معیار صدور حکم حجر به علت جنون

درتاریخ : 1392/06/30 به شماره : 9209970909100222

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 3 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: امور حسبی، حجر، جنون، زمان صدور حکم

چکیده رای

ملاک صدور حکم حجر به علت جنون، محقق بودن آن در زمان صدور حکم است.

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 30/1/89 دایره سرپرستی دادسرای عمومی اصفهان طی شماره 89/24 ج مورخ 30/1/89 با پیوست دادنامه شماره 8809970352101501 مورخ 16/8/88 صادره از شعبه 21 دادگاه عمومی حقوقی اصفهان در مورد فسخ نکاح و ارجاع امر برای تعیین قیم برای ف.ع. به علت جنون و نظریه پزشکی قانونی، از دادگاه درخواست تعیین قیم برای مشارالیها کرده است. شعبه 19 دادگاه عمومی اصفهان، به شرح دادنامه شماره 8909970351900183 ـ 12/2/89 حکم به حجر یاد شده به علت جنون از تاریخ 8/11/87 صادر کرده است. گواهی شماره 524/ک /2 مورخ 7/8/88 پزشکی قانونی اصفهان حاکی است که با خانم ف.ع. در تاریخ 7/8/88 کمیسیون روانپزشکی مصاحبه و سخنان همسرش را هم استماع نموده و پس از بررسی سوابق پزشکی چنین نظر داده است: «مبتلا به جنون (اختلال اسکیزو افکیتو) است، اختلال مذکور بر اساس مدارک پزشکی و شواهد بالینی موجود حداقل از تاریخ 8/11/87 شروع شده است لازم است تحت درمانی مستمر روانپزشکی قـرار داشته باشـد.» پس از ابـلاغ رأی دادگاه آقـای س.پ. به وکالت از ف.ع. از رأی صادره، تجدیدنظر خواسته است، اعتراض وی این است که موکله در حال حاضر معلم نهضت سوادآموزی در ناحیه پنج آموزش و پرورش اصفهان و مشغول به کار است و دکتر معالج وی آقای دکتر ش. روانپزشک با معاینات به عمل آورده سلامت و صحت روحی و روانی وی را تأیید کرده است لذا درخواست رسیدگی و تجدیدنظر و جلب نظر مجدد پزشکی قانونی و پزشک معالج او را نموده است و نهایتاً تقاضای نقض رأی صادره و صدور حکم به رفع حجر کرده است. شعبه 19 دادگاه تجدیدنظر اصفهان طبق دادنامه شماره 8909970369301075 مورخ 27/7/89 با رد تجدیدنظرخواهی رأی صادره را تأیید نموده است وکیل فرجام‌خواه از دادنامه مزبور فرجام‌خواهی و حاصل اعتراضات فرجامی وی این است که فرجام‌خواه در مهرماه سال 1386 به عقد دایمی همسرش درآمده است، خانواده همسرش به‌علت سوء معاشرت، موجب جراحات و خونریزی شدید فرجام‌خواه شده و پس از معالجه رو به بهبودی گذاشته ولی ادامه رفتارهای مزبور او را فرسوده کرده است و ادعای عدم تمکین هم ثابت نشده است، همسرش که خود را روحانی معرفی نموده در قم پلاستیک‌زنی دارد، قبلاً ازدواج و همسر خود را بدون مهریه طلاق داده است ولی فرجام‌خواه را تحت فشار روحی قرار داده است در حالی که موکله اخیراً موفق به أخذ مدرک لیسانس ادبیات فارسی شده است استعلام و جلب نظر پزشکی قانونی ضرورت دارد و عدم رسیدگی موجب تضییع حق وی خواهد شد. پس از تبادل لوایح که اداره سرپرستی پاسخی به آن نداده است پرونده برای رسیدگی به دیوان‌عالی کشور ارسال و رسیدگی آن در دستور کار این شعبه قرار گرفته است .

رای دیوان

ملاک صدور حکم حجر به علت جنون محقق بودن آن در زمان صدور حکم است. پرونده‌ها حکایتی از احضار فرجام‌خواه به دادگاه و مصاحبه با وی ندارد. صرف‌نظر از ادعای فرجام‌خواه بر سوء رفتار و معاشرت در زندگی با همسرش از سابقه گزارش اداره سرپرستی مستفاد می‌شود که طرح مسأله جنون وی و درخواست صدور حجر بر اساس پرونده خانوادگی است، فرجام‌خواه مدعی شده آموزگار نهضت سواد آموزی است و اخیراً‌موفق به أخذ مدرک لیسانس شده است. به علاوه پزشک معالج وی او را سالم گـزارش کـرده است بنابراین با توجـه به این‌که تنها مستند رأی دادگاه‌ها نظریه اولیه پزشکی قانونی در پرونده خانواده است اقتضا داشته دادگاه‌ها فرجام‌خواه و عنداللزوم همسرش را به دادگاه دعوت و با توجه به دستور مواد 14 و 37 و 57 قانون امور حسبی و نیز ماده 199 قانون آیین دادرسی مدنی با مشارالیها حضوراً مصاحبه به عمل می‌آورد از همسرش و اقربای وی در صورت حضور تحقیق می‌کرد و روشن می‌نمود که اگر اشتغال وی به معلمی و تحصیل و أخذ مدرک لیسانس صحت دارد از محیط کار و مطلعین در پیرامون وضعیت روحی و روانی وی و رفتار اجتماعی او تحقیق به عمل می‌آورد و سوابق او از پزشک معالج وی مطالبه و نظریه نهایی علمی او را در مورد وضعیت روحی و روانی و سابقه و تأثیر آن در جنون ادعایی را دقیقاً‌ کسب یا با دعوت به دادگاه صورت‌جلسه می‌نمود و اگر در جهت کشف حقیقت اقدامات دیگری دادگاه لازم می‌دید انجام، سپس با تحصیل و جمع نتیجه تحقیقات مراتب را با انعکاس به پزشکی قانونی، نظریه نهایی کمیسیون پزشکی را در مورد فرجام‌خواه أخذ و بعد با توجه به جمیع جهات وفق قوانین موضوعه و موازین شرعیه مبادرت به صدور حکم می‌شد. علی‌هذا رسیدگی دادگاه‌ها ناقص است، دادنامه فرجام‌خواسته مستنداً به بند 5 ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی به علت نقص رسیدگی و تحقیقات نقض و رسیدگی بعدی طبق بند الف ماده 401 قانون مرقوم با لحاظ بند الف ماده 405 به دادگاه صادر کننده رأی تفویض می‌گردد.
رییس شعبه 3 دیوان‌عالی کشور ـ مستشار 
غفار پور ـ سوادکوهی فر

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.