مقدمه: شاکیه به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، وزارت مسکن و شهرسازی طی دستورالعمل شماره 9402/420 مورخ 2/3/1385 جهت شرکت در آزمون معماری با مدرک کارشناسی ارشد 2 سال زمان و سنوات در نظر گرفته است در حالی که طبق ماده 5 آیین‎نامه اجرائی قانون نظام مهندسی ساختمان مصوب اسفند ماه 1374 مجلس شورای اسلامی شرط 2 سال گذشتن از زمان اخذ مدرک کارشناسی ارشد جهت اخذ پروانه اشتغال به کار می‎باشد و نه شرط لازم جهت امتحان دادن، لذا دستورالعمل مورد شکایت مغایر قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان می‎باشد. بر طبق ماده 5 آیین‎نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، وزارت مسکن و شهرسازی برای صدور پروانه اشتغال به کار، گذشت سنوات یک سال برای افراد دارای مدرک دکتری، 2 سال برای افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و 3 سال برای افراد دارای مدرک کارشناسی از زمان فارغ التحصیلی الزامی است، یعنی گذشت زمانهای فوق از تاریخ اخذ مدرک جهت اخذ پروانه اشتغال به کار ضروری است، به عبارت دیگر آنچه از روح این قانون برداشت می‎شود این است که مقدمات صدور پروانه اشتغال بایستی ظرف مدت مشخص شده فوق کامل شود از جمله گواهی اشتغال به کارآموزی، گواهی قبولی در آزمونهای مربوطه، امتحان دادن و سابقه کار حرفه‎ای ولی متاسفانه دستورالعمل مورد شکایت بر خلاف این قانون مدت ذکر شده در قانون مورد نظر (سنوات لازم جهت اخذ پروانه اشتغال) را به اشتباه سنوات لازم برای امتحان دادن تفسیر کرده و کارشناسان ارشدی که مثلاً یک سال از تاریخ فارغ التحصیلی آنان گذشته است، مجاز به دادن امتحان نمی‎داند و یا کارشناسانی را که دو سال از تاریخ مدرکشان گذشته است مجاز بـه دادن امتحان نمی‎داند. بـا توجه بـه چند مرحله‎ای بودن امتحانات و اینکه صرفاً دادن

امتحان و قبولی در آن به تنهایی هیچ گونه حقی برای صدور پروانه اشتغال به کار ایجاد نمی‎نماید، لذا به نظر می‎رسد بایستی دستورالعمل مورد شکایت به نحوی اصلاح گردد که سنوات ذکر شده در قانون جهت اخذ پروانه در نظرگرفته شود، نه اینکه این سنوات جهت دادن امتحان در نظر گرفته شود، لذا متقاضی ابطال دستورالعمل فوق‎الذکر می‎باشد. مدیرکل دفتر حقوقی وزارت مسکن و شهرسازی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 20722/730 مورخ 23/4/1388 اعلام داشته‎اند، 1- به موجب ماده 123 آیین‎نامه اجرائی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، دستورالعملهای موضوع مواد آیین‎نامه ظرف شش ماه به وسیله وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ می‎شود و در موارد سکوت یا ابهام در نحوه اجرا یا اعمال مواد آیین‎نامه یا دستورالعملهای مربوط، طبق نظر وزیر مسکن و شهرسازی عمل خواهد شد. 2- مطابق با ماده 5 آیین‎نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، برای صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی، گواهی قبولی در آزمون و سوابق کار حرفه‎ای به میزان 3 سال از تاریخ اخذ مدرک برای دارندگان مدرک کارشناسی ضروری می‎باشد. 3- با در نظر گرفتن مواد 5 و 123 آیین‎نامه اجرائی، هر ساله ضوابط ثبت نام آزمون حرفه‎ای مهندسان من جمله تاریخ تکمیل سنوات کار حرفه‎ای لازم، با توجه به تاریخ آزمون و پیش‎بینی تعداد متقاضیان توسط وزارت مسکن و شهرسازی تعیین می‎گردد. لذا تعیین ضوابط ثبت نام در آزمون من جمله تاریخ تکمیل سنوات لازم که از موارد مسکوت آیین‎نامه اجرایی فوق‎الذکر می‎باشد، به موجب ماده 123 آیین‎نامه اجرائی فوق‎الذکر توسط وزارت مسکن و شهرسازی صورت گرفته و مستند به قانون می‎باشد و مغایرتی با ماده 5 آیین‎نامه اجرائی فوق‎الذکر ندارد. هیأت عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
دستورالعمل شماره 9402/420 مورخ 2/3/1385 مدیرکل دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی متضمن ارسال لیست نمرات نتایج آزمون شرکت کنندگان بخش ترسیمی رشته معماری منحصراً راجع به آزمون حرفه‎ای مهندسان مورخ آذر ماه 1384 است که در سال مزبور لازم الرعایه

بوده و به مورد اجراء گذاشته شده است و به لحاظ انقضاء مدت اعتبار، آثار اجرایی آن منتفی گردیده است و با این کیفیت از مصادیق مقررات و نظامات دولتی لازم‎الاجراء محسوب نمی‎شود و موردی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد اعتراض نسبت به آن در هیأت عمومی دیوان وجود ندارد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
رهبرپور