عدم امکان توجه اتهام مباشرت و معاونت در یک جرم به یک نفر

درتاریخ : 1391/10/26 به شماره : 9109970907600727

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 16 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: اعاده دادرسی، جرم واحد، مباشرت، معاونتاعاده دادرسی، معاونت، مباشرت، جرم واحد

چکیده رای

در ارتکاب جرم واحد نمی‌توان یک فرد را هم‌زمان از باب معاونت و فاعلیت مستقل در جرم محکوم نمود.

خلاصه جریان پرونده

حسب مندرجات لایحه تقدیمی خواهان تجویز اعاده دادرسی ف.ز. و ضمایم آن در این پرونده، آقای ف.ز. فرزند م. به موجب رأی شماره 300836 مورخ 11/7/90 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی جزایی گ، به جرم معاونت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی به تحمل شش ماه حبس و یک ضربه شلاق و پرداخت مبلغ 600/489/970/2 ریال جزای نقدی در حق صندوق دولت محکوم، مدیر کل وقت گمرک به علت قلت مجازات تعیین و آقای ر.ق. به وکالت از م.الف. و آقای الف.م. به وکالت از آقای ف.ز. نسبت به دادنامه شماره 836 مورخ 11/7/90 معترض و تجدیدنظرخواهی نموده، پرونده به شعبه 6 دادگاه تجدیدنظر استان ه ارجاع، شعبه موصوف به موجب رأی شماره 601071 مورخ 25/10/90، با اعلام اینکه معترضین اعتراض مؤثر و مدللی که موجب نقض دادنامه معترض‌عنه شود، به عمل نیاورده و اشکال مؤثر قانونی نیز به نظر نمی‌رسد، لذا دادگاه مستنداً به بند الف ماده 257 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، ضمن رد اعتراض، دادنامه معترض‌عنه را تأیید و استوار نموده است. با قطعی شدن محکومیت آقای ف.ز.، آقای الف.م.به وکالت از ایشان، طی لایحه تقدیمی از ریاست محترم دیوان‌عالی کشور درخواست تجویز اعاده دادرسی را نموده که رسیدگی موضوع به این شعبه ارجاع و این درخواست طی رأی شماره 600051 مورخ 30/1/91 مردود اعلام گردید. مجدداً وکیل نام‌برده طی لایحه تقدیمی به ریاست محترم دیوان‌عالی کشور اعلام داشته موکلش آقای ف.ز.، به موجب رأی شماره 301387 مورخ 16/12/90 صادره شعبه اول عمومی گ، به جرم، مشارکت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی و فروش تجهیزات دریافت از ماهواره، به شش ماه حبس و هفتاد ضربه شلاق و ضبط تجهیزات ماهواره به نفع دولت و به پرداخت یک‌صد میلیون ریال جزای نقدی محکوم. آقای الف.م. به وکالت از محکوم‌علیه ف.ز.، نسبت به دادنامه موصوف تجدیدنظرخواهی، پرونده به شعبه 6 دادگاه تجدیدنظر استان ه ارسال، شعبه مذکور به موجب رأی شماره 600285 مورخ 28/3/90، با اعلام اینکه تجدیدنظر خواه ایراد و اعتراض موجه و مستدلی که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته را ایجاب نماید، به عمل نیامده است و تجدیدنظرخواهی با هیچ‌یک از شقوق ماده 240 قانون آیین دادرسی کیفری منطبق نمی‌باشد، لذا مستنداً به بند الف ماده 257 قانون مذکور، دادنامه تجدیدنظر خواسته تأیید می‌گردد. وکیل محکوم‌علیه آقای ف.ز. این‌بار طی لایحه تقدیمی دیگری به ریاست محترم دیوان‌عالی کشور اعلام داشته، موکل یک‌بار به عنوان معاون جرم و بار دیگر به عنوان مباشر در یک پرونده و در یک موضوع واحد محکوم گردیده و بدین سبب در اجرای بندهای 2 و 3 و 6 از ماده 272 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، نسبت به رأی شماره 600285 مورخ 28/3/91 شعبه 6 دادگاه تجدیدنظر ه، خواهان تجویز اعاده دادرسی گردیده که رسیدگی موضوع به این شعبه ارجاع گردید.

