ابطال بند پنجم ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری و بندها با مواد مرتبطه.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی محمد رضا نجاریان. با خواسته ابطال بند پنجم ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری و بندها با مواد مرتبطه. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 78/67
شاکی : محمد رضا نجاریان.
تاریخ رأی: پنج‌شنبه 13 ارديبهشت 1369
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی به دیوان، اعلام داشته است: چون بند 5 ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری، مصوب 15/4/67 فراتر از قانون مزبور تنظیم گردیده، علیهذا موجب مشکلات عدیده‌ای در اجراء خواهد گردید، به‌طوری که هرگاه زمینی موات اعلام شود، و قبل از قطعیت رأی کمیسیون آثار موات توسط ثبت یا دیگری بر او حمل شود، سپس معلوم شود در اصل موات نبوده، آنگاه بر طبق ماده 9 قانون نمی‌توانسته در غیر از 32 شهر جهت واگذاری تملک نماید، و علاوه مستلزم نقض قانون و به صراحت تبصره 11 ماده 9 قانون خلاف شرع انور صورت پذیرفته است. مدیر عامل سازمان زمین شهری به شرح نامه شماره 56917/هـ – 28/12/67 در پاسخ اعلام داشته: 1. طبق تبصره یک ماده 12 قانون زمین شهری، صدور سند مالکیت اراضی موات به نام دولت، قبل از قطعیت رأی در قانون زمین شهری به‌طور روشن پیش‌بینی شده، و تجویز آن نیز در بند 5 ماده 36 آیین‌نامه مرقوم بر اساس اختیارات حاصله قانونی بوده است. 2. با توجه به ماده 6 قانون زمین شهری ادارات ثبت و اسناد و املاک مکلفند به درخواست وزارت مسکن و شهرسازی اسناد آنها را به نام دولت صادر نمایند. به‌طوری که از مدلول ماده مستفاد می‌گردد، به محض اینکه طبق تشخیص وزارت مسکن و شهرسازی، زمینی موات اعلام گردید به لحاظ اینکه اراضی موات مالیات نداشته، و قابل تملک نمی‌باشند، سند مالکیت آن فاقد ارزش قانونی تلقی می‌گردد. 3. قسمت ذیل بند 5 ماده 36 نظر به بند 6 ماده 36 آیین‌نامه مرقوم می‌باشد، که در تبیین و تکمیل آن مقررات بند 5 را از جهت صدور سند مالکیت به نام دولت و شهرداری‌ها در مورد زمینهایی که در اجرای قانون اراضی شهری، مصوب 27/12/60 موات شناخته شده، یا به تملک دولت، درآمده، ولی سند مالکیت آن صادر نگردیده، قابل اجراء دانسته است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، در تاریخ فوق به ریاست آیت ا… سید ابوالفضل موسوی تبریزی، و با حضور رؤسای شعب دیوان، تشکیل. و پس از بحث و بررسی و استماع توضیحات نماینده حقوقی سازمان زمین شهری، و انجام مشاوره، به اتفاق آراء مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
بند 5 ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری، از حیث اطلاق آن دایر به اجرای ماده 9 قانون زمین شهری، حتی در غیر از شهرهای شصت گانه در مواردی که زمین طبق رأی قطعی دادگاه غیر موات تشخیص گردیده، مغایرقانون بوده، و ابطال می‌گردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی به دیوان، اعلام داشته است: چون بند 5 ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری، مصوب 15/4/67 فراتر از قانون مزبور تنظیم گردیده، علیهذا موجب مشکلات عدیده‌ای در اجراء خواهد گردید، به‌طوری که هرگاه زمینی موات اعلام شود، و قبل از قطعیت رأی کمیسیون آثار موات توسط ثبت یا دیگری بر او حمل شود، سپس معلوم شود در اصل موات نبوده، آنگاه بر طبق ماده 9 قانون نمی‌توانسته در غیر از 32 شهر جهت واگذاری تملک نماید، و علاوه مستلزم نقض قانون و به صراحت تبصره 11 ماده 9 قانون خلاف شرع انور صورت پذیرفته است. مدیر عامل سازمان زمین شهری به شرح نامه شماره 56917/هـ – 28/12/67 در پاسخ اعلام داشته: 1. طبق تبصره یک ماده 12 قانون زمین شهری، صدور سند مالکیت اراضی موات به نام دولت، قبل از قطعیت رأی در قانون زمین شهری به‌طور روشن پیش‌بینی شده، و تجویز آن نیز در بند 5 ماده 36 آیین‌نامه مرقوم بر اساس اختیارات حاصله قانونی بوده است. 2. با توجه به ماده 6 قانون زمین شهری ادارات ثبت و اسناد و املاک مکلفند به درخواست وزارت مسکن و شهرسازی اسناد آنها را به نام دولت صادر نمایند. به‌طوری که از مدلول ماده مستفاد می‌گردد، به محض اینکه طبق تشخیص وزارت مسکن و شهرسازی، زمینی موات اعلام گردید به لحاظ اینکه اراضی موات مالیات نداشته، و قابل تملک نمی‌باشند، سند مالکیت آن فاقد ارزش قانونی تلقی می‌گردد. 3. قسمت ذیل بند 5 ماده 36 نظر به بند 6 ماده 36 آیین‌نامه مرقوم می‌باشد، که در تبیین و تکمیل آن مقررات بند 5 را از جهت صدور سند مالکیت به نام دولت و شهرداری‌ها در مورد زمینهایی که در اجرای قانون اراضی شهری، مصوب 27/12/60 موات شناخته شده، یا به تملک دولت، درآمده، ولی سند مالکیت آن صادر نگردیده، قابل اجراء دانسته است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، در تاریخ فوق به ریاست آیت ا… سید ابوالفضل موسوی تبریزی، و با حضور رؤسای شعب دیوان، تشکیل. و پس از بحث و بررسی و استماع توضیحات نماینده حقوقی سازمان زمین شهری، و انجام مشاوره، به اتفاق آراء مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
بند 5 ماده 36 آیین‌نامه اجرایی قانون زمین شهری، از حیث اطلاق آن دایر به اجرای ماده 9 قانون زمین شهری، حتی در غیر از شهرهای شصت گانه در مواردی که زمین طبق رأی قطعی دادگاه غیر موات تشخیص گردیده، مغایرقانون بوده، و ابطال می‌گردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.