ملاک زمانی احراز سلامت جسمانی در دعوای فسخ نکاح

درتاریخ : 1392/06/17 به شماره : 9209970909900226

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 26 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، فسخ، عیب، اعاده دادرسی

چکیده رای

در دعاوی فسخ نکاح، وضعیت فعلی مدعی‌علیه‌ ملاک است بنابراین در صورت ارائه ادله جدید حاکی از رفع عارضه موجد حق فسخ نکاح، دلیل مطروحه از مصادیق اعاده دادرسی محسوب و از موجبات نقض دادنامه فسخ نکاح است.

خلاصه جریان پرونده

پیرو گزارش قبلی این شعبه (26 دیوان‌عالی کشور) اجمالاً این‌که خواهان خانم ف.ر. فرزند ک. طی دادخواست تقدیمی به دادگاه شیراز به طرفیت خوانده شوهرش آقای م.ج. فرزند ع. هر دو اهل و ساکن شیراز تقاضای فسخ نکاح به جهت عنن زوج نموده و توضیح داده که در تاریخ 8/9/85 با خوانده ازدواج نموده‌ایم و به جهت این‌که زوج مبتلا به بیماری عنن است قـادر به عـمل زناشویی نمی‌باشد و درخواست معـرفی زوج به پزشک قانونی نموده است و زوج منکر بیماری مذکور گردیده و گفته حاضرم به پزشک قانونی معرفی شوم و شعبه 25 دادگاه خانواده شیراز زوجین را به پزشک قانونی معرفی و پزشک قانونی اعلام داشته که زوج مبتلا به بیماری عنن می‌باشد و نیز از تاریخ زوجیت تا وضعیت فعلی، هیچ‌گونه عمل مقاربتی صورت نگرفته و زوجه هنوز باکره است لذا دادگاه در دادنامه شماره 00135 ـ 7/2/88 ضمن احراز رابطه زوجیت طرفین، خواسته خواهان را در وضعیت فعلی قابل اثبات تشخیص داده و در اجرای مقررات (ماده 1122 قانون مدنی) حکم به فسخ رابطه زوجیت (نکاح) صادر نموده است که از ناحیه زوج مورد اعتراض واقع شده لذا پرونده در شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر استان فارس مطرح و در دادنامه شماره 000850 ـ 5/9/88 با توجه به نظریه کمیسیون پزشکی قانونی فارس مبنی بر ابتلای زوج به عنن و نظریه پزشک قانونی مبنی بر غیر مدخوله بودن زوجه ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته را عیناً تأیید نموده است که از ناحیه زوج با وکالت خانم ل.ش. مورد اعتراض و طی دادخواست و لایحه فرجامی با این استدلال که زوجه قبل از عقد از بیماری مذکور مطلع بـوده است نسبت به دادنامه شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر مذکور فرجام‌خواهی نموده است لذا پرونده در شعبه محترم هشتم دیوان‌عالی کشور مطرح و در دادنامه شماره 000126 ـ 12/2/89 ادعای وکیل زوج فرجام‌خواه را مبنی بر مطلع بودن زوجه از بیماری زوج قبل از عقد ادعای امـر غیر عقلایی و غیر منطقی تشخیص و دادنامه‌های بدوی و تجدیدنظر را با توجه به گواهی پزشکی قانونی منطبق بر موازین قانونی دانسته و دادنامه فرجام‌خواسته را ابرام نموده است متعاقباً زوج آقای م.ج. با وکالت آقای الف.ج. نسبت به دادنامه شماره 00850 ـ 5/9/88 شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر مذکور مبنی بر تأیید حکم به فسخ نکاح صادره از سوی شعبه 25 دادگاه خانواده شیراز اعتراض و تقاضای اعاده دادرسی نموده است و وکیل مذکور در دادخواست تقدیمی نوشته به استحضار می‌رساند خوانده ف.ر. همسر شرعی و قانونی موکل بوده با این ادعا که موکل دارای بیماری عنن می‌باشد موفق به جلب نظریه پزشک قانونی شده و نکاح خویش را فسخ نموده است، از طرف دیگر پرونده‌ای نیز علیه موکل مبنی بر فریب در ازدواج تشکیل داده است که دادیار رسیدگی کننده موضوع را به پزشک قانونی استان تهران ارجاع نموده و به موجب نظریه پزشکی قانونی تهران مشخص گردیده که موکل مبتلا به بیماری عنن نبوده و نمی‌باشد لذا تقاضای رسیدگی و اعاده دادرسی نسبت به دادنامه‌های فسخ نکاح موصوف، طبق بند 7 ماده 426 آیین دادرسی مدنی نموده است لذا پرونده در شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر استان فارس مطرح و در دادنامه شماره 000742 ـ 24/7/90 موضوع پرونده را مشمول بند 7 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی ندانسته است زیرا در متن بند 7 چنین آمده است (…. ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است) یعنی باید در زمان صدور رأی مورد درخواست اعاده دادرسی اسناد وجود داشته و مکتوم باشد نه این‌که بر اساس اسنادی که بعد از صدور رأی صادر می‌شود بتوان اعاده دادرسی نمود (سند مستند دعوی حدود دو سال بعد از صدور رأی صادر شده است) لذا قرار رد دادخواست اعاده دادرسی صادر نموده است که از سوی زوج آقای م.ج. با وکالت آقای الف.ج. مورد اعتراض واقع شده و طی دادخواست و لایحه فرجامی فرجام‌خواهی نموده است بدین جهت پرونده به دیوان‌عالی کشور ارسال و به شعبه 26 دیوان‌عالی کشور ارجاع و در دادنامه شماره 000153ـ 31/3/91 در خـصوص اعتراض و فرجام‌خـواهی آقـای م.ج. به طرفیت زوجه‌اش خانم ف.ر. نسبت به دادنامه شماره 00742 ـ 24/7/90 شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر فوق‌الذکر، با قطع نظر از این‌که دادگاه تأجیل سنه کامله را در موضوع عنن رعایت نکرده، نظریه کمیسیون پزشکی تهران را که در معارض با نظریه کمیسیون پزشکی شیراز می‌باشد کاشف از مخدوش بودن استناد دادگاه به نظریه کمیسیون پزشکی شیراز دانسته لذا ضمن نقض دادنامه فرجام‌خواسته پرونده را به شعبه دیگر دادگاه ارجاع نموده است. متعاقباً پرونده در شعبه 22 دادگاه تجدیدنظر استان فارس مطرح و در دادنامه شماره 00555 ـ 30/6/91 با توجه به محتویات پرونده نظر به این‌که اولاً بند 7 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی ارتباطی با موضوع مانحن فیه که قبلاً هیأت پزشکی متخصص در استان فارس زوج را دارای بیماری عنن تشخیص داده و پس از انقضای مدت‌ها پزشکی قانونی تهران اعلام نماید، در حال حاضر نامبرده دارای بیماری عنن نمی‌باشد نداشته زیرا نظریه دوم از اسنادی نمی‌باشد که در جریان دادرسی بدوی مکتوم بوده بلکه سند و مدرک جدیدی است که ناظر بر وضعیت فعلی زوج می‌باشد و چه بسا مشارالیه در زمان آزمایش اولیه دارای بیماری عنن بوده و متعاقباً مرتفع گردیده است. ثانیاً ـ صرف‌نظر از استدلال یاد شده مهلت تقدیم دادخواست اعاده دادرسی در موارد یاد شده بیست روز از تاریخ وصول اسناد و مدارک و یا اطلاع از وجود آن می‌باشد در حالی که از تاریخ ارسال نظریه پزشکی قانونی تهران به دادسرای ناحیه 23 تهران تا زمان تقدیم دادخواست سه ماه منقضی گردیده که قطعاً خواهان اعاده دادرسی نمی‌تواند مدعی عدم اطلاع از سند اشعاری گردد زیرا معاینه از شخص نامبرده انجام پذیرفته و قطعاً مشارالیه از نتیجه آن در روز معاینه و یا زمان ارائه نظریه به بازپرسی دادسرا مطلع گردیده است، بنا به‌مراتب فوق، هیأت دادگاه مستنداً به تبصره ماده 435 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی قرار رد درخواست مزبور صادر و اعلام می‌نماید که از ناحیه زوج آقای م.ج. مورد اعتراض و طی دادخواست و لایحه فرجامی و مدارک پیوست فرجام‌خواهی نموده است بدین جهت پرونده به دیوان‌عالی کشور ارسال و به‌جهت سابقه پرونده به این شعبه (26 دیوان‌عالی کشور) ارجاع گردیده است.

