اعلام تعارض آراء صادره از شعب 2، 3، 4، 7، 9، 10، 14، 17، 19 دیوان عدالت اداری.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی سرپرست شهرداری منطقه 2 قم. با خواسته اعلام تعارض آراء صادره از شعب 2، 3، 4، 7، 9، 10، 14، 17، 19 دیوان عدالت اداری. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 26/79
شاکی : سرپرست شهرداری منطقه 2 قم.
تاریخ رأی: يکشنبه 27 خرداد 1380
شماره دادنامه :
مقدمه:
1.شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده 75/198 موضوع شکایت آقای عبدالرحمن سلطانی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض به شرح دادنامه شماره 1146 مورخ 6/9/1375 اعلام داشته است قطعه زمین مورد نظر شاکی در طرح فضای سبز قرار گرفته و شهرداری هیچ‌گونه تعهدی در قبال واگذاری قطعه زمین معوض در حق شاکی به عهده نداشته است علیهذا قرار رد شکایت فعلی شاکی صادر می‌گردد.
2.شعبه اول در رسیدگی به پرونده کلاسه 74/719 موضوع شکایت آقای سیدحسین بکایی به طرفیت شهرداری قم به خواسته درخواست زمین معوض به شرح دادنامه شماره419 مورخ 12/4/1376 چنین رأی صادر نموده است.
نظر به این‌که قطعه 14 به شاکی واگذار و حسب نامه مورخ 8/5/71 سرپرست شهرداری قم عنوان استانداری تهران پلاک مورد واگذاری به شرکت تعاونی مسکن کارکنان سازمان آب در طرح جامع قبلی فضای سبز و در طرح فعلی کارگاه‌های غیر مزاحم شهری منظور گردید و نظر به این‌که به موجب ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری مصوب 1367 شهرداری موظف به دادن عوض یا پرداخت بهاء گردیده است لذا ضمن رد ایراد عدم صلاحیت شهرداری رأی به ورود شکایت شاکی و الزام طرف به اجابت درخواست مشارالیه صادر می‌گردد.
3.شعبه نوزدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/168 موضوع شکایت آقای رضا عباسیان به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین به شرح دادنامه شماره 1244 مورخ 2/9/1376 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به این‌که زمین مورد نظر در فضای سبز قرار گرفته شکایت وارد تشخیص، حکم به الزام شهرداری به دادن معوض یا بهاء عادلانه روز صادر و اعلام می‌گردد.
4.شعبه هفدهم دررسیدگی به پرونده کلاسه 75/160 موضوع شکایت آقای ولی‌اله حسینی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض واقع در طرح فضای سبز به شرح دادنامه شماره 568 مورخ 7/5/1377 چنین رأی صادر نموده است، چون زمین مذکور در طرح فضای سبز قرار گرفته و شهرداری زمین مزبور را تملک نکرده است تا موظف به اعطای زمین معوض به ایشان باشد لذا خواسته موجه نیست و حکم به رد شکایت صادر می‌گردد.
شعبه چهاردهم در رسیدگی به پرونده کلاسه77/1511 موضوع شکایت آقای محمدرضا اخوان به طرفیت شهرداری قم به خواسته الزام خوانده به پرداخت نرخ روز یا تحویل معوض به شرح دادنامه شماره 1692 مورخ 14/10/1377 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به لایحه جوابیه عین مال در اختیار مدعی است و شهرداری تصرفی ندارد و تعهدی جهت اعطای معوض نکرده و صرف در طرح زمین، شهرداری را ملزم به خرید یا اعطای معوض نمی‌سازد بنا به جهات فوق حکم به رد شکایت صادر می‌گردد.
5.شعبه دهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/267 موضوع شکایت آقای سیدحسین کریمی به طرفیت شهرداری قم به خواسته رفع تعرض به شرح دادنامه شماره 245 مورخ 9/3/1378 چنین رأی صادر نموده است، شهرداری قم طی نامه مورخ 26/10/1377 عنوان استاندار قم به‌طور صریح اعلام داشته چون اراضی شرکت تعاونی مسکن کارکنان سازمان آب قم در طرح اولویتدار شهرداری قرار ندارد و نیازی به اراضی موصوف نمی‌باشد و ازطرفی شهرداری در حال حاضر زمین معوض در اختیار ندارد لذا با واگذاری تمامی اراضی به اعضاء شرکت تعاونی موافقت می‌نماید بنابه جهات فوق شاکی استحقاق برخورداری از قطعه زمین اختصاصی را دارا بوده و شکایت به این کیفیت وارد می‌باشد.
