فسخ نکاح به علت عیب قَرَن

درتاریخ : 1392/02/22 به شماره : 9209970909900083

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 26 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، فسخ نکاح، بیماری صعب‌العلاج، قَرَن

چکیده رای

مجرد وجود یکی از عیوب خمسه مصرح در قانون مدنی (از جمله قَرَن)، خواه صعب‌العلاج یعنی غیرممتنع‌العلاج باشد یا نه، مجوز فسخ نکاح است. 

خلاصه جریان پرونده

خواهان، زوج آقای ح.م. طی دادخواست تقدیمی به دادگستری قم به طرفیت خوانده همسرش خانم ن.خ. و اجمالاً زوج تقاضای فسخ نکاح به دلیل بیماری صعب‌العلاج زوجه نموده و توضیح داده که اینجانب ح.م. در تاریخ 14/2/91 بعد از مراسم جشن عروسی متوجه عیب در همسرم شده که این عیب در دو سال نامزدی قابل کشف نبوده به دلیل عدم امکان نزدیکی متوجه عیب شده لذا بلافاصله همسرم را نزد دکترهای متخصص بردم که پزشکان به صعب‌العلاج بودن اتفاق‌نظر داشتند و به خاطر وجود این عیب در همسرم هیچ‌گونه امکان ارتباط زناشویی برقرار نگردید و در تاریخ 17/3/91 پس از اطمینان از صعب‌العلاج بودن بیماری همسرم اظهارنامه‌ای مبنی بر فسخ نکاح به دادسرا تحویل دادم که ضمیمه پرونده می‌باشد و متأسفانه پاسخی از طرف همسرم واصل نگردید لذا پس از انجام فسخ شرعی درخواست قانونی شدن فسخ نکاح را خواستارم. پرونده پس از تشریفات، ثبت و ارجاع در شعبه 18 دادگاه عمومی حقوقی قم مطرح و در جلسه اولیه دادگاه خوانده حضور نداشته وکیل خواهان اظهار داشته موکل به محض اطلاع از عیب همسرش که از نوع قرن می‌باشد مبادرت به فسخ نکاح و ارسال اظهارنامه و سپس اقدام به تقدیم دادخواست نموده و فتوای حضرت امام قدس سره را نیز نقل کرده که می‌فرماید (والقرن و یقال له الفعل و هو لحم او غدّه او عظم ینبت فی فم الرحم یمنع عن الوطی بل ولو لم یمنع اذا کان موجباً للتنفّر و الانقباض علی الاظهر) تقاضای تنفیذ فسخ نکاح را نموده و دادگاه مقرر داشته خوانده به پزشکی معرفی گردد و پزشکی قانونی قم در پاسخ از نامه اخیر دادگاه نوشته از صاحب عکس خانم ن.خ. در تاریخ 27/6/91 معاینه به عمل آمد 1ـ پرده بکارت از تمام جهات فاقد سوراخ می‌باشد که مانعی برای دخول (مجامعت) می‌باشد. 2ـ لازم به ذکر است بر اساس سونوگرافی انجام شده نامبرده فاقد رحم و مهبل می‌باشد ولی به دلیل تخمدان‌های طبیعی امکان بچه‌دار شدن با روش‌های جدید وجود دارد که جهت تسهیل در انجام دخول نیازمند واژینوپلاستی (ایجاد مهبل) می‌باشد و دادگاه پس از ملاحظه نظریه پزشکی قانونی ختم رسیدگی را اعلام و در دادنامه شماره 000960 ـ 17/7/91 در خصوص دعوی آقای ح.م. با وکالت بعدی ق.ب. به طرفیت زوجه خانم ن.خ. به خواسته فسخ نکاح به دلیل بیماری صعب‌العلاج (از نوع قرن) با توجه به اوراق پرونده و اظهارات وکیل خواهان و دفاعیات خوانده در مراجعت مکرری که به دادگاه داشته و نظریه های پزشکی قانونی که مصون از ایراد مانده دعوی مذکور را مقرون به صحت دانسته و به استناد بند 1 ماده 1123 قانون مدنی اعمال حق فسخ زوج را تأیید و تنفیذ نموده است که از ناحیه زوجه خانم ن.خ. مورد اعتراض واقع شده و طی دادخواست تجدیدنظر و لایحه پیوست تقاضای تجدیدنظر نموده و نوشته 1ـ طبق سند نکاحیه تجدیدنظرخوانده محترم همسر اینجانب می‌باشد تاریخ عقد 2/2/89 و مهریه 200 سکه تمام بهار آزادی است 2ـ بنده و تجدیدنظرخواه هر دو دارای شرائط استثنایی (کر و لال) بوده و قادر به شنیدن و حرف زدن نمی‌باشیم 3ـ اینجانبه با زحمت فراوان و اخذ وام توانستم جهیزیه تهیه و مراسم عروسی را فراهم و به خانه مشترک بردیم متأسفانه خانواده همسرم اقدام به تحریک ایشان نمودند و او را مجبور به فسخ کردند که دادگاه بدوی آن را تأیید نمود که با توجه به جهات ذیل خواسته ایشان قابل ردّ است الف) چون اینجانبه و شوهرم کر و لال می باشیم می‌بایست دادگاه طبق قانون جهت کشف حقیقت از افراد کارشناس متخصص ناشنوایان استفاده می‌کرد ولی متأسفانه دادگاه آنرا رعایت نکرد و تقاضا کرده از متخصصان کارشناس استفاده شود تا حق وی تضییع نگردد. ب) خواسته خواهان فسخ نکاح به علت بیماری صعب‌العلاج می‌باشد در حالی که اینجانبه چنین بیماری ندارم چرا که صعب‌العلاج یعنی به هیچ وجه قابل درمان نباشد و لیکن طبق نظریه پزشک قانونی با پیشرفت علم پزشکی و با عمل جراحی به‌نام واژینوپلاستی (ایجاد مهبل) قابل درمان و علاج است. ج) یکی از شرایط فسخ نکاح، قاطع بودن صاحب حق در فسخ نکاح و فوری بودن آنست در صورتی که تجدیدنظرخوانده بعد از اظهارنامه با بنده در رابطه بوده و مراجعه داشته لذا خیار فسخ وی ساقط گردیده است و زوج آقای ح.م. نیز طی لایحه مبسوط پاسخ از دادخواست و لایحه تجدیدنظر زوجه داده و تقاضای تأیید دادنامه بدوی را نموده است. لذا پرونده در شعبه اول دادگاه محترم تجدیدنظر استان قم مطرح و در دادنامه شماره 00931ـ6/9/91 در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم ن.خ. به طرفیت آقای ح.م. نسبت به دادنامه شماره 000960ـ17/7/91 صادره از شعبه 18 خانواده قم که به موجب آن در مورد دعوای تجدیدنظرخوانده به خواسته تنفیذ فسخ نکاح به خاطر اینکه زوجه قرن می‌باشد با توجه به محتویات پرونده و نظریه پزشکی قانونی و اینکه زوجه در لایحه تجدیدنظرخواهی وجود عیب را پذیرفته النهایه مدعی است قابل معالجه می‌باشد لذا دادنامه موجه می‌باشد و زوجه دلیل موجهی که موجب نقض دادنامه موصوف شود ارائه نکرده است و از حیث اصول دادرسی نیز فاقد اشکال می‌باشد لذا با اصلاح دادنامه با حذف جمله اعمال حق فسخ زوج و تبدیل آن به (حکم به تنفیذ فسخ نکاح) ضمن رد دادخواست تجدیدنظر دادنامه تجدیدنظرخواسته را با اصلاح مذکور تأیید نموده است. متعاقباً زوجه خانم ن.خ. طی دادخواست فرجامی و لایحه فرجامی پیوست نسبت به دادنامه دادگاه محترم تجدیدنظر مذکور اعتراض و ضمن تکرار مطالب قبلی و اظهار اینکه دادگاه فرصت دفاع که حق مسلم اینجانبه است را از بنده سلب نموده فرجام‌خواهی و تقاضای نقض دادنامه فرجام‌خواسته را نموده است و زوج آقای ح.م. نیز طی لایحه مشروح پاسخ از دادخواست و لایحه فرجامی زوجه داده است بدین جهت پرونده به دیوان‌عالی کشور ارسال و به این شعبه (26 دیوان‌عالی کشور) ارجاع گردیده است. لازم به ذکر است که زوج آقای ح.م. طی لایحه تقدیمی به محضر معاون اول ریاست محترم دیوان‌عالی کشور جناب حاج آقا نیری تقاضای تسریع در رسیدگی نموده است که دستور فرموده‌اند مقتضی است خارج از نوبت رسیدگی شود که ضمیمه پرونده گردید. 

