نقض رأی صادره از شعبه 19 دیوان در پرونده کلاسه 73/581.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی نماینده ولی فقیه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه. با خواسته نقض رأی صادره از شعبه 19 دیوان در پرونده کلاسه 73/581. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 197/73
شاکی : نماینده ولی فقیه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه.
تاریخ رأی: شنبه 6 اسفند 1373
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی طی شکایت‌نامه تقدیمی اعلام داشته است: با عنایت به این‌که طبق ماده 3 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه هر موقوفه دارای شخصیت حقوقی مستقلی است و اداره اوقاف نماینده آن است، لذا شکایت مطروحه دولتی نبوده بلکه از طرف موقوفه مطرح شده است، مضافاً این‌که حسب رأی وحدت رویه شماره 155 مورخ 25/7/71 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از این‌گونه شکایات در حکم شکایات و اعتراضات واحدهای دولتی نیست و در رأی مذکور تصریح شده که سازمان و واحدهای اوقافی به نیابت و نمایندگی قانونی موقوفات می‌تواند به مراجع قضایی و از جمله دیوان عدالت اداری شکایت کنند. علیهذا نظر به این‌که تصمیم شعبه 19 دیوان مبنی بر رد شکایت موقوفه مغایر رأی وحدت رویه مذکور می‌باشد، خواهشمند است در این مورد تصمیم شایسته قانونی اتخاذ فرمایند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل، و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
چون به شرح دادنامه شماره 155 مورخ 25/7/71 هیأت عمومی دیوان که در مقام ایجاد وحدت رویه انشاء شده و برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوط لازم‌الاتباع است، تصمیمات و اقدامات سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه حفظ و اداره مال موقوفه به لحاظ تعلق آن به موقوف علیهم بر اساس نیات واقف در واقع و نفس‌الامر به نمایندگی از طرف شخص حقیقی یا حقوقی حقوق خصوصی صورت می‌گیرد، و از انواع وظایف و مسئولیت‌های دولتی سازمان مذکور محسوب نمی‌شود. رسیدگی به شکایت و اعتراض آن سازمان به قائم‌مقامی اشخاص مذکور در صورت انطباق با شقوق ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری در صلاحیت دیوان قرار دارد. لذا دادنامه شماره 589 مورخ 19/7/1373 شعبه 19 دیوان در پرونده کلاسه 19/73/581 به استناد تبصره 2 الحاقی به ماده 18 قانون دیوان عدالت اداری نقض می‌شود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اسماعیل فردوسی‌پور
شاکی طی شکایت‌نامه تقدیمی اعلام داشته است: با عنایت به این‌که طبق ماده 3 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه هر موقوفه دارای شخصیت حقوقی مستقلی است و اداره اوقاف نماینده آن است، لذا شکایت مطروحه دولتی نبوده بلکه از طرف موقوفه مطرح شده است، مضافاً این‌که حسب رأی وحدت رویه شماره 155 مورخ 25/7/71 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از این‌گونه شکایات در حکم شکایات و اعتراضات واحدهای دولتی نیست و در رأی مذکور تصریح شده که سازمان و واحدهای اوقافی به نیابت و نمایندگی قانونی موقوفات می‌تواند به مراجع قضایی و از جمله دیوان عدالت اداری شکایت کنند. علیهذا نظر به این‌که تصمیم شعبه 19 دیوان مبنی بر رد شکایت موقوفه مغایر رأی وحدت رویه مذکور می‌باشد، خواهشمند است در این مورد تصمیم شایسته قانونی اتخاذ فرمایند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل، و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
چون به شرح دادنامه شماره 155 مورخ 25/7/71 هیأت عمومی دیوان که در مقام ایجاد وحدت رویه انشاء شده و برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوط لازم‌الاتباع است، تصمیمات و اقدامات سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه حفظ و اداره مال موقوفه به لحاظ تعلق آن به موقوف علیهم بر اساس نیات واقف در واقع و نفس‌الامر به نمایندگی از طرف شخص حقیقی یا حقوقی حقوق خصوصی صورت می‌گیرد، و از انواع وظایف و مسئولیت‌های دولتی سازمان مذکور محسوب نمی‌شود. رسیدگی به شکایت و اعتراض آن سازمان به قائم‌مقامی اشخاص مذکور در صورت انطباق با شقوق ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری در صلاحیت دیوان قرار دارد. لذا دادنامه شماره 589 مورخ 19/7/1373 شعبه 19 دیوان در پرونده کلاسه 19/73/581 به استناد تبصره 2 الحاقی به ماده 18 قانون دیوان عدالت اداری نقض می‌شود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اسماعیل فردوسی‌پور
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.