6.شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1235 موضوع شکایت آقای رضا علیخانی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض یا وجه آن با نرخ روز به شرح دادنامه شماره 927 مورخ 15/5/1379 چنین رأی صادر نموده است، با عنایت به نامه 27/5/70 و 25/12/70 استانداری تهران به شهرداری قم مبنی بر واگذاری زمین معوض و نظر به این‌که زمین مذکور در فضای سبز قرار گرفته شکایت وارد تشخیص و حکم به الزام شهرداری به دادن معوض یا بهاء عادلانه روز آن صادر می‌گردد.
7.شعبه هفتم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/200 و 128 موضوع شکایت آقای محمدراکی واحد دادرس به طرفیت شهرداری قم به خواسته الزام شهرداری به تحویل زمین معوض به شرح دادنامه شماره 539-533 مورخ 22/9/1375 چنین صادر نموده است، نظر به این‌که الزام شهرداری بر واگذاری زمین مورد توافق عیناً و با عوضاً در صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است و از موارد تعیین شده در ماده 11 قانون دیوان نیست بنابراین قرار رد شکایت را صادر می‌نماید.
8.شعبه دوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 77/1324 موضوع شکایت آقای حسین رزاقی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض به شرح دادنامه شماره 2195 مورخ 18/11/1377 چنین رأی صادره نموده است درخواست معوض یا قیمت زمین در صلاحیت دیوان نبوده و خارج از مصادیق بندهای ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری است لذا قرار رد شکایت صادر می‌گردد.
9.شعبه دوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 77/2096 موضوع شکایت آقای ابوالفضل رضایی به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین تصرف شده به شرح دادنامه شماره243 مورخ 18/12/1377 چنین رأی صادر نموده است، خواسته شاکی جنبه حقوقی دارد و از شمول بندهای ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری خارج است لذا قرار رد شکایت صادر می‌گردد.
10.شعبه نهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/587 موضوع شکایت آقای خواجه نصرالدین اشراقی به طرفیت شهرداری قم به خواسته احقاق حق به شرح دادنامه شماره 1283 مورخ 8/8/1378 چنین رأی صادر نموده است. موضوع شکایت شاکی بیانگر مطالبی است که رسیدگی به آن منحصراً از نوع دعاوی حقوقی داخل در قلمرو صلاحیت دادگاه عمومی دادگستری است فلذا قرار عدم صلاحیت دیوان صادر می‌شود.
11.شعبه اول در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/258 موضوع شکایت آقای علی اصغر خلجحسینی به طرفیت شهرداری قم به خواسته درخواست زمین معوض به شرح دادنامه شماره 1439 مورخ 13/8/1378 خواسته شاکی را دارای جنبه حقوقی و ترافعی دانسته‌اند لذا قرار رد شکایت را صادر نموده است.
12.شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1084 موضوع شکایت آقای سیدحسین کاظمیان به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین به شرح دادنامه شماره 939 مورخ 15/5/1379 خواسته شاکی را خارج از مصادیق بندهای ماده 11 قانون دیوان تشخیص داده لذا قرار رد شکایت را صادر نموده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
اولاً، چون به موجب ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایات و تظلمات از تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و شهرداری‌ها و یا خودداری آنها از انجام وظایف قانونی مربوطه از جمله امتناع از ایفاء تعهدات قانونی در قبال اشخاص حقیقی و حقوق خصوصی در قلمرو صلاحیت دیوان قرار دارد و رسیدگی و صدور حکم در خصوص اساس استحقاق اشخاص به دریافت بهای زمین موردتملک دولت و شهرداری‌ها و اراضی واقع در طرح‌های مصوب شهری از مصادیق ماده مذکور است بنابراین دادنامه‌های صادره از شعب 1 و3 و4 و10 و17 و19 بدوی دیوان در حدیکه متضمن تأیید صلاحیت دیوان در رسیدگی و صدور حکم در ماهیت شکایت می‌باشد موافق اصول و موازین قانونی است.
ثانیاً، با عنایت به وقوع ملک اعضای شرکت تعاونی کارکنان سازمان آب قم در طرح مصوب فضای سبز و محل استقرار کارگاه‌های غیر مزاحم شهری و اظهارات نماینده شهرداری قم به شرح منعکس در صورتمجلس مورخ 5/3/76 در پرونده کلاسه 1/74/719 شعبه اول بدوی دیوان مبنی بر واگذاری زمین معوض به تعدادی از اعضاء شرکت تعاونی مذکور و مقررات قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری‌ها مصوب 1367 دادنامه‌های صادره مشعر بر ورود شکایت شاکیان و الزام شهرداری قم به پرداخت بهای زمین و یا معوض آن صحیح و منطبق با قانون تشخیص داده می‌شود این رأی به استناد قسمت اخیر ماده 20 اصلاحی قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1/2/1378 در موارد مشابه برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط لازمالاتباع است.
