مصادیق عیوب موجد حق فسخ نکاح

درتاریخ : 1392/07/22 به شماره : 9209970909900273

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 26 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، فسخ نکاح، عیوب جسمانی

چکیده رای

عیوب موجد حق فسخ نکاح، حصری و استثنایی بوده، و عیب یا بیماری دیگری (از جمله درد معده یا صرع) نمی‌تواند موجب ایجاد حق فسخ شود

خلاصه جریان پرونده

برابر محتویات پرونده خواهان خانم ز.ت. فرزند ه.م. 23 ساله خانه‌دار ساکن شیراز طی دادخواست تقدیمی به ریاست محترم دادگاه خانواده شیراز به طرفیت خوانده دعوی همسرش آقای ه.م. فرزند ک. 30 ساله، پاسدار، ساکن شیراز، به خواسته مطالبه مهریه به تعداد پانصد سکه تمام بهار آزادی و چهارده نیم سکه و پنج ربع سکه آزادی مقوم به پنج میلیون تومان تقاضای رسیدگی نموده است موضوع دادخواست در تاریخ 14/4/90 پس از تشریفات ثبت و تشکیل پرونده و ارجاع در شعبه محترم چهاردهم دادگاه عمومی حقوقی شیراز مورد بررسی قرار گرفته است و سپس خوانده دعوی با وکالت آقای ب.الف. با تقدیم دادخواست تقابل به طرفیت خواهان بدوی مبنی بر تقاضای صدور حکم فسخ نکاح به دلیل تدلیس از سوی زوجه (خواهان بدوی) با پنهان نمودن بیماری‌های بی‌علاج به هنگام عقد و حاضر نشدن جهت مراجعه به پزشک پس از عقد تقاضای رسیدگی کرده است و این موضوع نیز در دادگاه فوق‌الذکر پس از تشکیل پرونده، همراه با موضوع دادخواست زوجه توأماً مورد بررسی قرار گرفته است، در جلسه مورخه 8/12/90 دادگاه که زوج و وکیل وی حضور نداشته لیکن وکیل زوج لایحه‌ای تقدیم دادگاه نموده و خواسته زوج را به‌شرح دادخواست تقدیمی اعلام نموده و خواهان بدوی زوجه نیز در جلسه دادگاه حضور یافته و خواسته‌اش را به‌شرح دادخواست تقدیمی مبنی بر مطالبه پانصد عدد سکه و چهارده و نیم سکه و پنج ربع سکه بیان داشته و گفته در صورت تشخیص، اینجانب حاضرم به همراه همسرم به پزشکی قانونی معرفی شوم. متعاقباً زوجه طی دادخواست دیگر به طرفیت همسرش آقای ه.م. تقاضای صدور قرار تأمین در رابطه با خواسته نسبت به مطالبه مهریه نموده است و وکیل زوج با تقدیم لایحه‌ای دیگر گفته چون زوجه مریض‌های بی‌علاج خود را با یک سلسله دعانویسی که کشف شده و تقدیم دادگاه گردیده از زوج پنهان نموده موجب تدلیس در نکاح گردیده و تقاضای فسخ نکاح کرده است و وکیل منتخب زوجه نیز با تقدیم لایحه‌ای بیان داشته با توجه به نیاز زوجه موکله به مهریه آن را از زوج خواسته و چون پرداخت ننموده مطالبه کرده و در خصوص دعوای فسخ نکاح از سوی زوج با توجه به این‌که صرف ادعای مریضی لاعلاج موجب فسخ نمی‌گردد وانگهی زوجه هیچ نوع بیماری نداشته و پزشکان معتمد آن را گواهی نموده‌اند و زوج پس از دادخواست مهریه دادخواست فسخ نکاح را مطرح نموده و زوجه کاملاً در تمکین زوج بود حتی به دلیل تمکین از وی کار را ترک نموده و خانه‌دار می‌باشد و تقاضای رد دعوای زوج را نموده است، در جلسه مورخه 25/2/91 دادگاه زوج آقای ه.م. اظهار داشته که قبول دارم خانم ز.ت. همسرم می‌باشد، مراسم عروسی برگزار گردیده و با ایشان رابطه زناشویی داشته‌ام و ایشان مریضی معده و روده دارد و حدوداً پنج الی شش ماه پس از عقد و عروسی فهمیدم که ایشان این مریضی را دارد و وکیل وی نیز اعلام داشت که دفاعیات به‌شرح لایحه تقدیمی است و وکیل زوجه ضمن بیان خواسته به‌شرح دادخواست و لایحه تقدیمی گفته پیرو لایحه تقدیمی موکل هیچ بیماری خاص و لاعلاج ندارد بلکه خود زوج دارای بیماری مردانه بوده و قادر به انجام مسائل زناشویی نمی‌باشد و تقاضای معرفی وی به پزشک معتمد و قانونی را نموده و تقاضای مهریه به تعداد پانصد سکه تمام و چهارده و نیم سکه و پنج ربع سکه را در حق زوجه مطالبه نموده است و وکیل