شرایط مطالبه وجه چک تضمینی

درتاریخ : 1392/10/22 به شماره : 9209970908900621

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 5 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: اسناد تجاری، چک، چک تضمینی، مطالبه وجه چك، تعهد قراردادی

چکیده رای

در صورتی می‌توان وجه چک تضمینی را مطالبه کرد که دو شرط احراز شود: نخست اینکه دارنده به تعهدات قراردادی خود عمل نموده و دوم اینکه ثابت شود صادرکننده از تعهدات قراردادی خود تخلف کرده است.

خلاصه جریان پرونده

آقای ف.ق. به وکالت از آقای ح.ش. به‌طرفیت ط.ن. دادخواست مطالبه مبلغ 567 میلیون ریال وجه دو فقره چک و خسارات تقدیم و توضیح داده که برابر مبایعه‌نامه 91/9/783ـ 26/12/89 خوانده شرکت تعاونی تولیدی س. را خریده و طبق تعهد ظهر مبایعه‌نامه توافق شده که علاوه بر پرداخت 65 میلیون ریال هزینه‌ها چنانچه ظرف یک ماه تا 26/1/90 شرایط انتقال سند و سهام و قسط‌بندی وام…. را آماده ننماید 50 میلیون تومان پرداخت نماید….
خانم الف.م.ف. به وکالت از خوانده معرفی‌شده و در تاریخ 10/2/91 پرونده به شعبه 2 دادگاه عمومی ‌‌ارومیه ارجاع و به کلاسه 910136 ثبت‌شده است وکیل خوانده اعلام کرده که چک‌ها به شخص حقوقی تحویل‌شده و سمت خواهان از شرکت باید محرز شود و در مبایعه‌نامه نماینده فروشنده 2 نفر (ح. و الف.ش.) قیدشده… 
ضمناً شرکت، مبیع را تاکنون به موکل تحویل نداده (ص24 و 25) وکیل خواهان نیز در لایحه اعلام نموده که چک توسط شخصی بنام ن.ع. برگشت‌خورده و توسط وی به موکل منتقل‌شده و موکل به عنوان دارنده چک اقامه دعوی کرده و چک وصف تجریدی دارد… (ص28)
دادگاه متعاقباً به‌موجب دادنامه شماره 740 ـ 6/7/91 اجمالاً چنین رأی داده است: ((… با لحاظ اصل عدم استماع ایرادات در مورد اسناد تجاری و اینکه وجود چک‌ها در ید دارنده دلالت بر اشتغال ذمه خوانده به عنوان صادرکننده چک‌ها داشته لذا دفاعیات وکیل خوانده غیر موجّه تلقی و دعوی مطروحه ثابت تشخیص و حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت وجه خواسته و…. صادر و اعلام ‌می‌گردد.)) (ص33)
 این رأی در تاریخ 24/8/91 به وکیل محکوم‌ٌعلیه ابلاغ و‌ ایشان در تاریخ 4/10/91 دادخواست فرجامی با اعسار از هزینه دادرسی تقدیم نموده که دادگاه بدوی به‌موجب دادنامه شماره 1366 ـ 26/12/91 حکم به ردّ دعوی اعسار فرجام‌خواه را صادر کرده است. (ص73)
با تجدیدنظرخواهی وکیل مشارٌالیه شعبه 8 دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی در پرونده کلاسه 920347 طبق دادنامه شماره 436 ـ 27/4/92 ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته، مستنداً به مواد 358 و 504 قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر قبولی اعسار تجدیدنظرخواه صادر کرده است (ص87)
و نهایتاً پرونده به دیوان‌عالی کشور ارسال و در تاریخ 20/9/92 به این شعبه ارجاع شده است.

رای دیوان

با توجه به اینکه چک‌های موضوع دعوی در مورد قرارداد خرید شرکت تعاونی تولیدی س. و تعهدات ناشی از آن بوده و چک 50 میلیون تومانی به عنوان تضمین قرارداد صادرشده و تا تعهدات متقابل انجام‌نشده باشد و صادرکننده چک تضمین هم از مفاد قرارداد تخلف ننموده باشد قابل مطالبه نیست و مدیران شرکت مورد معامله با عدم اثبات تخلف خریدار حق واگذاری چک مزبور را به غیر نداشته‌اند درحالی‌که به ادعای وکیل خوانده (ص24 و 25) مبیع هنوز تحویل نشده است لذا صدور حکم فرجام‌خواسته با توجه به موارد فوق صحیح نبوده به استناد بندهای2 و5 ماده 371 و ماده 367 و بند ج ماده 401 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی نقض و رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه عمومی ‌‌ارومیه ارجاع می‌شود.
 رئیس شعبه 5 دیوان‌عالی کشور ـ مستشار
معینی ـ کریم زاده

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.