رای وحدت رویه 4859 – 1346/4/22
حكم شماره 4859-22/4/1346
در مورد تاریخ اجراء لایحه قانونی اصلاح قانون منع كشت خشخاش رویه های مختلفی در شعب دیوان عالی كشور اتخاذ گردیده و دادستان كل به شرح ذیل طرح آن را در هیئت دیوان عالی كشور درخواست نموده است:
«نظر به اینكه مفاد رأی شماره 5611-27/10/1338 شعبه نهم دیوان كشور با رأی شماره 5093-6/10/1338 و 6798-2/11/1338 شعبه دوم و نهم دیوان كشور در مورد تاریخ اجراء لایحه قانونی اصلاح قانون منع كشت خشخاش اختلاف دارد و در مورد تاریخ اجراء لایحه مزبور آراء مختلفی صادر گردیده بدین توضیح كه لایحه قانونی در تاریخ 31/4/38 در مجله رسمی درج و فهرست مواد مخدره كه در ماده 1 قانون منع كشت خشخاش به آن اشاره شده و می بایستی همزمان با انتشار قانون در مجله رسمی درج شود در تاریخ 20 مرداد 38 در مجله درج شده و در فاصله 11 مرداد 38 و اول شهریور 38 متهمینی كه به اتهامات مذكور در لایحه قانونی تحت تعقیب دادسرا قرار گرفته اند و پرونده های آن ها به دادگاه های جنحه و جنایی ارسال شده بعضی بر طبق قانون سابق منع كشت خشخاش محكومیت هایی یافته و جریمه نقدی بر طبق قانون مزبور هرگرمی پنجاه ریال محسوب گردیده ولی برخی بر طبق لایحه قانونی اصلاح قانون منع كشت خشخاش محكومیت هایی یافته اند كه جریمه نقدی آن بر طبق لایحه هر گرمی پانصد ریال برای مواد افیونی و سه هزار ریال برای مواد مخدره احتساب شده است به طوری كه ملاحظه می شود در رأی 5611-27/10/38 موضوع محكومیت تقی هماورد حكم فرجام خواسته نقض شده در صورتی كه در رأی 5093 شعبه دوم حكم فرجام خواسته كه از نظر استدلال در حكم واحد بوده به اتفاق آراء ابرام و در رأی شماره 6798-2/11/38 حكم فرجام خواسته نقض گردیده است به هرحال طبق ماده واحد قانون مصوب تیرماه 1328 موضوع در جلسه هیئت عمومی طرح میگردد تا در نتیجه رویه واحدی اتخاذ گردد» .
موضوع مختلف فیه در هیئت عمومی دیوان عالی كشور طرح گردیده و پس از قرائت گزارش مربوط به آراء متضاد و مختلفی كه از شعبه دوم و نهم دیوان كشور راجع به تاریخ اجراء قانون اصلاح قانون منع كشت خشخاش مصوب تیرماه 1338 صادر شده و ملاحظه اوراق لازم با كسب عقیده جناب آقای دادستان كل مبنی بر تأیید رأی شعبه نهم دیوان كشور مشاوره نموده به اكثریت آراء به شرح زیر رأی داده اند:
عبارت (فهرست ادویه مخدره سازمان ملل متحد) كه در ماده اول قانون اصلاح منع كشت خشخاش و استعمال مواد افیونی مصوب تیرماه 1338 ذكر گردیده وزارت بهداری را مكلف نموده است كه فهرست مواد مخدره مذكور را به تفكیك تنظیم تا پس از تصویب هیئت وزیران همزمان با این قانون یك نوبت در روزنامه رسمی كشور شاهنشاهی و سه نوبت متوالی در یكی از جراید كثیرالانتشار مركز منتشر گردد ناظر به كلیه مواد مخدره اعم از افیونی و غیرآن می باشد كما این كه در فهرست مصوب هیئت وزیران به همین كیفیت عمل شده است و چون به شرح فوق انتشار فهرست مذكور همزمان با قانون مقرر گردیده و این كه در آن فهرست برای هر یك از مواد مخدره جداگانه و به تفصیل خصوصیاتی ذكر شده كه در متن قانون ذكری از آن به میان نیامده است اجراء قانون منع كشت خشخاش مصوب 1338 ملازمه با تصویب و انتشار آن فهرست داشته بناء علیه نسبت به جرائم مربوط به مواد مخدره كه قبل از انتشار آن فهرست داشته بناء علیه نسبت به جرائم مربوط به مواد مخدره كه قبل از انتشار و لازم الاجرا شدن فهرست مذكور وقوع یافته قانون سابق مصوب 1334 كه مجازات های مقرر در آن اخف از قانون لاحق است مجری می باشد و رأی شعبه نهم دیوان كشور كه با توجه به موازین فوق صادر شده صحیح است. این رأی به موجب قانون وحدت رویه قضایی مصوب تیرماه 1328 برای شعب دیوان كشور و دادگاه ها در موارد مشابه لازم الاتباع است.