زوج اظهار داشته به او مهریه تعلق نمی‌گیرد چون تدلیس در نکاح نموده است و مریضی‌های خود را به هنگام عقد از زوج پنهان داشته است و زوج نیز اظهار داشته تا تاریخ 7/4/90 با هم زندگی مشترک داشته ایم، شعبه محترم چهاردهم دادگاه خانواده شیراز پس از بررسی محتویات پرونده و اعلام ختم رسیدگی به‌موجب دادنامه شماره 00348-28/2/91 با تـوجه به محتویات پـرونده و سند رسمـی نکـاح به شماره 31626-15/9/89 دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره 4 شیراز ضمن احراز رابطه زوجیت دایم فی مابین خواهان بدوی خانم ز.ت. و خوانده دعوی آقای ه.م. و اشتغال ذمه زوج و استحقاق زوجه جهت دریافت مهریه و عدم دلایل کافی بر برائت ذمه زوج یا بطلان دعوای زوجه و مستنداً به ماده قانونی مندرج در دادنامه حکم بر محکومیت زوج خوانده به پرداخت پانصد سکه تمام بهار آزادی و چهارده عدد نیم سکه و پنج ربع سکه در حق زوجه صادر نموده و در مورد خواسته زوج مبنی بر فسخ نکاح اولاً- از سوی زوج و وکیل وی نوع بیماری لاعلاج اعلام نگردیده و زوج در دادگاه صرفاً به بیماری معده و روده زوجه بسنده نموده و ثانیا-ً زوج به‌موجب صورتجلسه 25/4/91 دادگاه اعلام داشته پنج الی شش ماه پس از عقد متوجه بیماری مذکور شده و پس از اطلاع تا تاریخ 7/4/90 با وی زندگی مشترک داشته و تقاضای فسخ نکرده و اعمال فوریت فسخ رعایت نشده لذا به لحاظ مرور زمان قرار رد دعوای فسخ نکاح صادر نموده است، رأی دادگاه پس از ابلاغ از سوی زوج آقای ه.م. با وکالت آقای ب.الف. مورد اعتراض قرار گرفته و با تقدیم دادخواست و لایحه پیوست و بیان این‌که بسیاری از مریضی‌های روده و معده که زوج به آن اشاره نموده لاعلاج می‌باشد و به‌علاوه زوج پس از اطلاع از مریضی زوجه مطلع نبوده که مریضی وی لاعلاج می‌باشد و پس از آن دادخواست تقدیم شده و نیز تقاضای معرفی وی به پزشکی قانونی شد اما دادگاه بدوی معرفی ننموده و نیز بیان داشته که تقاضای فسخ به لحاظ تدلیس بوده نه این‌که بیماری یاد شده از جمله عیوب موجبه فسخ می‌باشد لذا تقاضای تجدیدنظر نموده است و وکیل زوجه نیز در رد تجدیدنظر‌خواهی لایحه‌ای تقدیم دادگاه نموده که در بخشی از آن به نبودن مورد ادعای زوج از موارد موجبه فسخ نکاح و مشخص ننمودن بیماری لاعلاج و این‌که زوجه حسب گواهی پزشکان معتمد بیماری خاص و لاعلاج نداشته اشاره نموده و تقاضای تأیید رأی دادگاه بدوی را نموده است، پرونده در شعبه محترم هفتم دادگاه تجدیدنظر استان فارس مورد رسیدگی واقع شده و آن دادگاه با بررسی مندرجات پرونده و اعلام ختم دادرسی به‌موجب دادنامه شماره 000808-22/7/91 با توجه به عدم ارائه اعتراض موجه که موجبات نقص دادنامه تجدیدنظرخواسته را ایجاب نماید و با عنایت به انطباق دادنامه تجدیدنظرخواسته با موازین لذا ضمن رد تجدیدنظرخواهی آن را تأیید نموده است، متعاقباً زوج آقای ه.م. در اعتراض به دادنامه فرجام‌خواسته که در آن دادنامه تجدیدنظرخواسته تأیید گردیده با تقدیم دادخواست و لایحه پیوست و بیان این‌که زوجه قبل از عقد بیماری معده داشته و نگفته و پنهان نموده و خانواده وی دخالت در زندگی نموده و چشم طمع به مهریه دارند و من پس از ازدواج او را نزد پزشک برده و داروهای کمیاب گرفتم اما او ناسازگاری داشت و در تمکین قرار نمی‌گرفت و سه بار برای او که خانه پدرش بود نامه نوشتم نیامد لذا فرجام‌خواهی نموده و وکیل زوجه نیز در رد فرجام‌خواهی لایحه‌ای تقدیم نموده که در بخشی از آن به مستند و مستدل نبودن دعوای فرجام‌خواه و این‌که اقدام به طرح دعوای فسخ نکاح پس از گذشت یکسال و نیم ازدواج بوده و قبل از آن زوجه در تمکین زوج بوده است، پرونده برای فرجام‌خواهی به دیوان‌عالی کشور ارسال و برای بررسی به این شعبه ارجاع شده است.