1.شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده 75/198 موضوع شکایت آقای عبدالرحمن سلطانی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض به شرح دادنامه شماره 1146 مورخ 6/9/1375 اعلام داشته است قطعه زمین مورد نظر شاکی در طرح فضای سبز قرار گرفته و شهرداری هیچ‌گونه تعهدی در قبال واگذاری قطعه زمین معوض در حق شاکی به عهده نداشته است علیهذا قرار رد شکایت فعلی شاکی صادر می‌گردد.
2.شعبه اول در رسیدگی به پرونده کلاسه 74/719 موضوع شکایت آقای سیدحسین بکایی به طرفیت شهرداری قم به خواسته درخواست زمین معوض به شرح دادنامه شماره419 مورخ 12/4/1376 چنین رأی صادر نموده است.
نظر به این‌که قطعه 14 به شاکی واگذار و حسب نامه مورخ 8/5/71 سرپرست شهرداری قم عنوان استانداری تهران پلاک مورد واگذاری به شرکت تعاونی مسکن کارکنان سازمان آب در طرح جامع قبلی فضای سبز و در طرح فعلی کارگاه‌های غیر مزاحم شهری منظور گردید و نظر به این‌که به موجب ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری مصوب 1367 شهرداری موظف به دادن عوض یا پرداخت بهاء گردیده است لذا ضمن رد ایراد عدم صلاحیت شهرداری رأی به ورود شکایت شاکی و الزام طرف به اجابت درخواست مشارالیه صادر می‌گردد.
3.شعبه نوزدهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/168 موضوع شکایت آقای رضا عباسیان به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین به شرح دادنامه شماره 1244 مورخ 2/9/1376 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به این‌که زمین مورد نظر در فضای سبز قرار گرفته شکایت وارد تشخیص، حکم به الزام شهرداری به دادن معوض یا بهاء عادلانه روز صادر و اعلام می‌گردد.
4.شعبه هفدهم دررسیدگی به پرونده کلاسه 75/160 موضوع شکایت آقای ولی‌اله حسینی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض واقع در طرح فضای سبز به شرح دادنامه شماره 568 مورخ 7/5/1377 چنین رأی صادر نموده است، چون زمین مذکور در طرح فضای سبز قرار گرفته و شهرداری زمین مزبور را تملک نکرده است تا موظف به اعطای زمین معوض به ایشان باشد لذا خواسته موجه نیست و حکم به رد شکایت صادر می‌گردد.
شعبه چهاردهم در رسیدگی به پرونده کلاسه77/1511 موضوع شکایت آقای محمدرضا اخوان به طرفیت شهرداری قم به خواسته الزام خوانده به پرداخت نرخ روز یا تحویل معوض به شرح دادنامه شماره 1692 مورخ 14/10/1377 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به لایحه جوابیه عین مال در اختیار مدعی است و شهرداری تصرفی ندارد و تعهدی جهت اعطای معوض نکرده و صرف در طرح زمین، شهرداری را ملزم به خرید یا اعطای معوض نمی‌سازد بنا به جهات فوق حکم به رد شکایت صادر می‌گردد.
5.شعبه دهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/267 موضوع شکایت آقای سیدحسین کریمی به طرفیت شهرداری قم به خواسته رفع تعرض به شرح دادنامه شماره 245 مورخ 9/3/1378 چنین رأی صادر نموده است، شهرداری قم طی نامه مورخ 26/10/1377 عنوان استاندار قم به‌طور صریح اعلام داشته چون اراضی شرکت تعاونی مسکن کارکنان سازمان آب قم در طرح اولویتدار شهرداری قرار ندارد و نیازی به اراضی موصوف نمی‌باشد و ازطرفی شهرداری در حال حاضر زمین معوض در اختیار ندارد لذا با واگذاری تمامی اراضی به اعضاء شرکت تعاونی موافقت می‌نماید بنابه جهات فوق شاکی استحقاق برخورداری از قطعه زمین اختصاصی را دارا بوده و شکایت به این کیفیت وارد می‌باشد.
6.شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1235 موضوع شکایت آقای رضا علیخانی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض یا وجه آن با نرخ روز به شرح دادنامه شماره 927 مورخ 15/5/1379 چنین رأی صادر نموده است، با عنایت به نامه 27/5/70 و 25/12/70 استانداری تهران به شهرداری قم مبنی بر واگذاری زمین معوض و نظر به این‌که زمین مذکور در فضای سبز قرار گرفته شکایت وارد تشخیص و حکم به الزام شهرداری به دادن معوض یا بهاء عادلانه روز آن صادر می‌گردد.
