ابتلای زوج به بیماری هپاتیت B و تحقق وکالت در طلاق

درتاریخ : 1392/09/27 به شماره : 9209970906801352

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 8 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: طلاق، شرط ضمن عقد، وکالت در طلاق، بیماری مسری، عسر و حرج

چکیده رای

هرچند احتمال سرایت بیماری هپاتیت B زوج به زوجه، که از طریق تماس جنسی و انتقال خون صورت می‌گیرد، بسیار کم است امّا ازآنجاکه احتمال سرایت وجود دارد و از طرفی زوج می‌بایست برای جلوگیری از این بیماری واکسن‌های لازم را تزریق و مرتب تحت نظر و آزمایش آنتی‌بادی باشد بنابراین شرایط موجود با بند 3 شروط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج، تطابق دارد و موجب تحقق وکالت در طلاق برای زوجه می‌شود.

خلاصه جریان پرونده

 خانم م.ح. در تاریخ 13/10/90 دادخواستی با وکالت آقای م.و. به‌طرفیت آقای الف.ع. به خواسته طلاق تقدیم نموده که شعبه اول دادگاه عمومی تربت‌حیدریه تحت پرونده شماره 3342/90 عهده‌دار رسیدگی شده است. وکیل خواهان در دادخواست تقدیمی توضیح داده که موکلش به‌موجب سند ازدواج شماره 12930 مورخ 22/4/88 دفتر ازدواج شماره … حوزه ثبتی تربت‌حیدریه با صداقیه 114 سـکه بهـار آزادی به عقد دائمی و رسمی خوانده درآمده است فرزند مشترکی ندارند. زوج قبل از ازدواج دارای بیماری هپاتیت B بوده ولی این موضوع را از زوجه مخفی نگه‌داشته و با توجه به تخلف زوج از بند 3 شروط ضمن عقد تقاضای صدور حکم طلاق دارد. آقای ج.ت. از ناحیه زوج اعلام وکالت می‌نماید. اولین جلسه رسیدگی دادگاه به تاریخ 19/4/91 با حضور وکلای زوجین و شخص زوج تشکیل می‌گردد. وکیل خواهان مطالب خود را به شرح دادخواست تقدیمی اعلام و اضافه می‌نماید زوج هنگام تنظیم سند ازدواج کلیه شروط ضمن عقد را پذیرفته و آن‌ها را امضاء نموده است. زوج قبل از ازدواج مبتلابه بیماری هپاتیت B بوده و این موضوع را از زوجه مخفی‌نموده و در طول زندگی مشترک زوجه در جریان بیماری زوج قرار می‌گیرد سوابق امر در اداره انتقال خون تربت‌حیدریه موجود است. زوج در مشهد نزد دکتر خ. پرونده درمان دارد. تقاضای مطالبه سوابق و معرفی زوج به پزشکی قانونی را دارم تا با توجه به تخلف زوج از بند 3 شروط ضمن عقد حکم طلاق صادر شود. زوجه حاضر است در قبال طلاق یک سکه از مهریه‌اش را بذل نماید. وکیل خوانده در مقام دفاع اظهار می‌دارد استناد وکیل زوجه در مورد طلاق باید مشخص شود آیا وجود بیماری خطرناک هپاتیت می‌باشد که ادامه زندگی را مختل نموده یا اینکه مدّعی هستند زوج این بیماری را مخفی نگه‌داشته و حالا پس از اطلاع از این بیماری تقاضای فسخ نکاح دارند در حال اول باید ادعای خود را ثابت نمایند. زوج تا لحظه آزمایش خون که برای انجام عقد صورت گرفته از بیماری هپاتیت خود اطلاع نداشته و زوجه نیز در همان روز در جریان امر قرار می‌گیرد. با مراجعه به پزشک اعلام می‌شود که این بیماری قابل‌پیشگیری بوده و با تزریق واکسن به همسر یا دیگران نیز منتقل نمی‌گردد. این بیماری به‌هیچ‌وجه خطرناک نبوده و به راحتی قابل درمان و پیشگیری می‌باشد و انتقال هم نمی‌یابد. هرکسی واکسن بزند مبتلا نمی‌شود. بنابراین زوجه نمی‌تواند مدّعی وجود ضرر یا خطر گردد. مطلع نبودن زوجه از این بیماری نیز صحت ندارد. زیرا در زمان انجام آزمایش برای ازدواج در جریان امر قرارگرفته و کارت واکسیناسیون زوجه حکایت از این دارد که زوجه در تاریخ 23/10/88 و 25/11/88 و 25/5/89 واکسن هپاتیت تزریق نموده است. دکتر خ. نیز که درمان زوج را به عهده داشته حال وی را بسیار خوب اعلام نموده است وکیل زوجه می‌گوید خواسته ما طلاق است و ادعای فسخ نکاح نداریم. در حال حاضر زوج مبتلابه این بیماری است و ظاهراً بیماری بعد از ازدواج معلوم شده است. در این مرحله دادگاه مبادرت به صدور قرار ارجاع امر به داوری نموده که پس از تعیین داوران و طی تشریفات، نظر آنان که مفاداً حکایت از عدم توفیق در برقراری صلح و سازش بین زوجین دارد، ارائه می‌شود. دادگاه طی شرحی به پزشکی قانونی ضمن معرفی زوج سؤال می‌نماید که آیا زوج مبتلابه بیماری هپاتیت B می‌باشد و آیا این بیماری قابل درمان است یا جزو بیماری‌های صعب‌العلاج می‌باشد. آیا دوام زوجیت را به مخاطره می‌اندازد؟ سوابق زوج از پزشک معالج نیز استعلام می‌شود. آقای دکتر خ. در پاسخ اعلام می‌دارد زوج از تاریخ 23/12/88 مراجعاتی برای درمان به همراه همسرش داشته و به علّت بیماری هپاتیت فعال از تاریخ 18/1/89 تحت درمان قرارگرفته و حداقل به مدت پنج سال باید درمان ادامه یابد. در صورت ادامه درمان بیماری تحت کنترل است. پزشکی قانونی نیز در پاسخ مورخ 3/7/91 اعلام می‌دارد بیماری هپاتیت B جزو بیماری‌هایی است که در حاضر درمان قطعی نداشته ولی با درمان‌های فعلی و انجام واکسیناسیون قابل‌پیشگیری و کنترل می‌باشد. با توجه به‌اینکه زوجـه واکسیناسیون مـوفق داشته احتـمال سرایت بیماری به وی بسیار کم است. سرایت بیماری از طریق تماس جنسی و انتقال خون می‌باشد. دادگاه ختم دادرسی را اعلام و با توجه به محتویات پرونده و اظهارات طرفین و احراز رابطه زوجیت و اینکه مساعی دادگاه و داوران در جهت ایجاد صلح و سازش مفید و مؤثر واقع نگردیده و زوجه و وکیل وی با اشاره به ابتلا زوج به بیماری هپاتیت B و مخفی نگه‌داشتن آن بیماری قبل از ازدواج و اینکه این بیماری از طریق رابطه جنسی قابل‌انتقال است مدّعی تخلف زوج از بند 3 شروط ضمن عقد گردیده و خوانده و وکیل وی در مقام دفاع ضمن پذیرش بیماری زوج مدّعی شده که بیماری مذکور مخاطره‌آمیز نبوده و زوجه در جریان این بیماری هنگام دادن آزمایش برای ازدواج بوده و واکسن مربوطه را تزریق نموده و خطر انتقال بوی وجود ندارد. پزشکی قانونی در پاسخ خود اعلام نموده که این بیماری از طریق تماس جنسی قابل‌انتقال است و احتمال سرایت به زوجه بسیار کم است ولی به‌صورت قطعی بحث سرایت بیماری را ردّ ننموده است متقابلاً زوج در پرونده دیگری راجع به مطالبه وجه چکی علیه زوجه طرح دعوی نموده که باعث تشدید اختلافات شده و مدت‌هاست زوجین با هم ارتباطی ندارند و طلاق عاطفی طرفین خیلی وقت قبل از مراجعه به دادگاه و طرح دعوی طلاق صورت گرفته است. بنابراین ادعای خواهان را وارد دانسته و طی دادنامه شماره 88 مورخ 9/2/92 مستنداً به مواد 1139 و 1119 قانون مدنی و بند 3 شروط ضمن عقد به زوجه اجازه می‌دهد با استفاده از وکالت تفویضی ناشی از تحقق شرط با مراجعه به دفاتر رسمی طلاق با بذل یک سکه از مهریه خود را مطلقه نماید. پس از ابلاغ این رأی به وکیل زوج، نامبرده مبادرت به تجدیدنظرخواهی نموده و در لایحه خود توضیح می‌دهد که زوجین در تاریخ 22/4/88 با هم ازدواج نموده و از همان ابتدای عقد روابط خاص زناشویی بین طرفین برقرار بوده و در تاریخ 1/8/88 زوج جهت اهداء خون به شبکه بهداشت مراجعه و متوجه بیماری هپاتیت می‌شوند. این در حالی است که زوجه مبتلابه این بیماری نشده و تا تاریخ 29/10/90 زوجین با هم هیچ مشکلی نداشته‌اند و هیچ خطری زوجه را تهدید نکرده است. ضمن اینکه زوج درمان شده و هیچ آثاری از بیماری هپاتیت در بدن و خون ایشان وجود ندارد بیماری هپاتیت جزو امراض صعب‌العلاج ذکر نشده و یک بیماری معمولی است که به راحتی قابل درمان است شعبه 16 دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی، تجدیدنظرخواهی وکیل زوج نسبت به دادنامه شماره 88 مورخ 9/2/92 شعبه اول دادگاه عمومی تربت‌حیدریه را وارد ندانسته و طی دادنامه شماره 1006 مورخ 20/4/92 رأی تجدیدنظر خواسته را تأیید نموده است. این رأی در تاریخ 13/5/92 به وکیل زوج ابلاغ گردیده و نامبرده ظرف مهلت مقرر قانونی، اعتراض و دادخواست فرجامی خود را نسبت به دادنامه اخیر تقدیم نموده که پس از ثبت و تبادل لوایح جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. گزارش پرونده و لایحه فرجامی هنگام شور قرائت می‌شود.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای مسعود کریمپور نطنزی عضو ممیّز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رای دیوان

