ماهیت رأی به رد دعوی

درتاریخ : 1392/02/14 به شماره : 9209970222500154

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 25 دادگاه تجدید نظر استان تهران صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: حکم و قرار، قرار رد دعوا، رسیدگی ماهوی، رسیدگی شکلی، اختیارات قاضی

چکیده رای

حکم به رد دعوی معنی ندارد زیرا رد دعوی قرار است نه حکم، بنابراین اگر قاضی پس از رسیدگی ماهوی، دعوی را غیر موجه تشخیص دهد باید حکم به بی‌حقی یا بطلان دعوی یا عدم ثبوت آن بدهد و اگر بدون رسیدگی ماهوی این رأی را صادر نماید، مرجع تجدید نظر آن را به قرار رد دعوی اصلاح می‌نماید.

رای بدوی

در خصوص دعوی آقای ق.ک. فرزند الف. به طرفیت 1ـ مدرسه م. 2ـ م.الف. فرزندان ح. به خواسته صدور حکم مبنی‌بر الزام خوانده به حضور در دفترخانه و تنظیم سند و انتقال رسمی شش دانگ یک قطعه زمین به مساحت 150 متر مربع جزو پلاک ثبتی 13638 و 13636 بخش 12 با احتساب کلیه خسارات مقوم به مبلغ ـ/000/000/51 ریال مستنداً به مدارک پیوست چه آنکه ماحصل ادعای خواهان به شرح منعکس در دادخواست تقدیمی دلالت بر آن دارد که مشارالیه برابر مبایعه‌نامه عادی مورخ 22/6/72 یک قطعه زمین (موقوفه) به شماره پلاک ثبتی 13638 و 13636 واقع در بخش 12 تهران به مساحت 150 متر مربع به مبلغ ـ/000/000/3 ریال را از خوانده ردیف دوم خریداری و خواستار انتقال رسمی پلاک می‌گردد و این در حالیست که حسب لایحه تقدیمی خوانده ردیف اول ثبت شده به شماره 2968ـ14/8/91 صرف‌نظر از اثبات و تثبیت موقوفه بودن پلاک یاد شده که مالاً حاکی از باطل و بلااثر بودن معامله مذکور بوده و است لیکن توجهاً به اینکه خواهان با خوانده قرار دادن موقوفه به نحوی اذعان و اعتراف به موقوفه بودن پلاک ابتیاعی داشته و دارد و از طرفی مطابق تعریف قانونی وقف که اشعار می‌دارد …. وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود مستفاد از ماده 55 از قانون مدنی در نتیجه آنچه که محرز و مسلم است از منظر دادگاه دعوی خواهان مطابق موازین تشخیص نگردیده و مالاً حکم به رد آن صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر می‌باشد.
رئیس شعبه 8 دادگاه عمومی حقوقی تهران ـ میردیلمی

رای دادگاه تجدید نظر

در خصوص تجدیدنظرخواهی مطروحه از ناحیه آقای ق.ک. به طرفیت تجدیدنظرخوانده مدرسه م. با تولیت م.ک. نسبت به دادنامه تجدیدنظرخواسته به شماره 00925 مورخ 30/8/1391 صادره از شعبه 8 دادگاه عمومی حقوقی تهران که بر صدور حکم به رد دعوی با موضوع خواسته الزام خوانده به حضور در دفترخانه (اسناد رسمی) و تنظیم سند و انتقال رسمی شش دانگ یک قطعه زمین به مساحت یکصد و پنجاه متر مربع جزو پلاک ثبتی 13638 و 13636 بخش 12 تهران با احتساب کلیه خسارات دادرسی به لحاظ موقوفه بودن ملک مورد خواسته اشعار داشته، با هیچ‌یک از شقوق مقررات قانونی موضوع ماده 348 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مطابقتی نداشته و مشروح لایحه تجدیدنظرخواهی نیز متضمن جهت یا جهات قانونی نقض نبوده و مفاد آن که حاوی تکرار اظهارات ابرازی در مرحله رسیدگی ماضی بوده مؤثر در مقام نقض نمی‌باشد، همچنین بر نحوه رسیدگی مرجع محترم نخستین خدشه و منقصتی وارد نیست و در مجموع دلیلی شرعی یا قانونی بر نقض دادنامه تقدیم و ارائه نگردیده و به صرف ابراز ادعای بلاجهت و بلادلیل اکتفا و بسنده گردیده لیکن مرجع رسیدگی بدوی با استدلالی شکلی مبادرت به صدور رأی ماهوی (حکم) به رد دعوی مرقوم نموده که مطابق با مقررات قانونی نمی‌باشد و با استدلالی غیر ماهوی و در غیر موضع قانونی مبادرت به صدور رأی ماهوی نموده زیرا مندرجات پرونده و خصوصاً نحوه اظهارات تجدیدنظرخواه چه در مدارک استنادی و چه در لایحه تجدیدنظرخواهی دلالت بر این دارد که ملک متنازع‌فیه جزو املاک موقوفه مدرسه م. بوده و با وصف مرقوم، محکمه بدوی با استدلال معنونه صرفاً مجاز به صدور رأی شکلی «قرار» در عدم پذیرش دعوی بوده فلذا از آنجا که رأی معنونه به عنوان رأی ماهوی قاطع دعوی «حکم» قابلیت شناسایی نداشته و منطبق با صدر ماده 299 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی نمی‌باشد و به علت عدم ورود در ماهیت پیرامون موضوع، رأی صادره صرفاً منطبق با بخش اخیر مقررات قانونی یاد شده و به عنوان رأی شکلی «قرار» قابلیت شناسایی داشته، فلذا با عنایت به مراتب معنونه مارالذکر و از آنجا که بر خلاف صدور حکم به بطلان دعوی یا بی‌حقی خواهان در دعوی مطروحه اصولاً و علی‌القاعده «حکم به رد» ناظر بر رأی ماهوی نموده که نظریه شماره 1441/7 مورخ 29/4/1377 اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضاییه نیز مؤید این امر می‌باشد که در نظریه مرقوم بیان شده «حکم به رد دعوی معنی ندارد زیرا رد دعوی قرار است نه حکم، بنابراین اگر ماضی پس از رسیدگی ماهوی، دعوی را غیر موجه تشخیص دهد باید حکم به بی‌حقی یا بطلان دعوی یا عدم ثبوت آن بدهد ولی ….» بناءً علی‌هذا استفاده از واژه و لفظ «حکم» در رد دعوی بدوی ناشی از سهو و اشتباه بوده لذا دادگاه به انــگیزه بلادلیــل و بلاجـــهت بودن، دعوی تجدیدنظرخواهی مطروحه را وارد و موجه ندانسته و بدواً به تجویز و استناداً به ماده 351 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، ضمن اصلاح عبارت: «حکم به رد دعوی» به «قرار رد دعوی» بدوی خواهان در نتیجه و با رعایت ماده 353 قانون پیش گفته ضمن رد تجدیدنظرخواهی مطروحه و با اصلاح معموله، دادنامه تجدیدنظرخواسته اصلاحاً تأیید و استوار می‌نماید. رأی دادگاه قطعی است.
مستشاران شعبه 25 دادگاه تجدیدنظر استان تهران
طاهری ـ موحدی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.