ابطال بندهای 1 و 6 ماده 5 آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات مصوب 24/5/1373 شورای عالی تأمین اجتماعی.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی سازمان بهزیستی استان یزد. با خواسته ابطال بندهای 1 و 6 ماده 5 آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات مصوب 24/5/1373 شورای عالی تأمین اجتماعی. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 112/78
شاکی : سازمان بهزیستی استان یزد.
تاریخ رأی: يکشنبه 8 خرداد 1379
شماره دادنامه :
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، برابر مواد 43 و 44 قانون تأمین اجتماعی هیأتهای بدوی تشخیص مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از 4 نفر و هیأتهای تجدیدنظر از 5 نفر تشکیل میگردد در حالی که شورای عالی تأمین اجتماعی طی بند یک ماده 5 آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات مصوب 24/5/1373 تعداد اعضاء این هیأتها را جهت تشکیل و رسمیت جلسه به شرح زیرکاهش داده است (جلسات هیأتهای بدوی با حضور حداقل 3 نفر و هیأتهای تجدیدنظر با حضور حداقل 4 نفر از اعضاء رسمیت مییابد…) و همچنین در بند 6 ماده فوقالذکر اعلام نموده که (تصمیمات هیأتهای بدوی و تجدیدنظر با اکثریت آراء اعضاء حاضر نافذ خواهد بود).
لذا نظر به اینکه برابر اصل 159 قانون اساسی مرجع رسمی تظلمات و شکایات، داگستری میباشد و تشکیل هیأتهایی مانند هیأت بدوی یا تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تأمین اجتماعی استثنائاتی است که قانونگذار بنا به مصالحی آنها را رسمیت داده وآراء آنها را قطعی و لازمالاجراء دانسته به نظر میرسد که کم کردن تعداد اعضای این هیأتها جهت تشکیل و رسمیت آنها مخالف قانون تأمین اجتماعی و راهی به سوی کم شدن دقت خواهد بود. به خصوص که در قانون مذکور در مورد هیأت تجدیدنظر تشخیص مطالبات از قاضی دادگستری بهعنوان یکی از اعضاء ذکر شده، که در آییننامه فوق حتی در مورد این عضو اساسی استثنایی ذکر نشده لذا با توجه به موارد معروضه رأی مقتضی مبنی بر ابطال بند 1 و 6 ماده 5 آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات مصوب 24/5/1373 شورای عالی تأمین اجتماعی صادر گردد.
معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تأمین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 17186/د/7100 مورخ 20/11/1378 اعلام داشتهاند، اصول حقوقی حاکم بر کلیه مراجع قضایی و اداری دلالت بر این دارد که رأی اکثریت اعضاء مراجع معتبر و ملاک عمل خواهد بود که با این وصف علیالقاعده تشکیل مراجع فوقالذکر با شرکت اکثریت اعضاء آن به شرط صدور رأی مبتنی بر نظرات اکثریت آنان قانونی و متضمن تأمین هدف قانونگذار میباشد و تأکید بر این نکته که مخالفتی با قانون ندارد.
به صراحت ماده 45 قانون تأمین اجتماعی، تصویب آییننامه اجرایی قانون در باب «نحوه تسلیم اعتراض و درخواست تجدیدنظر و تشکیل جلسات هیأتها و ترتیب رسیدگی و صدور رأی و ابلاغ و …» به عهده شورای عالی سازمان محول شده و موضوع تعیین تعداد اعضاء لازم برای رسمیت جلسات هیأتهای بدوی و تجدیدنظر محسوب میشود.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رای هیات عمومی:
به موجب رأی شماره 280 مورخ 11/7/1378 هیأت عمومی دیوان بند یک ماده 5 آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات مصوب 24/5/1373 شورای عالی تأمین اجتماعی موضوع تقلیل اعضاء هیأتهای بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات حق بیمه به لحاظ احراز مغایرت آن با ماده 43 قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 ابطال شده است.
بنابه جهات فوقالذکر و عنایت به اینکه مفاد بند 6 ماده 5 آییننامه مذکور هم در خصوص اعتبار رأی اکثریت اعضاء حاضر هیأتهای مزبور که معطوفاً به بند یک آن ماده تنظیم و تصویب شده مغایر حکم صریح ماده 43 قانون تأمین اجتماعی است بنابراین به استناد ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال بند 6 ماده 5 آییننامه فوقالاشعار صادر میشود.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.