رای دیوان

با توجه به محتویات پرونده و مدارک موجود در خصوص اعتراض و فرجام‌خواهی زوجه خانم ن.خ. به طرفیت فرجام‌خوانده شوهرش آقای ح.م. نسبت به دادنامه فوق صادره از شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان قم که در تأیید دادنامه شماره 000960ـ17/7/91 شعبه 18 دادگاه عمومی حقوقی قم (مبنی بر تأیید و تنفیذ فسخ نکاح اعمال شده از سوی زوج آقای ح.م. به لحاظ وجود عیب قرن) صادر گردیده است متذکر می‌گردد اعتراض و فرجام‌خواهی وارد نمی‌باشد زیرا آنچه در شرع مقدس اسلام و همین‌طور در قانون مدنی و غیره مطرح است که موجب حق خیار فسخ نکاح می‌باشد عیوب خمسه است که یکی از آنها عیب (قَرَن) می‌باشد که احیاناً در بعضی از زن‌ها مشاهده می‌گردد و به مجرد وجود یکی از عیوب مذکور خواه صعب‌العلاج یعنی غیرممتنع‌العلاج باشد یا نه به هر صورت که باشد مجوز فسخ نکاح می‌باشد به این معنی که عیب موجود باعث بطلان عقد نکاح نمی‌گردد و عقد صحیح است نهایت اینکه اگر مثلاً در موضوع پرونده زوج راضی به عقد و ازدواج انجام شده و به شروع ادامه زندگی با همسرش باشد هیچ اشکالی ندارد و می‌توانند با هم زندگی کنند و لیکن اگر پس از اطلاع از عیب راضی به شروع و راضی به ادامه زندگی نباشد می‌تواند عقد را فسخ کند و بدون نیاز به اجرای صیغه طلاق نسبت به هم نامحرم می شوند و آنچه را که فرجام‌خواه محترم خواسته که کارشناس بیماران (کر و لال) حضور پیدا کند تا بتواند واسطه قرار گیرد و مدافعات و مطالب زوجین کر و لال را به دادگاه منتقل کند در موضوع پرونده مؤثر نمی‌باشد چون مجرد عیب قرن موجب حق فسخ است و هیچ‌گونه دفاعی راجع‌به آن پذیرفته نمی‌شود. به هر تقدیر با فرجام‌خواهی موافقت نمی‌شود و ضمن ابرام دادنامه فرجام‌خواسته پرونده طبق ماده 396 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب جهت اقدام مقتضی به دادگاه عودت داده می‌شود. 
رئیس شعبه 26 دیوان‌عالی کشور ـ مستشار
انصاری ـ افشاری

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.