عدم لزوم انتفاع شخص مرتکب در اختلاس

درتاریخ : 1391/09/27 به شماره : 9109972131300392

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 68 دادگاه تجدید نظر استان تهران صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: اختلاس، انتفاع، برداشت وجوه، دستگاه‌های دولتی، سپرده شدن اموالاختلاس، برداشت وجوه، انتفاع، سپرده شدن اموال، دستگاه‌های دولتی

چکیده رای

در جرم اختلاس در مورد وجوه به صرف برداشت، جرم به صورت تام واقع شده است و استفاده یا عدم استفاده عملی شخص مرتکب از وجوه یا مال موضوع اختلاس تفاوتی در ماهیت جرم ایجاد نمی کند.

رای بدوی

درخصوص اتهام آقای ح. فرزند الف. متولد 1354  فاقد سابقه کیفری به قید تودیع وثیقه دائر بر جعل مهر اداره پست و استفاده از آن و اختلاس به میزان 378/372/15 تومان موضوع کیفرخواست شماره 00336 مورخه 26 /10 /90 صادره از دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه پنج تهران. دادگاه با بررسی اوراق و محتویات پرونده و با توجه به گزارش مرجع انتظامی و با توجه به گزارش دفتر حقوقی پست جمهوری اسلامی ایران و صورت‌مجلس کشف مهر و نقش تمبر جعلی در ید متهم و گواهی گواهان و اظهارات و اقاریر متهم و با احراز سوء نیت عام، اراده خود آگاه فرد (متهم) در ارتکاب عمل مجرمانه و عمد در فعل و احراز فعل مثبت و مادی و عنصر ضرری و نیز برداشت و تصاحب غیر مجاز و غیر قانونی اموال (وجوهات) متعلق بدولت که بر حسب و ظیفه در اختیار وی بوده است و نیز احراز از سوء نیت خاص و قصد نتیجه و تحصیل منفعت و احراز رابطه علیت در عمل مرتکب جرم و حصول نتیجه و با توجه به دفاعیات بلا وجه و غیر مؤثر وکیل وی و سایر قرائن و امارات موجود در پرونده مجرمیت نامبره را محرز دانسته و به استناد مواد 46 و 525 قانون مجازات اسلامی و تبصره 2 و 6 ماده 5 قانون تشدید مجازات مرتکبین به ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری مصوب 15 /9 /67 مجمع محترم تشخیص مصلحت نظام وی را با توجه به اینکه اختلاس توأم با جعل سند بوده است و اینکه استفاده از سند مجعول نیز مقدمه جرم اختلاس بوده و با توجه به قاعده و تعدد معنوی که لزوماً باید مجازات جرمی را لحاظ گردد که اشد می‌باشد. فلذا دادگاه وی را به لحاظ اتهام اختلاس علاوه بر رد وجه مورد اختلاس در حق صندوق دولت به تحمل هفت سال حبس تعزیری با کسر ایام بازداشتی و انفصال دایم از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر مال مورد اختلاس و با رعایت مدلول ماده 22 قانون مجازات اسلامی جزای نقدی معادل ده میلیون ریال تعیین تا در حق صندوق دولت پرداخت و محکوم می‌نماید. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی در مرجع محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.