رای دیوان

در خصوص فرجام‌خواهی آقای ه.م. فرزند ک. به طرفیت همسرش خانم ز.ت. فرزند ه.م. در اعتراض به دادنامه شماره 000808-22/7/91 صادره از شعبه محترم هفتم دادگاه تجدیدنظر استان فارس که به‌موجب آن رأی شماره 00348-28/2/91 شعبه محترم چهاردهم دادگاه خانواده شیراز مبنی بر حکم به محکومیت زوج فرجام‌خواه مبنی بر پرداخت مهریه در حق زوجه به‌شرح مندرج در دادنامه و قرار رد دعوای فسخ نکاح تأیید گردیده است با امعان نظر و مداقه در جامع از اوراق و محتویات پرونده و تلقی قرار اصداری از دادگاه بدوی در خصوص رد دعوای فسخ نکاح به حکم و تأیید آن توسط دادگاه تجدیدنظر، اولاً- مریضی مورد ادعای زوج در زوجه از جمله عیوب موجبه فسخ نکاح که در شرع و قانون احصاء گردیده نمی‌باشد و ثانیاً- عیب و بیماری مطروحه نیز موجب تدلیس در نکاح نمی‌باشد زیرا قید سلامت زوجه در خصوص نداشتن درد معده جزو شروط ضمن عقد به‌صورت لفظی نبوده و اجرای عقد مبنیاً بر آن نیز فاقد ادله و مدارک اثباتی قابل استناد می‌باشد و ثالثاً- زوج در صورتجلسه دادگاه اعلام نموده که پنج یا شش ماه پس از عقد متوجه بیماری معده زوجه شده اما مع‌ذالک پس از اطلاع ادامه زندگی مشترک داده و برابر مدارک ارائه شده طی سه اظهارنامه تقاضای برگشت زوجه را به زندگی نموده که با اعمال فوریت فسخ در تعارض است و آن رعایت نشده مضاف بر این‌که پزشکان متخصص معالج هر گونه بیماری خاص در زوجه را منتفی گواهی نموده‌اند و رابعاً- با توجه به اقرار زوجین به داشتن رابطه زناشویی و عـدم ارائه مدرک از سـوی زوج بر پرداخت مهریه و مالک شدن زوجه نسبت به مهریه و استحقاق آن لذا در مجموع با رد فرجام‌خواهی دادنامه فرجام‌خواسته نتیجتاً ابرام می‌گردد و پرونده در اجرای ماده 396 قانون آیین دادرسی مدنی به دادگاه صادر کننده حکم ارسال می‌شود.
رئیس شعبه 26 دیوان‌عالی کشور – مستشار
 انصاری – افشاری

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.