رای دیوان

در خصوص فرجام‌خواهی آقای م.ج. فرزند ع. به طرفیت همسرش خانم ف.ر. فرزند ک. در اعتراض به دادنامه فرجام‌خواسته شماره 000555 ـ 8/6/91 صادره از شعبه محترم 22 دادگاه تجدیدنظر استان فارس که به موجب آن رأی شماره 000135 ـ 7/2/88 شعبه محترم 25 دادگاه خانواده شیراز مبنی بر حکم به فسخ نکاح منعقده فی مابین فرجام‌خواه و فرجام‌خوانده به علت وجود عنن در فرجام‌خواه تأیید گردیده است، با امعان نظر مجدد در جامع از اوراق و محتویات پرونده نظر به این‌که زوج با معرفی به پزشکی قانونی و معاینه در کمیسیون پزشکی تهران، عدم وجود عنن در وی گواهی شده و میزان، وضعیت فعلی وی می‌باشد و لذا به عنوان مدرک جدید که چه بسا ممکن است در معاینات قبلی غفلت‌هایی صورت گرفته باشد اقدام به تقاضای اعاده دادرسی نموده که مورد از موارد تجویز اعاده دادرسی محسوب می‌گردد بنابراین دادنامه فرجام‌خواسته در رابطه با قرار رد دادخواست اعاده دادرسی و با استیناس از مفاد ماده 375 قانون آیین دادرسی و ملاحظه ذیل بند 7 ماده 426 و نیز ماده 430 همان قانون نقض میگردد و پرونده در اجرای بند الف ماده 401 قانون مارالذکر به شعبه محترم 22 دادگاه تجدیدنظر استان فارس عودت داده می‌شود و ارشاداً یادآوری می‌گردد در صورت عدم امکان سازش حتی‌المقدور زوجین به طلاق توافقی و مصالحه با یکدیگر راهنمایی شوند که موافق احتیاط نیز خواهد بود.
مستشاران شعبه 26 دیوان‌عالی کشور
افشاری ـ احمدی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.