اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات نسبت به دارنده ی با حسن نیت

درتاریخ : 1392/07/09 به شماره : 9209970238000918

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 55 دادگاه تجدید نظر استان تهران صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: اسناد تجاری، استرداد چک، دارنده با حسن نیت، اصل عدم تأثیر ایرادات

چکیده رای

چنانچه چک، علی‌رغم اقرار دارنده اولیه آن به امانی بودن، به شخص ثالثی منتقل شده باشد، با توجه به اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در مقابل دارنده ی با حسن نیت، صدور حکم به استرداد چک ممکن نیست.

رای بدوی

در خصوص دعوای آقای م.ن. علیه آقای م.ح. مبنی بر الزام ایشان به استرداد تعداد 118 فقره چک با مشخصات مذکور در دادخواست و پیوست‌های آن با احتساب خسارات قانونی بر این مبنا که خواهان مدعی است به‌موجب سند پیوست دادخواست خوانده متعهد است که چک‌ها را به وی مسترد نماید اما چنین نکرده است نظر به اینکه اولاً خواهان محترم هیچ دلیلی مبنی بر اینکه چک‌ها را به نحو امانی به خوانده داده به دادگاه ارائه ننموده است و مستند ایشان صرفاً یک تعهدنامه یک‌جانبه به امضاء خواهان است که حاوی تعهد وی به کارسازی وجه چک‌ها و پذیرش تبعات قانونی عدم پرداخت وجه چک‌هاست ثانیاً در مورد تعهدنامه مستند خواهان که از دو جهت محل مناقشه است یکی اینکه سال‌هاست در مطالعات حقوقی این مملکت بر سر امکان تعهد یک‌جانبه و درواقع اثر حقوقی ایقاع (جزء در موارد مصرحه قانونی) بحث و اختلاف‌نظر است و نظر صائب بر عدم حمل اثر بر چنین تعهداتی قرارگرفته است دوم آنکه موضوع این تعهد یعنی تقبل مسئولیت‌‌های قانونی احتمالی به نظر فاقد شرایط یک تعهد حقوقی معتبر است و اساساً مشخص نیست که دفترخانه شماره… اسلامشهر چگونه چنین سندی را تنظیم کرده است نظر به اینکه گذشته از مواد مذکور راجع به اعتبار یا عدم اعتبار تعهدنامه مبنای ادعای خواهان در هیچ کجای محتویات سند مزبور خوانده متعهد به استرداد چک‌ها نشده است گو اینکه سیر طبیعی امور و اظهارات خواهان در جلسه دادرسی دلالت دارد بر اینکه ایشان چک‌ها را واگذار نموده که مورداستفاده خوانده قرار گیرد نه اینکه عین آن‌ها را مسترد نماید بنابراین دعوای خواهان ثابت نیست و به استناد ماده 197 قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر بطلان دعوای وی صادر می‌شود این رأی حضوری و بیست روز پس از ابلاغ در دادگاه تجدیدنظر استان تهران قابل‌تجدید نظرخواهی است. 
رییس شعبه 3 دادگاه عمومی حقوقی اسلامشهر – رضایی‌نژاد

رای دادگاه تجدید نظر

حسب حکایت محتویات پرونده پیوست آقای م.ن. به‌طرفیت آقای م.ح. نسبت به دادنامه شماره 91001511 مورخ 22/12/91 صادره از شعبه سوم دادگاه عمومی حقوقی اسلامشهر، تجدیدنظر‌خواهی نموده و اجمالاً طی لایحه دفاعیه عنوان نموده که تجدیدنظر خوانده بایستی چک‌های موضوع پرونده را مسترد نماید و در این رابطه سند رسمی 1043مورخ 4/2/91 تحت عنوان اقرار و تعهدنامه منتسب به تجدیدنظر خوانده تنظیمی نزد دفترخانه اسناد رسمی استناد نموده است و عنوان کرده که تجدیدنظر خوانده استرداد آن را پذیرفته است درحالی‌که اولاً : مدلول سند مورد استناد تجدیدنظر‌خواه هیچ‌گونه دلالتی بر پذیرش استرداد چک‌های مذکور ندارد ثانیاً اگرچه تجدیدنظر خوانده در سطر چهارم سند مذکور پذیرفته که چک‌ها به‌صورت امانی در اختیار وی بوده است لیکن بلافاصله اعلام‌شده که چک‌های مذکور توسط وی هزینه شده است ازاین‌رو نظر به رعایت حقوق دارندگان با حسن نیت و پاک است چک‌های مذکور علی الطلاق امکان صدور حکم به استرداد آن وجود ندارد بدیهی است که در صورت بروز اختلاف در هر مورد موضوع برابر مقررات مربوطه به چک قابل‌رسیدگی و پیگیری خواهد بود ازاین‌رو ضمن رد تجدیدنظر‌خواهی مطروحه مستنداً به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته را تأیید ‌می‌نماید این رأی دادگاه قطعی است. 
رییس شعبه 55 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
اصلانپور ـ نجم‌آبادی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.