به خواسته‌ی صدور گواهی عدم امکان سازش به‌طرفیت خانم ن.ح.، ‌منضم به تصاویر اسناد نکاحیه و سجلی و کارت ملی تقدیم محاکم عمومی تهران و اظهار داشته‌اند که موکّل به‌موجب سند ازدواج شماره 5230ـ 3/3/70تنظیمی در دفتر ازدواج شماره … حوزه ثبت تهران با خوانده ازدواج دائم کرده ولی زوجه عقیم بوده و رفتار و اعمالش برای زوج غیرقابل‌تحمل است لذا ادامه زندگی مشترک غیرمقدور است لذا به استناد ماده 1133 قانون مدنی و ماده‌واحده قانون اصلاح مقررات طلاق درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش دارد.
پرونده به شعبه 263 دادگاه عمومی ارجاع و با تعیین وقت و دعوت از طرفین جلسه دادرسی در تاریخ 26/4/91 با حضور خوانده و وکلای متداعیین تشکیل، ‌وکیل خواهان اظهار داشته که موکّل حاضر به پرداخت حقوق زوجه است و مصر به طلاق است وکیل خوانده اظهار داشته گرچه هر وقت زوج اراده کند می‌تواند همسرش را طلاق دهد ولـی زوج به علّـت اعتـیاد به تریاک و سیگار دچار واریکوسل دو طرف شده و موجب عقیم شدن زوج و موجبات سردی روابط خانوادگی و اعتراض شده است ولی موکله دوست دارد که زندگی‌اش را حفظ نماید، ‌دادگاه قرار ارجاع به داور صادر کرده است که آقای ر.الف. و خانم م.ح. تعرفه شده‌اند، ‌در جلسه مورخ 23/5/91 وکیل زوجه اظهار داشته مهریه را به نرخ روز مطالبه می‌کنم، ‌نفقه معوقه را باید بپردازد مابه‌التفاوت نفقه را بایستی بدهند، ‌شرط تنصیف بایستی عمل شود و در صورت عدم عمل به‌شرط درخواست اجرت‌المثل دارم، ‌وکیل خواهان می‌گوید که موکلش قادر به پرداخت نقدی و دفعی مهریه نیست اجرت‌المثل را دادگاه تصمیم بگیرد، موکّل مستأجر است و امکاناتی ندارد.
نظریه داور زوج تکرار مطالب معنونه از ناحیه وکلای خواهان است و ظاهراً جلسه مشترکی که مذاکرات اصلاحی و سعی در سازش باشد تشکیل نشده است و با عنایت به تأخیر در ارائه نظریه از ناحیه داور خوانده دادگاه به تقاضای وکیل خواهان پرونده به مرکز واحد داوری ارسال‌شده که آقای ف.خ. انتخاب‌شده و مطالبی را از زبان وکیل خواهان نقل کرده «‌ظاهراً مذاکراتی با زوجه و وکیل وی نداشته است» دادگاه با اعلام ختم رسیدگی مستنداً به ماده 1133 قانون مدنی با صدور گواهی عدم امکان سازش آورده است که مهریه زوجه به‌عهده زوجه است، ‌در مورد نفقه معوقه را دادخواست جداگانه بدهد، ‌مبلغ 000/000/21 ریال بابت نحله به زوجه پرداخت گردد، ‌راجع به جهیزیه دادخواست جداگانه بدهد از این دادنامه تجدیدنظرخواهی شده است.
خواهان در لایحه‌ای مدعی شده که جهیزیه زوجه توسط برادرش از منزل خارج و به محل دیگری انتقال داده‌شده وکیل نامبرده نیز مدعی شده نفقه زوجه که ادعاشده مشخص نشده است و منظور قانون‌گذار نفقه‌ ایّام عده است نه نفقه معوقه، ‌جهیزیه برده شده، ‌به‌جای اجرت‌المثل نحله تعیین‌شده است «دادگاه تجدیدنظر در تاریخ 15/12/91 تشکیل جلسه داده وکیل تجدیدنظرخواه به تکرار مطالب در مورد مطالبه اجرت‌المثل و ارجاع آن به کارشناس، ‌استرداد جهیزیه پرداخته دادگاه قرار ارجاع به کارشناس صادر کرده نظریه آقای ح.ت. کارشناس منتخب چنین است: زوجین تک‌فرزندی داشته‌اند که ازدست‌داده‌اند، ‌اجرت‌المثل دویست ده میلیون ریال تعیین می‌شود نفقه را نیز با لحاظ تورم سالانه تعـیین کرده است، ‌به این نظریه وکیل زوج بدان اعتراض کرده دادگاه نیز با نادیده گرفتن نظریه کارشناسی دادنامه بدوی را تأیید کرده است دادنامه در تاریخ 16/4/92 ابلاغ‌شده در تاریخ 5/5/92 از آن فرجام‌خواهی شده در لایحه مجدداً درخواست نفقه معوقه و اینکه حقوق شرعی و قانونی زوجه بایستی کارسازی و سپس طلاق ثبت گردد درخواست نقض دادنامه را دارد لایحه فرجام‌خوانده نیز که به خط وکیلش می‌باشد به تکرار مطالب پرداخته لوایح حین‌الشور قرائت می‌شود.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای محمد حیدری قاسمی عضو ممیّز و بررسی اوراق پرونده اجمالاً مبنی بر نقض دادنامه شماره 00574ـ 10/4/92 فرجام‌خواسته مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رای دیوان

نظر به اینکه عقیم بودن زوجه و سوء رفتار وی را فرجام‌خوانده دلیل تقدیم دادخواست خویش ذکر کرده، ‌زوجه نیز در اظهارات خویش اعتیاد زوج را دلیل ابتلا و عقیم شدن ذکر نموده لذا ضروری بوده که در مورد تحقیقات لازم انجام و با معرفی زوجین به پزشکی قانونی قضیه روشن می‌شد، ‌در مورد سوء رفتار ادعایی نیز تحقیق نشده، ‌سند نکاحیه دارای شرط تنصیف بوده است با این وصف چون وکیل فرجام‌خواه درخواست تعیین اجرت‌المثل کرده، ‌دادگاه نیز با تلقی به قبول و تعیین کارشناس و اخذ نظریه کارشناس و تعیین مبلغ بازهم نحله تعیین‌شده را تأیید کرده است و حال آنکه اجرت‌المثل حق و طلب زوجه و نحله از باب مساعدت می‌باشد و نهایتاً محکمه درصورتی‌که عقیم بودن و سوء رفتار را منتفی می‌دانست بایستی کلیه حقوق زوجه را لحاظ می‌نمود لذا فـرجـام‌خواهی مـوجّه و وارد تشخـیص و دادنـامه مـسـتنداً به بندهای 2 و 3 ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی نقض و پرونده به شعبه هم‌عرض ارجاع می‌شود.
مستشاران شعبه 1 دیوان‌عالی کشور
حیدری قاسمی ـ علیزاده

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.