7.شعبه هفتم در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/200 و 128 موضوع شکایت آقای محمدراکی واحد دادرس به طرفیت شهرداری قم به خواسته الزام شهرداری به تحویل زمین معوض به شرح دادنامه شماره 539-533 مورخ 22/9/1375 چنین صادر نموده است، نظر به این‌که الزام شهرداری بر واگذاری زمین مورد توافق عیناً و با عوضاً در صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است و از موارد تعیین شده در ماده 11 قانون دیوان نیست بنابراین قرار رد شکایت را صادر می‌نماید.
8.شعبه دوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 77/1324 موضوع شکایت آقای حسین رزاقی به طرفیت شهرداری قم به خواسته زمین معوض به شرح دادنامه شماره 2195 مورخ 18/11/1377 چنین رأی صادره نموده است درخواست معوض یا قیمت زمین در صلاحیت دیوان نبوده و خارج از مصادیق بندهای ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری است لذا قرار رد شکایت صادر می‌گردد.
9.شعبه دوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 77/2096 موضوع شکایت آقای ابوالفضل رضایی به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین تصرف شده به شرح دادنامه شماره243 مورخ 18/12/1377 چنین رأی صادر نموده است، خواسته شاکی جنبه حقوقی دارد و از شمول بندهای ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری خارج است لذا قرار رد شکایت صادر می‌گردد.
10.شعبه نهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/587 موضوع شکایت آقای خواجه نصرالدین اشراقی به طرفیت شهرداری قم به خواسته احقاق حق به شرح دادنامه شماره 1283 مورخ 8/8/1378 چنین رأی صادر نموده است. موضوع شکایت شاکی بیانگر مطالبی است که رسیدگی به آن منحصراً از نوع دعاوی حقوقی داخل در قلمرو صلاحیت دادگاه عمومی دادگستری است فلذا قرار عدم صلاحیت دیوان صادر می‌شود.
11.شعبه اول در رسیدگی به پرونده کلاسه 75/258 موضوع شکایت آقای علی اصغر خلجحسینی به طرفیت شهرداری قم به خواسته درخواست زمین معوض به شرح دادنامه شماره 1439 مورخ 13/8/1378 خواسته شاکی را دارای جنبه حقوقی و ترافعی دانسته‌اند لذا قرار رد شکایت را صادر نموده است.
12.شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 78/1084 موضوع شکایت آقای سیدحسین کاظمیان به طرفیت شهرداری قم به خواسته معوض زمین به شرح دادنامه شماره 939 مورخ 15/5/1379 خواسته شاکی را خارج از مصادیق بندهای ماده 11 قانون دیوان تشخیص داده لذا قرار رد شکایت را صادر نموده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
اولاً، چون به موجب ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایات و تظلمات از تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و شهرداری‌ها و یا خودداری آنها از انجام وظایف قانونی مربوطه از جمله امتناع از ایفاء تعهدات قانونی در قبال اشخاص حقیقی و حقوق خصوصی در قلمرو صلاحیت دیوان قرار دارد و رسیدگی و صدور حکم در خصوص اساس استحقاق اشخاص به دریافت بهای زمین موردتملک دولت و شهرداری‌ها و اراضی واقع در طرح‌های مصوب شهری از مصادیق ماده مذکور است بنابراین دادنامه‌های صادره از شعب 1 و3 و4 و10 و17 و19 بدوی دیوان در حدیکه متضمن تأیید صلاحیت دیوان در رسیدگی و صدور حکم در ماهیت شکایت می‌باشد موافق اصول و موازین قانونی است.
ثانیاً، با عنایت به وقوع ملک اعضای شرکت تعاونی کارکنان سازمان آب قم در طرح مصوب فضای سبز و محل استقرار کارگاه‌های غیر مزاحم شهری و اظهارات نماینده شهرداری قم به شرح منعکس در صورتمجلس مورخ 5/3/76 در پرونده کلاسه 1/74/719 شعبه اول بدوی دیوان مبنی بر واگذاری زمین معوض به تعدادی از اعضاء شرکت تعاونی مذکور و مقررات قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری‌ها مصوب 1367 دادنامه‌های صادره مشعر بر ورود شکایت شاکیان و الزام شهرداری قم به پرداخت بهای زمین و یا معوض آن صحیح و منطبق با قانون تشخیص داده می‌شود این رأی به استناد قسمت اخیر ماده 20 اصلاحی قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1/2/1378 در موارد مشابه برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط لازمالاتباع است.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.