نحوه تحقق تدلیس در نکاح

درتاریخ : 1392/09/10 به شماره : 9209970908300458

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 23 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، تدلیس، فسخ نکاح

چکیده رای

برای تحقق تدلیس در عقد نکاح، امر عدمی (سکوت) کافی نبوده و لازم است اقدام عملی انجام پذیرد.

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 23/6/90 آقای ق.م. با وکالت آقای ح.ف. دادخواستی به‌طرفیت خانم م.ج. به خواسته فسخ نکاح مـورخ 26/9/88 به شماره 842024 تنظیمی دفترخانه … حوزه آبیک تقدیم دادگستری آبیک نموده و وکیل خواهان توضیح داده است که خوانده در 26/9/88 به عقد دائم خوانده در آمده است و با اینکه مدت‌ها قبل از این وصلت به عارضه هپاتیت از انواع پیشرفته آن مبتلا بوده است و موکل هیچ‌گونه شناختی از وضع سلامت وی نداشت به هنگام ازدواج و مراسم نامبرده و عقد هیچ‌گونه اطلاعاتی از عارضه مزبور در اختیار موکل قرار نداده است و درنتیجه وصلت مزبور در حالی به انجام رسیده است که عارضه یادشده کاملاً از دید موکل مخفی نگاه داشته شده است به لحاظ وضعیت عارضه هپاتیت و اثر آن در امر سلامت خود خوانده و احتمال سرایت آن به موکل بر مبنای تشخیص پزشکان و به لحاظ اثر در حاملگی و بچه‌دار نشدن و مکتوم نگاه‌داشتن این امر از دید موکل این امر را القا می‌نماید که خوانده و خانواده وی از نا آگاهی موکل سوءاستفاده نموده‌اند. … و این امر زمانی آشکار می‌گردد که یک ماه پس از ازدواج خانواده خوانده وی را به بهانه‌ای به خانه برده و بی‌خبر به بیمارستان اعزام و در قبال سؤال موکل هم واقعیت را پنهان نموده‌اند تا اینکه موکل خود به بیمارستان رفته و حقیقت را از طریق بیمارستان درمی‌یابد علی‌هذا با عنایت به‌مراتب معنونه و وقوع تدلیس استدعا می‌دارد با استعلام از بیمارستان امام خمینی و احیاناً ارجاع به پزشک متخصص در خصوص مدت عارضه مزبور و عوارض ناشی از آن به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادر فرمایید ، شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی آبیک عهده‌دار رسیدگی به پرونده می‌شود و آقای ح.ق. به وکالت از خوانده معرفی و در پرونده مداخله می‌نماید و طی ارسال لایحه‌ای بیماری عنوان‌شده را از عیوب موجبات فسخ عقد نکاح ندانسته و تقاضای ردّ دعوی خواهان می‌نماید ، جلسه دادگاه در تاریخ 5/9/90 در وقت مقرر با حضور وکلای طرفین تشکیل می‌گردد وکیل خواهان به شرح دادخواست تقدیمی خواسته را توضیح می‌دهد ، وکیل خوانده هم بیان می‌دارد مطالب به شرح لایحه تقدیمی است و به فرض اینکه خوانده مبتلابه بیماری عنوان‌شده باشد این بیماری موجبی برای فسخ عقد نکاح نیست و در ماده 1123 قانون مدنی موارد فسخ احصاء گردیده است و بیماری فوق از موارد فسخ نمی‌باشد. … ، دادگاه از بیمارستان کسری کرج استعلام می‌نماید که اعلام دارند خانم م.ج. در خصوص هپاتیت در آن بیمارستان بستری بوده است یا خیر و در صورت مثبت بودن پاسخ تاریخ ابتلا به این بیماری را نیز اعلام دارند که در پاسخ اعلام می‌گردد خانم ج. در تاریخ 7/12/89 در این مرکز تحت جراحی میومکتومی قرارگرفته است و در خصوص ابتلای به بیماری هپاتیت طبق مستندات پرونده به تشخیص دکتر معالج ایشان (+H b s A g ) مثبت می‌باشد مراتب جهت اطلاع و اقدام مقتضی ایفاد می‌گردد ، مجدداً دادگاه از بیمارستان مذکور راجع به زمان ابتلای به بیماری هپاتیت استعلام می‌کند که در پاسخ اعلام می‌شود. … طبق مستندات پرونده اطلاعی از زمان و شروع بیماری مزبور موجود نمی‌باشد ، دادگاه متعاقباً ختم رسیدگی را اعلام و به شرح دادنامه شماره 100523ـ24/3/91 خلاصتاً و مفاداً با این استدلال که زوجین در خصوص و وجود ضایعه یا عدم آن صحبتی به بیان نیاورده‌اند و به سکوت برگزار کرده‌اند و در تحقق تدلیس امر عدمی کافی نبوده و لازم است اقدام عملی انجام پذیرد. … ، دعوی را غیر وارد تشخیص و رأی به ردّ دعوی خواهان صادر می‌کند ، آقای ح.ف. نسبت به رأی صادره تجدیدنظرخواهی می‌کند و در لایحه اعتراضیه خلاصتاً اعلام می‌دارد خیار تدلیس در عقد نکاح طبق قانون مدنی پذیرفته شده است… و طبق نظر اکثر فقهای عظام هم‌جهت ایجاد تدلیس نیاز به اقدام عملی قبلی از سوی زوجه نیست بلکه صرف عدم اعلام عیوب پنهان توسط زوجه تدلیس محقق می‌شود. … و تقاضای نقض رأی صادره را می‌نماید ، رسیدگی در مرحله تجدیدنظر به شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان قزوین محول می‌گردد و این دادگاه در تاریخ 8/7/91 در وقت فوق‌العاده اوراق پرونده را بررسی و ختم رسیدگی را اعلام و به‌موجب دادنامه شماره 893ـ9/7/91 رأی تجدیدنظر خواسته فاقد ایراد عنوان و با ردّ تجدیدنظرخواهی آن را تأیید می‌کند ، آقای ق.م. با وکالت آقای ح.ف. از رأی دادگاه تجدیدنظر فرجام‌خواهی به عمل می‌آورد و پرونده پس از ابهام مقررات راجع به تبادل لوایح به دیوان‌عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می‌گردد که به هنگام شور مشروح لایحه اعتراضیه فرجام‌خواه قرائت خواهد شد.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای انصاری عضو ممیّز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد.

رای دیوان

از ناحیه فرجام‌خواه ایراد و اعتراض موجه و مؤثری که نقض دادنامه فرجام‌خواسته را ایجاب نماید به عمل نیامده است و از حیث مراعات اصول دادرسی نیز اشکال در حدی نیست که نقض رأی را موجب گردد علی‌هذا در وضعیت حاضر دادنامه موصوف به شماره 900893ـ9/7/91 صادره از شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان قزوین خالی از اشکال و ایراد مؤثر بوده و ابرام می‌گردد.
رئیس شعبه 23 دیوان‌عالی کشور ـ مستشار
انصاری ـ احمدی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.