ابطال ماده 176 آیین‌نامه اجرایی مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 6/4/55
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای خسرو دهقانی با خواسته ابطال ماده 176 آیین‌نامه اجرایی مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 6/4/55 از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 76/76
شاکی : آقای خسرو دهقانی
تاریخ رأی: شنبه 18 بهمن 1376
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی طی دادخواست و لایحه تکمیلی آن اعلام داشته‌اند، به موجب آراء شماره 88- 87 مورخ 29/3/69 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بخشنامه شماره 1643/2 مورخ 8/2/54 سازمان ثبت کشور ابطال گردید، متعاقب ابطال بخشنامه مزبور سازمان ثبت در متابعت از مفاد آراء آن هیأت بخشنامه شماره 4236 –س 2 مورخ 9/11/69 را صادر کرد که اینک مورد عمل سازمان می‌باشد و بر اساس آن خاتمه عملیات اجرایی در پرونده‌های اجرایی که عملیات آنها منتفی به مزایده یا حراج می‌شود تاریخ تنظیم صورتجلسه مزایده یا حراج است و به همین علت پرداخت طلب بستانکار و هزینه‌های اجرایی بعد از تاریخ تنظیم صورتجلسه مزایده یا حراج توسط بدهکار و یا قائم‌مقام قانونی او و جلوگیری از تنظیم سند انتقال در اموال غیر منقول فاقد وجهه قانونی می‌باشد. مفاد ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی مصوب 6/4/1355 وزارت دادگستری در تغایر کامل با مفاد ماده 34 مکرر قانون ثبت اسناد و املاک کشور مصوب 1351 می‌باشد چرا که ماده 34 قانون ثبت به صراحت مهلت‌های 8 ماهه را در اموال غیر منقول و 4 ماهه را در اموال پس از ابلاغ اجراییه برای بدهکار منظور داشته است تا در صورت تمایل نسبت به پرداخت مطالبات بستانکار و هزینه‌های اجرایی در مهلت‌های یاد شده اقدام نماید و سند غیر منقول را آزاد یا اموال منقول را بازپس بگیرد و منظور داشتن مهلت زاید بر مهلت‌های مندرج در ماده 34 قانون ثبت به موجب ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز شکایت از عملیات اجرایی مغایر ماده قانونی مزبور می‌باشد. بنا به مراتب ابطال آن مورد تقاضاست. مدیر کل دفتر حقوقی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 4856/11 مورخ 14/7/76 اعلام داشته‌اند: در خصوص دعوی آقای خسرو دهقانی به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با توجه به آراء شماره 88 -87 مورخ 29/3/69 آن هیأت و بخشنامه شماره 4236 – س/2 مورخ 9/11/69 سازمان ثبت تقاضای صدور رأی مقتضی را دارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
با توجه به قسمت آخر تبصره 2 ماده 34 مکرر قانون ثبت اسناد و املاک کشور که ملاک ختم عملیات اجرایی در شق حراج را تنظیم صورت مجلس حراج اعلام داشته است، اطلاق ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی در قسمتی که نافی اعتبار آثار مترتب بر ختم اجرایی است مغایر تبصره 2 ماده 34 قانون فوق‌الذکر شناخته می‌شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
شاکی طی دادخواست و لایحه تکمیلی آن اعلام داشته‌اند، به موجب آراء شماره 88- 87 مورخ 29/3/69 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بخشنامه شماره 1643/2 مورخ 8/2/54 سازمان ثبت کشور ابطال گردید، متعاقب ابطال بخشنامه مزبور سازمان ثبت در متابعت از مفاد آراء آن هیأت بخشنامه شماره 4236 –س 2 مورخ 9/11/69 را صادر کرد که اینک مورد عمل سازمان می‌باشد و بر اساس آن خاتمه عملیات اجرایی در پرونده‌های اجرایی که عملیات آنها منتفی به مزایده یا حراج می‌شود تاریخ تنظیم صورتجلسه مزایده یا حراج است و به همین علت پرداخت طلب بستانکار و هزینه‌های اجرایی بعد از تاریخ تنظیم صورتجلسه مزایده یا حراج توسط بدهکار و یا قائم‌مقام قانونی او و جلوگیری از تنظیم سند انتقال در اموال غیر منقول فاقد وجهه قانونی می‌باشد. مفاد ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی مصوب 6/4/1355 وزارت دادگستری در تغایر کامل با مفاد ماده 34 مکرر قانون ثبت اسناد و املاک کشور مصوب 1351 می‌باشد چرا که ماده 34 قانون ثبت به صراحت مهلت‌های 8 ماهه را در اموال غیر منقول و 4 ماهه را در اموال پس از ابلاغ اجراییه برای بدهکار منظور داشته است تا در صورت تمایل نسبت به پرداخت مطالبات بستانکار و هزینه‌های اجرایی در مهلت‌های یاد شده اقدام نماید و سند غیر منقول را آزاد یا اموال منقول را بازپس بگیرد و منظور داشتن مهلت زاید بر مهلت‌های مندرج در ماده 34 قانون ثبت به موجب ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز شکایت از عملیات اجرایی مغایر ماده قانونی مزبور می‌باشد. بنا به مراتب ابطال آن مورد تقاضاست. مدیر کل دفتر حقوقی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 4856/11 مورخ 14/7/76 اعلام داشته‌اند: در خصوص دعوی آقای خسرو دهقانی به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با توجه به آراء شماره 88 -87 مورخ 29/3/69 آن هیأت و بخشنامه شماره 4236 – س/2 مورخ 9/11/69 سازمان ثبت تقاضای صدور رأی مقتضی را دارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
با توجه به قسمت آخر تبصره 2 ماده 34 مکرر قانون ثبت اسناد و املاک کشور که ملاک ختم عملیات اجرایی در شق حراج را تنظیم صورت مجلس حراج اعلام داشته است، اطلاق ماده 176 آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی در قسمتی که نافی اعتبار آثار مترتب بر ختم اجرایی است مغایر تبصره 2 ماده 34 قانون فوق‌الذکر شناخته می‌شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.