مقدمه: الف-1- شعبه نوزدهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه‎های 78/1180و 80/117 موضوع شکایت محمدحسین حاجی زاده به طرفیت، تأمین اجتماعی شعبه یک مشهد به خواسته، لغو بازنشستگی و قطع مستمری و برقراری مستمری به شرح دادنامه 889-890 مورخ 31/5/1380 چنین رأی صادر نموده است، با در نظر گرفتن مدلول رأی وحدت رویه 90 مورخ 27/5/1371 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که مقرر فرموده مراد مقنن از عبارت عدم اشتغال بیمه شده به کار در بند 15 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی مصوب سوم تیر ماه 1354 موضوع تعریف حالت بازنشستگی عدم اشتغال به کار ثابت در کارگاه مشمول قانون کار در قبال دریافت حقوق یا مزد مستمر طبق ضوابط مقرر در باب حداقل و حداکثر ساعت کار و حقوق یا مزد است که تعمیم و تسری آن به ارائه خدمات خاصی غیرمستمر در زمان و ساعات محدود با حق الزحمه معین بر مبنای توافق طرفین و قطع مستمری افراد بازنشسته مشمول قانون کار مذکور به واسطه آن ملاک موجهی دارد علیهذا شکایت فوق التوصیف را وارد تشخیص داده و حکم به اثبات آن صادر و اعلام می‎گردد. الف-2- شعبه 4 تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/1207 موضوع تقاضای تجدیدنظر خواهی اداره کل تأمین اجتماعی خراسان نسبت به دادنامه 890-88 مورخ 31/5/1380 شعبه 19 دیوان به شرح دادنامه شماره 629 مورخ 1/5/1382 با رد تجدیدنظر خواهی دادنامه بدوی تأیید می‎شود. ب-1- شعبه 18 دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1179 موضوع شکایت آقای غلامرضا شیری به طرفیت، تأمین اجتماعی شعبه یک مشهد به خواسته، لغو بازنشستگی و قطع مستمری و برقراری مستمری و بازنشستگی به شرح دادنامه 963 مورخ 12/8/1379 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه شاکی به موجب قرارداد شماره 24-س مورخ 31/2/1376 با شرکت سیمایاران شرق به مدت یکسال از تاریخ 1/3/1376 لغایت 25/12/1376 در مقابل حق الزحمه سالانه 000/450/2 ریال جهت رفع نیاز عائله مندی و استفاده از تجربیات خود مشغول بـه

کار نگهداری فضای سبز شده و این قرارداد شغل مستمری دائم نمی‎باشد و بلکه فصلی است لذا مشمول عنوان حقوق بگیر در کارهای دائم مفاد تبصره 7 قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان مصوب 28/2/1376 نمی‎باشند و مشمول رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می‎باشند که عیناً درج می‎گردد، «مراد مقنن از عدم اشتغال بیمه شده به کار در بند 15 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی مصوب سوم تیر ماه 54 موضوع تعریف حالت بازنشستگی عدم اشتغال بکار ثابت در کارگاه مشمول قانون کار در قبال حقوق و مزد مستمری طبق ضوابط مقرر در باب حداقل و حداکثر ساعات کار و حقوق یا مزد است که تصمیم و تسری آن به ارائه خدمات خاص غیرمستمری در زمان و ساعات محدود با حق الزحمه معین بر مبنای توافق طرفین و قطع مستمری افراد بازنشسته مشمول قانون مذکور به واسطه آن ملاک موجهی ندارد» بنابه مراتب و با توجه به رأی وحدت رویه یاد شده فوق شکایت شاکی وارد تشخیص و حکم بر الزام سازمان تأمین اجتماعی شعبه یک مشهد به برقراری مستمری و بازنشستگی شاکی صادر و اعلام می‎گردد. ب-2- شعبه 6 تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده 79/932 موضوع تقاضای تجدیدنظر خواهی اداره کل تأمین اجتماعی خراسان نسبت به دادنامه شماره 963 مورخ 12/8/1379 شعبه 18 دیوان به شرح دادنامه شماره 705 مورخ 13/6/1380 چنین رأی صادر نموده است، تجدیدنظر خواهی وارد است زیرا اولاً اشتغال تجدیدنظر خوانده پس از برقراری مستمری بازنشستگی در مورد وی که علی الظاهر با اتکاء به قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان مصوب سال 1367 بوده جای تردیدی ندارد بنابراین به حکم مقرر در تبصره 7 همان قانون از ادامه بهره‎مندی از مزایای متعلقه محروم می‎گردند. ثانیاً، رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که در صدور دادنامه بدوی مورد استناد قرار گرفته منصرف از موضوع بوده و مرتبط با افراد بیمه شده بازنشسته عادی موضوع قانون تأمین اجتماعی است که در بند 15 ماده 2 قانون مرقوم توصیف گردیده است، نتیجتاً با اعلام ورود تجدیدنظر خواهی و ضمن نقض دادنامه معترض‎عنه شکایت تجدیدنظر خوانده (شاکی اصلی) غیر وارد تشخیص و محکوم به رد است. ج-1- شعبه هفدهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1170 موضوع شکایت محمدحسین قصابی به طرفیت، اداره تأمین اجتماعی شعبه یک مشهد به خواسته، برقراری بازنشستگی مستمری به شرح دادنامـه شماره 1558 مـورخ 4/12/1379 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه خواسته مدعی برقراری