رئیس شعبه 1172 دادگاه عمومی جزایی تهران ـ حسین زاده

رای دادگاه تجدید نظر

تجدیدنظرخواهی آقای و. به وکالت از آقای ح. فرزند الف.  نسبت به دادنامه شماره 9109972181200084 مورخ 12/02/1391 صادره از شعبه 1172 دادگاه عمومی جزایی تهران که طی آن متهم تجدیدنظرخواه به اتهام اختلاس توأم با جعل به میزان 780/723/153 ریال به تحمل هفت سال حبس تعزیری و پرداخت جزای نقدی به مبلغ 000/000/10 ریال در حق دولت و انفصال دائم از خدمات دولتی و رد وجه مورد اختلاس در حق شرکت پست جمهوری اسلامی ایران محکوم گردیده، وارد به نظر نمی‌رسد. چه آنکه متهم تجدیدنظرخواه آقای ح. از زمره کارکنان و مستخدمین موضوع ماده 5 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 بوده که اموال و وجوه شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به طور مستقیم و غیر مستقیم بنابر مقتضای وظیفه اداریش به او سپرده شده که وظیفه حفظ و حراست از اموال و وجوه دولتی را برعهده داشته و به رغم منع و حذر قانون با سوءاستفاده از مقام و موقعیت شغلی و آن‌هم با سبق تصمیم و برنامه‌ای از پیش طراحی شده با توسل به یک سری اعمال به ظاهر قانونی ولی در اصل مغایر با قوانین و مقررات مبلغ 780/723/153 ریال از وجوه متعلق به بانک م. را از طریق ساختن کلیشه نقش تمبر متعلق به دفتر پست مذکور برداشت و تصاحب نموده است. اضافه بر اینکه در این بین در اختیار شخص اداری قرارگرفتن وجوه مورد اختلاس که از جمله شرایط تحقق این جرم است به نظر می‌رسد در پرونده امر تحقق یافته است، چون آنچه از مفهوم سپرده شدن وجوه نقدی، مطالبات، حوالجات یا سهام و یا سایر اسناد و اوراق بهادار یا سایر اموال متعلق به هریک از سازمان‌ها و مؤسسات مندرج در ماده 5 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 به ذهن متبادر می‌گردد همان متفاهم عرفی است و سپرده شدن نیز از اعم از سپردن مستقیم و یا غیرمستقیم می‌باشد. به عبارت دیگر چگونگی سپردن وجه یا مال اعم از اینکه به وسیله مقامات و یا افراد به مؤسسات و دستگاه‌های مورد نظرتحویل و بعد از طی مراحل اداری در اختیار کارمند قرارگرفته و اینکه توسط مقامات و یا افراد مستقیماً به کارمندان مدنظر واگذار شده باشد ملاک تحقق سپرده شدن نبوده و فقط تحویل وجوه یا اموال به کارمندان آن‌هم حسب وظیفه مورد توجه می‌باشد که چه به صورت واقعی و یا حکمی تحقق یابد و در باب بزه اختلاس تسلیم مال یا وجه ناشی از یک رابطه و قرارداد حقوقی ایجاد شده در چهارچوب مقررات حقوقی اداری است. علاوه بر اینکه برداشت وجوه به منزله تصاحب و تملک آن به حساب می‌آید، یعنی در مورد وجوه به صرف برداشت، جرم به صورت تام واقع می‌شود و مرتکب به‌عنوان مختلس قابل تعقیب جزایی خواهد بود. ولی درمورد سایر اموال بایستی رفتار مرتکب به صورت تصاحب بروز و ظهور پیداکند تا جرم به شکل تام واقع شود. از طرفی در جرم اختلاس، بین محروم نمودن موقت یا دائم دستگاه‌های مذکور در ماده 5 قانون اخیرالذکر از اموال متعلقه، تفاوتی وجود ندارد و به محض اینکه اندیشه مرتکب بر محرومیت دستگاه‌های موصوف از آن اموال تعلق گرفت، در آن صورت، موقت یا دائم بودن قصد محرومیت، تأثیری در تحقق جرم نداشته و این امر صرفاً در مواردی در مجازات جزای نقدی اثرگذار است. به علاوه استفاده یا عدم استفاده عملی شخص مرتکب از وجوه یا مال موضوع اختلاس تفاوتی در ماهیت جرم ایجاد نمی‌کند. در این جرم مقنن خروج وجه یا مال از مالکیت دولت و سایر دستگاه‌ها را ملازم با نفع خود یا شخص دیگری دانسته، خواه شخص مرتکب، از آن وجه یا مال بهره‌مند شده یا نشده باشد و نظر به اینکه مقنن در جرم اختلاس توأم بودن آن با جعل را یکی از عوامل تشدید مجازات دانسته و آن‌را جرمی جداگانه و مستقل تلقی که ضمانت اجرایی خاص آن جرم باید اعمال گردد و افزون بر اینکه عمل در جعل سند مقدمه برای اختلاس بوده که از این رو تعدد مادی منتفی است، بنابر این دادگاه با عنایت به مراتب از آنجا که وکیل متهم تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض موجه و مؤثری که اساس و ارکان دادنامه معترض‌عنه را متزلزل نموده و مآلاً موجبات نقض و گسیختن آن را فراهم نماید، به عمل نیاورده است و بر مبانی استنباط و استدلال دادگاه نخستین خدشه و خللی مترتب نیست و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی نیز اشکال اساسی که مؤثر در حکم بوده ملاحظه نمی‌گردد، لذا دادگاه با رد تجدیدنظرخواهی توجهاً به بند «الف» ماده 257 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378 دادنامه تجدیدنظرخواسته را تأیید و استوار می‌نماید. رأی دادگاه قطعی است.

رئیس شعبه 68 دادگاه تجدید نظر استان تهران ـ مستشار دادگاه

 مسعودی مقام ـ بیک وردی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.