ابطال بخشنامه شماره 30172/34/3 مورخ 20/1/65 معاونت امور محلی و عمران شهری
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی سازمان تأمین اجتماعی با خواسته ابطال بخشنامه شماره 30172/34/3 مورخ 20/1/65 معاونت امور محلی و عمران شهری از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 13/65
شاکی : سازمان تأمین اجتماعی
تاریخ رأی: دوشنبه 16 خرداد 1367
شماره دادنامه :
مقدمه:
سازمان تأمین اجتماعی به شرح دادخواست تقدیمی اظهار داشته‌اند: این سازمان بر اساس مفاد ماده 5 قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی از پرداخت هر گونه عوارض و مالیات از جمله عوارض مربوط به اتومبیل‌های متعلق معاف می‌باشند. در حالی که وزارت محترم کشور و شهرداری تهران بر اساس اظهارنظر مشورتی دفتر حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی این سازمان را مشمول مقررات قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی دانسته و معافیت این سازمان از پرداخت عوارض موضوع ماده 5 قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی را که قانون خاص می‌باشد، مورد امعان نظر قرار نداده است. لیکن بخشنامه شماره 30172/34/3 مورخ 20/1/65 به دلایل ذیل بر خلاف موازین قانونی می‌باشد. قانون لغو قانون محاسبات عمومی قانون عام بوده و معافیت سازمان از عوارض به موجب قانون خاص صورت پذیرفته است. و نتیجتاً لغو آن نیز می‌بایست به موجب قانون خاص به عمل آید و یا در قانون عام تصریح به آن شده باشد. با انجام تبادل لایحه با وزارت کشور و معاون امور حقوقی مجلس، وزارت مذکور با ارسال لایحه شماره 24/3380 مورخ 16/6/65 اعلام داشته‌اند: نظر به کلیت و عمومیت اطلاق لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی مشمول قانون مذکور مشمول قانون مذکور فقط در خصوص آن دسته از سازمان‌های دولتی که تابع مقررات قانون محاسبات عمومی هستند، نبوده بلکه دایره شمول قانون به کلیه سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و … تسری دارد. هر چند بعضاً گروهی از این سازمان‌های دولتی دارای اساسنامه خاص باشند. و در نهایت با ارسال تصویر نظریه دفتر حقوقی و سازمان امور اداری و استخدامی کشور، مبنی بر دولتی بودن سازمان تأمین اجتماعی و همچنین نظریه دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی، مبنی بر اینکه سازمان مذکور بایستی عوارض متعلق به شهرداری‌ها را در اجرای قانون مذکور پرداخت نماید و آن قسمت از ماده 5 لایحه قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی که معارض با قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات می‌باشد، لغو گردیده است خواستار صدور حکم عادلانه مبنی بر پرداخت عوارض متعلق به شهرداری‌ها توسط سازمان مذکور مورد استدعاست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد علی فیض و با شرکت حضور رؤسای شعب تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره و ملاحظه سوابق به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
اطلاق ماده واحده قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی، مصوب……. مبنی بر ضرورت، پرداخت عوارض توسط وزارتخانه‌ها و نهادها شهرداری، ناسخ ماده 5 لایحه قانونی اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب تیر ماه 1358 شورای انقلاب در حد معافیت سازمان مزبور از پرداخت عوارض شهرداری می‌باشد. بنابراین بخشنامه شماره 30172/34/3- مورخ 20/1/65 وزارت کشور، در، این خصوص، مدلولاً منطبق با کلیت ماده واحده فوق‌الذکر است. و شکایت وارد نمی‌باشد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
محمد علی فیض
سازمان تأمین اجتماعی به شرح دادخواست تقدیمی اظهار داشته‌اند: این سازمان بر اساس مفاد ماده 5 قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی از پرداخت هر گونه عوارض و مالیات از جمله عوارض مربوط به اتومبیل‌های متعلق معاف می‌باشند. در حالی که وزارت محترم کشور و شهرداری تهران بر اساس اظهارنظر مشورتی دفتر حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی این سازمان را مشمول مقررات قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی دانسته و معافیت این سازمان از پرداخت عوارض موضوع ماده 5 قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی را که قانون خاص می‌باشد، مورد امعان نظر قرار نداده است. لیکن بخشنامه شماره 30172/34/3 مورخ 20/1/65 به دلایل ذیل بر خلاف موازین قانونی می‌باشد. قانون لغو قانون محاسبات عمومی قانون عام بوده و معافیت سازمان از عوارض به موجب قانون خاص صورت پذیرفته است. و نتیجتاً لغو آن نیز می‌بایست به موجب قانون خاص به عمل آید و یا در قانون عام تصریح به آن شده باشد. با انجام تبادل لایحه با وزارت کشور و معاون امور حقوقی مجلس، وزارت مذکور با ارسال لایحه شماره 24/3380 مورخ 16/6/65 اعلام داشته‌اند: نظر به کلیت و عمومیت اطلاق لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی مشمول قانون مذکور مشمول قانون مذکور فقط در خصوص آن دسته از سازمان‌های دولتی که تابع مقررات قانون محاسبات عمومی هستند، نبوده بلکه دایره شمول قانون به کلیه سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و … تسری دارد. هر چند بعضاً گروهی از این سازمان‌های دولتی دارای اساسنامه خاص باشند. و در نهایت با ارسال تصویر نظریه دفتر حقوقی و سازمان امور اداری و استخدامی کشور، مبنی بر دولتی بودن سازمان تأمین اجتماعی و همچنین نظریه دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی، مبنی بر اینکه سازمان مذکور بایستی عوارض متعلق به شهرداری‌ها را در اجرای قانون مذکور پرداخت نماید و آن قسمت از ماده 5 لایحه قانون اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی که معارض با قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات می‌باشد، لغو گردیده است خواستار صدور حکم عادلانه مبنی بر پرداخت عوارض متعلق به شهرداری‌ها توسط سازمان مذکور مورد استدعاست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد علی فیض و با شرکت حضور رؤسای شعب تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره و ملاحظه سوابق به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
اطلاق ماده واحده قانون لغو ماده 90 قانون محاسبات عمومی، مصوب……. مبنی بر ضرورت، پرداخت عوارض توسط وزارتخانه‌ها و نهادها شهرداری، ناسخ ماده 5 لایحه قانونی اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب تیر ماه 1358 شورای انقلاب در حد معافیت سازمان مزبور از پرداخت عوارض شهرداری می‌باشد. بنابراین بخشنامه شماره 30172/34/3- مورخ 20/1/65 وزارت کشور، در، این خصوص، مدلولاً منطبق با کلیت ماده واحده فوق‌الذکر است. و شکایت وارد نمی‌باشد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
محمد علی فیض
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.