ابطال ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیأت وزیران.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای رحیم اقدم. با خواسته ابطال ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیأت وزیران. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 20/77
شاکی : آقای رحیم اقدم.
تاریخ رأی: شنبه 27 تير 1377
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته‌است، ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیأت محترم وزیران مخالف با مقررات شرع اسلام است. زیرا ماده مزبور حق تشخیص و تعیین اولویت در موارد مصرف عواید موقوفات را از متولیان منصوص و مستنبط سلب و به‌طور کلی اطلاق وقفنامه را در مودر بریّات مقید و محدود و متولیان را ملزم به اطاعت بی‌چون و چرا از تصمیمات و مصوبات سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه می‌کند. خود واقفین والامقام نیز در اکثر قریب به عموم وقفنامه‌ها به اختیارات مطلقه متولیان در مصارف موقوفات جهت بریّات مطلقه تأکید بلیغ دارند و تغییردهندگان جهات و کیفیات و شروط خودشان در مشمول لعن خدا و رسول قرار داده‌اند و شکی نیست که عمل به حکم ماده مورد بحث هم تغییر جهت و هم تغییر کیفیات وقف و شروط واقفین می‌باشد. لذا به تجویز اصل 170 قانون اساسی تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر ابطال ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه را دارم. دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای شاکی مبنی بر خلاف شرع بودن مورد شکایت طی نامه شماره 2798/21/77 مورخ 2/3/77 اعلام داشته‌اند، ماده 51 فوق‌الذکر آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 از این جهت که مصرف موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صورت مبرات مطلقه وقف شده است، را در موقوفاتی که متولی دارند منحصر در خصوص اموری که در این ماده ذکر شده است می‌کند و متولی را ملزم به رعایت خصوص آن موارد می‌نماید، خلاف موازین شرع شناخته شد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
به موجب نظریه مورخ 3/3/1377 فقهاء محترم شورای نگهبان «ماده 51 فوق‌الذکر از این جهت که مصرف موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صورت مبرات مطلقه وقف شده است را در موقوفاتی که متولی دارند منحصر در خصوص اموری که در این ماده ذکر شده است می‌کند و متولی را ملزم به رعایت خصوص آن موارد می‌نماید، خلاف موازین شرع شناخته شد.»، بنابراین به استناد قسمت اول مادن 25 قانون دیوان عدالت اداری ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/1365 هیأت وزیران به لحاظ مغایرت آن با احکام شرع به شرح فوق‌الذکر ابطال می‌شود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سیدابوالفضل موسوی تبریزی
شاکی طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته‌است، ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیأت محترم وزیران مخالف با مقررات شرع اسلام است. زیرا ماده مزبور حق تشخیص و تعیین اولویت در موارد مصرف عواید موقوفات را از متولیان منصوص و مستنبط سلب و به‌طور کلی اطلاق وقفنامه را در مودر بریّات مقید و محدود و متولیان را ملزم به اطاعت بی‌چون و چرا از تصمیمات و مصوبات سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه می‌کند. خود واقفین والامقام نیز در اکثر قریب به عموم وقفنامه‌ها به اختیارات مطلقه متولیان در مصارف موقوفات جهت بریّات مطلقه تأکید بلیغ دارند و تغییردهندگان جهات و کیفیات و شروط خودشان در مشمول لعن خدا و رسول قرار داده‌اند و شکی نیست که عمل به حکم ماده مورد بحث هم تغییر جهت و هم تغییر کیفیات وقف و شروط واقفین می‌باشد. لذا به تجویز اصل 170 قانون اساسی تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر ابطال ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه را دارم. دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای شاکی مبنی بر خلاف شرع بودن مورد شکایت طی نامه شماره 2798/21/77 مورخ 2/3/77 اعلام داشته‌اند، ماده 51 فوق‌الذکر آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 از این جهت که مصرف موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صورت مبرات مطلقه وقف شده است، را در موقوفاتی که متولی دارند منحصر در خصوص اموری که در این ماده ذکر شده است می‌کند و متولی را ملزم به رعایت خصوص آن موارد می‌نماید، خلاف موازین شرع شناخته شد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
به موجب نظریه مورخ 3/3/1377 فقهاء محترم شورای نگهبان «ماده 51 فوق‌الذکر از این جهت که مصرف موقوفات مجهول‌المصرف و موقوفاتی که به صورت مبرات مطلقه وقف شده است را در موقوفاتی که متولی دارند منحصر در خصوص اموری که در این ماده ذکر شده است می‌کند و متولی را ملزم به رعایت خصوص آن موارد می‌نماید، خلاف موازین شرع شناخته شد.»، بنابراین به استناد قسمت اول مادن 25 قانون دیوان عدالت اداری ماده 51 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/1365 هیأت وزیران به لحاظ مغایرت آن با احکام شرع به شرح فوق‌الذکر ابطال می‌شود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سیدابوالفضل موسوی تبریزی
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.