فرجام‌خواهی آقای الف.ع. با وکالت آقای ج.ت. نسبت به دادنامه شماره 1006 مورخ 20/4/92 شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی که در مقام تأیید دادنامه شماره 88 مورخ 9/2/92 شعبه اول دادگاه عمومی تربت‌حیدریه اصدار گردیده و متضمّن حکم طلاق به خواسته زوجه فرجام‌خوانده است، وارد و موجه به نظر نمی‌رسد. زیرا زوجه و وکیل وی در دادخواست تقدیمی و مراحل دادرسی و لوایح ارائه‌شده با اشاره به ابتلا زوج به بیماری هپاتیت B و مخفی نگه‌داشتن این بیماری در زمان ازدواج مدّعی تخلف زوج از بند 3 شروط ضمن عقد گردیده و مـحکمه با توجـه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات طرفین و اخذ نظریه داوران و ملاحظه پاسخ‌های پزشک قانونی ادعای خواهان را وارد دانسته و به زوجه اجازه داده با استفاده از وکالت تفویضی ناشی از تحقق شرط خود را مطلقه نماید که بر این تشخیص و استنباط دادگاه خدشه و خللی وارد نگردیده است. کما اینکه زوج ابتلا به بیماری هپاتیت را قبول داشته و پزشک معالج وی نیز گواهی نموده که درمان زوج حداقل برای مدت پنج سال باید ادامه یابد و پزشکی قانونی تربت‌حیدریه در نظریه مورخ 3/7/91 گواهی نموده که این بیماری در حال حاضر درمان قطعی ندارد و احتمال سرایت این بیماری به زوجه که از طریق تماس جنسی و انتقال خون صورت می‌گیرد بسیار کم است. درنتیجه احتمال سرایت را قاطعانه ردّ نکرده و از طرفی زوجه می‌بایست برای جلوگیری از این بیماری واکسن‌های لازم را تزریق و مرتب نخت نظر و آزمایش آنتی‌بادی باشد. ازاین‌رو شرایط موجود با بند 3 شروط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج که به امضاء زوجین رسیده تطابق دارد. بنابراین دادنامه فرجام‌خواسته در حدود اعتراضات مطروحه از ناحیه فرجام‌خواه فاقد ایراد و اشکال مستوجب نقض بوده و مستنداً به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی، رأی فرجام‌خواسته ابرام می‌گردد.
رئیس شعبه 8 دیوان‌عالی کشور ـ مستشار ـ عضو معاون
عباسیان ـ ناصح ـ کریمپور نطنزی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.