موضوع پرونده پیوست ارسالی از اجرای احکام دادگاه گ استان ه راجع است به: کشف 998/4 قوطی انواع مشروبات الکلی از انباری منزل آقای غ.ع، در تاریخ 3/5/90 از نام‌برده تحقیق، اظهار داشته، مشروبات مکشوفه توسط آقای م.الف. از بستگان مادرش، به منزلشان واقع در روستای خ- ک شهرستان ک حمل گردیده است.از م.الف. تحقیق، اعلام نموده غ. خودش با نیسان بار از صحرا آورده است و در ادامه تحقیقات بیان داشته: ف.ز. چند بار به من زنگ زد که ماشین جهت بردن مشروب به شهرستان ک می‌خواهد و به خاطر اصرار وی، من به غ.ع. گفتم چنین محموله مشروبی هست، آیا می‌برید؟ غلام گفت من یک میلیون تومان می‌گیرم و من تلفن غ. را به ف. دادم و با هماهنگی به عمل آمده با کردها، غ. خودش رفت و از صحرا بار مشروب زد و آورد.آقای ف.ز. با اعطای نیابت قضایی در شهرستان ش دستگیر، از وی تحقیق و مواجهه حضوری معمول، اظهار داشت من اصلاً غ.ع. را نمی‌شناسم و غ.ع. بیان نموده من اصلاً ف.ز. را نمی‌شناسم و تا به حال او را ندیدم.در ادامه تحقیقات ف.ز. اعلام نموده، خود م.الف. به من گفت بار کردها را بالا کشیده‌ام و می‌خواهم به تو به فروشم که من هم برای بردن بار با م.ح. به روستا رفتیم. م. گفت می‌روم هماهنگ کنم تا بارها را ببریم و آن روز بار تحویل نشد و روز بعد گفتند مأمورین بارها را ضبط کردند و ما هم محل را ترک کردیم. و در ادامه تحقیقات آقای ع.ح. دستگیر و النهایه منتهی به دادنامه شماره 2300836 مورخ 11/7/90 گردید. در این پرونده اتهاماتی که متوجه خواهان تجویز اعاده دادرسی، آقای ف.ز. بوده عبارتند از : الف) فروش مشروبات ب) حمل و نگهداری مشروبات ج) مشارکت در حمل و نگهداری مشروبات د) معاونت در حمل و نگهداری مشروبات هـ) فروش تجهیزات دریافت از ماهواره دادگاه با اعلام احراز بزهکاری متهمین، از جمله متهم ردیف دوم (آقای ف.ز.)، فقط وی را بابت معاونت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی به تحمل شش ماه حبس و یک ضربه شلاق و پرداخت مبلغ 600/489/970/2 ریال جزای نقدی، با توجه به سابقه وی محکوم نموده است.در خصوص فروش مشروبات الکلی در شهرستان ش ، حمل و نگهداری و مشارکت در حمل و نگهداری آن‌ها و فروش تجهیزات دریافت از ماهواره، با توجه به اینکه این جرایم در حوزه استحفاظی شهرشتان ش واقع شده، به استناد ماده 54 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادسرای شهرستان ش  صادر گردید. ظاهراً دادسرای شهرستان ش  خود را صالح به رسیدگی ندانسته و آقای ف.ز. به موجب دادنامه دیگری به شماره 301387 مورخ 16/12/90، صادره از شعبه اول دادگاه عمومی گ، به جرم مشارکت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی، به شش ماه حبس و هفتاد ضربه شلاق و به جرم فروش تجهیزات دریافت از ماهواره، به پرداخت ده میلیون تومان جزای نقدی محکوم گردیده است. این رأی به موجب دادنامه شماره 600285 مورخ 28/3/91 صادره از شعبه 6 دادگاه تجدیدنظر استان ه تأیید گردید.این پرونده به همراه پرونده محاکماتی ارسالی، به این مرجع فرستاده نشده است. دفتر: لازم است از دادگاه عمومی گ خواسته شود پرونده محاکماتی آقای ف.ز. که منتهی به دادنامه شماره 301387 مورخ 16/12/90 گردیده است را به این مرجع ارسال دارند.

