مقدمه:
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته ‌است:‌ سازمان ثبت احوال کشور با استنباط غیر وجیه و دستورالعملی خارج از حیطه اختیارات و فاقد قدرت قانونی و خلاف صریح منطوق ماده 53 قانون ثبت احوال اقدام به تهیه دستورالعملی نموده که محمل قانونی نداشته، ابطال آن درخواست می‎گردد.
مدیرکل دفتر امور حقوقی سازمان ثبت احوال کشور طی نامه شماره 3426/22 مورخ 24/6/1372 در پاسخ به شکایت شاکی اعلام داشته است: برابر ماده 2 قانون ثبت احوال تهیه دستورالعمل‎ها و روش‌های فنی سجلی از وظایف شورای عالی ثبت احوال است. در رابطه با اظهارات شاکی در خصوص ماده 53 قانون و تهیه آیین‌نامه به استحضار می‎رساند تاکنون آیین‌نامه‎ای برای قانون ثبت احوال مصوب سال 1355 تصویب نشده بدین لحاظ آیین‌نامه سابق ثبت احوال مصوب 1319 ملاک عمل می‎باشد دستورالعمل تغییر نام خانوادگی هیچ‌گونه مغایرتی با قوانین نداشته، بلکه در چارچوب مقررات و به‌عنوان روش انجام کار تصویب و ابلاغ گردیده، اگر منظور شاکی از غیر قانونی بودن آن مرجع تصویب باشد به شرح توضیحات فوق ایراد ایشان وارد نیست، در غیر این صورت چون شکایت دارای ابهام و معلوم نیست شاکی کدام اقدام قسمت از دستورالعمل را خلاف دانسته محکوم به رد خواهد بود. در خاتمه نظر هیأت عمومی دیوان را به دادنامه شماره 4 – 21/1/1372 که در خصوص شکایت مشابه می‎باشد معطوف می‎دارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‎الاسلام والمسلمین محمدرضا عباسی‎فرد و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‏نماید.
رای هیات عمومی:
مطابق ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری، اعتراض نسبت به مقررات و نظامات دولتی و تقاضای ابطال آنها به علت مغایرت با احکام شرع و یا مخالفت با قوانین و یا خارج بودن آنها از حدود اختیار قوه مجریه قابل طرح و رسیدگی در هیأت عمومی دیوان است. نظر به این‌که تهیه و تنظیم دستورالعمل اجرایی قانون ثبت احوال در جهت ایجاد هماهنگی در طریق اجرای قانون از وظایف و اختیارات شورای عالی ثبت احوال می‎باشد و اعتراض شاکی نسبت به دستورالعمل تنظیمی متضمن علل و جهات مندرج در ماده فوق‎الذکر نیست، موضوع به کیفیت مطروحه قابل طرح و اظهارنظر در هیأت عمومی دیوان تشخیص داده نمی‎شود.