بازنشستگی می‎باشد و طرف شکایت نیز موضوع را پذیرفته است به استناد ماده 76 قانون تأمین اجتماعی حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می‎گردد. ج-2- شعبه اول تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/126 موضوع تقاضای تجدیدنظر سازمان تأمین اجتماعی نسبت به دادنامه 1558 مورخ 4/12/79 شعبه 17 دیوان به شرح دادنامه شماره 717 مورخ 15/5/1381 چنین رأی صادر نموده است، توجهاً به رأی وحدت رویه شماره 90 مورخ 27/5/1371 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که قطع مستمری افراد بازنشسته مشمول قانون تأمین اجتماعی را به لحاظ ارائه خدمات خاص غیرمستمر در زمان و ساعات محدود با حق الزحمه معین بر مبنای توافق طرفین موجه ندانسته است با رد اعتراض تأمین اجتماعی نتیجتاً دادنامه بدوی مبنی بر ورود شکایت و الزام تأمین اجتماعی به برقراری مستمری بازنشستگی تجدیدنظر خوانده تأیید می‎گردد. د-2- شعبه نهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 80/2131 موضوع شکایت اسماعیل دشتبان به طرفیت تأمین اجتماعی شعبه یک مشهد به خواسته، لغو حکم و دستور قطعی مستمری و الزام مشتکی‎عنه به برقراری بازنشستگی قطع شده به شرح 1571 مورخ 20/11/1382 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه اشتغال شاکی در شرکت سیمایاران شرق به صورت تمام وقت نبوده بلکه پاره وقت بوده که قرارداد منعقده فیمابین وی و شرکت مؤید ادعای شاکی است لذا مستنبط از مفاد رأی وحدت رویه لازم‎الاتباع شماره 90 مورخ 27/5/1371 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اعمال تبصره 7 ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان تأمین اجتماعی در خصوص شاکی موجه نبوده علیهذا خواسته وی وارد تشخیص ضمن ورود شکایت حکم به برقراری مستمری بازنشستگی شاکی توسط مشتکی‎عنه صادر و اعلام می‎گردد. د-2- شعبه 10 تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/16 موضوع تقاضای تجدیدنظر خواهی اداره کل تأمین اجتماعی خراسان رضوی نسبت به دادنامه شماره 1571 مورخ 20/11/1382 شعبه نهم به شرح دادنامه شماره 1162 مورخ 18/12/1383 با رد تجدیدنظرخواهی دادنامه بدوی را عیناً تأیید و استوار نموده است. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت بر صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی
به موجب تبصره 7 قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان تأمین اجتماعی مصوب 1367 چنانچه بیمه شدگانی که بر اساس ماده واحده قانون فوق‎الذکر بازنشسته شوند و مجدداً به عنوان حقوق بگیر در کارگاهی به کار اشتغال ورزند ضمن قطع مستمری از استفاده مجدد از بازنشستگی موضوع ماده واحده مزبور محروم خواهند شد. نظر به اینکه مراد مقنن اشتغال به کار مستمر در یک کارگاه در قبال دریافت حقوق است و تعمیم و تسری حکم قانونگذار به مواردی که بیمه شدگان بازنشسته به منظور کمک به معشیت خود و خانواده به کار نیمه وقت با دریافت اجرت اشتغال می‎ورزند و اطلاق فرد شاغل تمام وقت حقوق بگیر به اشخاص مزبور و نتیجتاً حذف مستمری بازنشستگی آنان موافق هدف و حکم مقنن نیست، بنابراین دادنامه‎های شماره 629 مورخ 10/5/1382 شعبه چهارم تجدیدنظر، شماره 717 مورخ 15/5/1381 شعبه اول تجدیدنظر شماره 1162 مورخ 18/12/1383 شعبه دهم تجدیدنظر دیوان مبنی بر ورود شکایت و تأیید استحقاق شاکیان به دریافت مستمری بازنشستگی در مدت اشتغال به خدمت نیمه وقت موافق اصول و موازین قانونی است. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم‎الاتباع است./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسی فرد