باسمه‌تعالی

به تاریخ 19/10/91 پرونده کلاسه 300508 اتهامی آقای ف.ز. فرزند م. دائر به: فروش مشروبات الکلی در شهرستان ش ، حمل، نگهداری آن و فروش تجهیزات دریافت از ماهواره که به موجب رأی شماره 300836 مورخ 11/7/90 صادره از سوی دادرس دادگاه عمومی گ، با صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادسرای شهرستان ش به آن دادسرا ارسال گردیده؛ ملاحظه این پرونده پس از ارسال به دادسرای شهرستان ش ، به بازپرس شعبه 6 ارجاع و بازپرس مذکور به موجب قرار شماره 601030 مورخ 30/7/90، با اعلام اینکه رسیدگی به اتهامات متعدد، وفق مقررات بایستی در یک مرجع رسیدگی شود، خود را صالح به رسیدگی ندانسته و به استناد ماده 54 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار عدم صلاحیت به شایستگی و صلاحیت رسیدگی دادگاه عمومی گ صادر، که پس از موافقت معاون دادستان به لحاظ حدوث اختلاف، پرونده جهت حل اختلاف به دیوان‌عالی کشور ارسال، به شعبه 16 ارجاع و این شعبه به موجب رأی شماره 600702 مورخ 26/9/90، با اعلام صلاحیت دادگاه عمومی جزایی بخش گ حل اختلاف نموده و پرونده به آن مرجع اعاده گردید. جلسه دادرسی در تاریخ 15/11/90 تشکیل، اتهام آقای ف.ز. دائر به: فروش مشروبات الکلی و حمل و نگهداری مشروبات و فروش تجهیزات دریافت از ماهواره در شهرستان ش و نیز معاونت در حمل مشروبات الکلی تفهیم، اظهار داشت: «من اصلاً فروش مشروب نداشتم. فقط یک مرتبه م.ح.، یک ماشینی که روی آن سیب‌زمینی بود، بردم به منزل م.ح.؛ به این نیت که ماهواره است بردم و بعداً در خونه متوجه شدیم که مشروبات الکلی است و در انبار اصلاً‌ یک دانه هم مشروب نمی‌آوردیم و فقط دو تا کارتن شراب از م.ح. گرفتم و آن را به یک مهندس کشاورزی دادم. فکر کنم حدود 12 تا، مجموعاً‌ 24 تا آبجو بوده؛ من به خدا مشروب فروشی نکردم، من کارگر آنجا بودم، دیش و ماهواره تخلیه می‌کردم. یک دانه نفروختم، آن‌ها می‌فروختند و من تحویل می‌دادم، من اتهامات را قبول ندارم.» (ص 85ـ86) اداره مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیروی انتظامی، لیست کالای قاچاق مکشوفه از آقای ف.ز. اعم از ال.ام.پی، دیش، ریسور، ودکا، آبجو، سیگار و … به اداره کل گمرک ه ارسال و خواهان تعیین ارزش ریالی عرفی اقلام فوق‌الذکر گردید که جوابیه‌ای در پرونده مشاهده نگردید. دادرس دادگاه عمومی گ با اعلام ختم دادرسی، به موجب رأی شماره 301387 مورخ 16/12/90 آقای ف. فرزند م. را به استناد مواد 702 اصلاحی و 10 و 726 قانون مجازات اسلامی و مواد 3 و 8 قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره، از باب بزه فروش تجهیزات دریافت از ماهواره، علاوه بر ضبط تجهیزات به نفع دولت، به پرداخت یک‌صد میلیون ریال جزای نقدی در حق صندوق دولت و از باب بزه مشارکت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی، به تحمل شش‌ماه حبس و هفتاد ضربه شلاق تعزیری محکوم و در خصوص معاونت در حمل و نگهداری تجهیزات دریافت از ماهواره، رأی به برائت متهم صادر نموده است.آقای الف.م. به وکالت از محکوم‌علیه، نسبت به دادنامه شماره 01387 مورخ 16/12/90 صادره از دادگاه عمومی گ تجدیدنظرخواهی، پرونده به شعبه 6 دادگاه تجدیدنظر استان ه ارجاع و شعبه موصوف به موجب رأی شماره 600285 مورخ 28/3/91، با اعلام اینکه از جانب تجدیدنظر خواه ایراد و اعتراض موجه و مستدلی که موجبات نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته را ایجاب نماید به عمل نیامده، دادنامه تجدیدنظر خواسته را به استناد بند الف ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری تأیید نموده است.پرونده بیش از این حکایتی ندارد.توضیح اینکه: دادگاه عمومی جزایی گ در خصوص فروش مشروبات الکلی، متهم ف.ز.، با توجه به تفهیم اتهام به عمل آمده، هیچ اظهار نظر و تصمیمی نگرفته است.

رای دیوان

با عنایت به مندرجات لایحه تقدیمی خواهان تجویز اعاده دادرسی (آقای ف.ز. با وکالت آقای الف.م.) و ضمایم آن، و ملاحظه مفاد دادنامه‌های اصداری از محاکم بدوی و تجدیدنظر و امعان نظر در پرونده محاکماتی مورد مطالبه، نظر به اینکه خواهان تجویز اعاده دادرسی مدعی گردیده در موضوع واحد، یک‌بار بابت معاونت و بار دیگر بابت مشارکت در حمل و نگهداری مشروبات الکلی به دو مجازات حبس جزای نقدی و شلاق محکوم گردیده و نمی‌توان در ارتکاب جرم واحدی، راجع به تأثیر مداخله یک فرد، هم‌زمان دو نقش متفاوتی قائل و وی را ابتدا به عنوان معاون جرم و بار دیگر به عنوان فاعل مستقل آن جرم محکوم نمود، لذا درخواست وکیل خواهان منطبق با بندهای 2 و 3 و 6 ماده 272 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری تشخیص و با قبول آن و تجویز اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد آن در اجرای ماده 274 همان قانون، به دادگاه هم‌عرض دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارجاع می‌گردد.

رئیس شعبه 16 دیوان‌عالی کشور ـ عضو معاون

بابائی ـ رعیت

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.