مقدمه:
الف)شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده کلاسه 67/214 موضوع شکایت آقای سهراب آرین، به طرفیت: سازمان تأمین اجتماعی، به خواسته: اعتراض نسبت با رأی کمیسیون پزشکی، به شرح دادنامه شماره 1131 – 3/12/67 چنین رأی صادر نموده است: در مورد شکایت آقای سهراب آرین، مبنی بر لغو رأی از کار افتادگی مشارالیه نظر به اینکه ماده 91 قانون تأمین اجتماعی مقرر داشته: برای تعیین میزان از کار افتادگی جسمی و روحی بیمه شدگان و افراد خانواده آنها کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی، تشکیل خواهد شد، و ترتیب تشکیل و تعیین اعضاء و ترتیب رسیدگی طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای عالی می‌رسد، و طبق مفاد ماده مذکور و آیین‌نامه مربوطه موضوع در کمیسیون تجدید نظر، مطرح. و از کار افتادگی نام برده مردود شناخته شد، لذا تخلفی از مقررات و تضییع حقی مشهود نگردید، و به رد شکایت اظهارنظر می‌گردد.
ب)شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده کلاسه 67/831 موضوع شکایت خانم فاطمه حالویی، به طرفیت: اداره بیمه‌های اجتماعی شیراز، به خواسته: ابقاء حکم از کار افتادگی، به شرح دادنامه شماره 542 مورخ 25/6/68 چنین رأی صادر نموده است: نظر به اینکه ماده 91 قانون تأمین اجتماعی مصرح است: برای تعیین میزان از کار افتادگی جسمی و روحی بیمه شدگان و افراد خانواده آنها کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی، تشکیل خواهد شد، و در این ماده و دیگر مقررات این قانون، اشاره‌ای به تشکیل کمیسیون پزشکی تجدید نظر و یژه نگردید، و تشکیل کمیسیون پزشکی و تجدید نظر و یژه مغایر با مقررات مرقوم است و در ثانی وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، و رئیس شورای تأمین اجتماعی، طی نامه شماره 5496 – 28/2/68 به سازمان تأمین اجتماعی اعلام نموده، در خصوص مشکلاتی که از نظر ابطال احکام از کار افتادگی کلی بیمه شدگان در اجرای بند. د مصوبه شماره 4313 – 14/3/66 شورای عالی مبنی بر تشکیل کمیسیون تجدید نظر و یژه، جهت بیمه شدگان ایجاد گردید، مراتب در دویست و بیستمین جلسه شورای عالی تأمین اجتماعی، مورخ 20/8/68، مطرح و پس از بحث و بررسی ضوابط قانونی بند. د. مصوبه مذکور ملغی گردید. ثالثاً. موضوع مطروحه منطبق با بند 1 ماده 93 قانون تأمین اجتماعی نبوده، تا موجبات قانونی قطع مستمری وی فراهم باشد و با التفات به مفاد بندهای 13 و 16 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی، و محتویات پرونده، چون قطع مستمری مبنای قانونی نداشته، لذا شکایت وارد تشخیص، و حکم بر ابطال تصمیم کمیسیون پزشکی، تجدید نظر و یژه فوق الاشعار و برقراری مستمری درباره شاکیه، صادر و اعلام می‌گردد.
پ)شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده کلاسه 67/280 موضوع شکایت خانم مهین فردوسیان به طرفیت: سازمان تأمین اجتماعی، به خواسته: اعتراض به رأی مورخ 14/4/67 کمیسیون و یژه پزشکی به شرح دادنامه شماره 657 مورخ 18/7/68 حکم به ابطال رأی کمیسیون پزشکی تجدید نظر و یژه و بر قراری مستمری شاکیه، بر اساس رأی مورخ 3/12/65 کمیسیون پزشکی بدوی، صادر نموده است. ت. شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده کلاسه 67/702 موضوع شکایت خانم خدیجه طیوری، به طرفیت: سازمان تأمین اجتماعی، به خواسته: بر قراری از کار افتادگی به شرح دادنامه شماره 665 – 19/7/68 حکم به بر قراری مستمری شاکیه صادر نموده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، در تاریخ مذکور، به ریاست آیت ا… سید ابوالفضل موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل. و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء، به شرح آتی، مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
با توجه به اینکه در ماده 91 قانون تأمین اجتماعی برای تعیین میزان از کار افتادگی جسمی روحی بیمه شدگان و افراد خانواده آنها، کمیسیون‌های تحت عنوان کمیسیون بدوی و تجدید نظر پیش‌بینی گردیده، که علی‌الاصول و هم چنین طبق ماده 9 آیین‌نامه اجرایی ماده فوق‌الذکر، آراء کمیسیون‌های تجدید نظر پزشکی قطعی و لازم‌الاجرا بوده، لذا تعیین کمیسیون رسیدگی، غیر از موارد مذکور در قانون تحت عنوان کمیسیون تجدید نظر و یژه پزشکی و رسیدگی به تصمیمات، اخذ شده از ناحیه کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی، از موقعیت قانونی برخوردار نبوده، در نتیجه دادنامه‌های شماره 542 – 25/6/68 و 657 – 18/7/68 و 665 – 19/7/68 صادره از شعبه چهارم دیوان، که متضمن این معنی است، مطابق با موازین قانونی، تشخیص می‌گردد!. این رأی و فق ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری، برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوط، در موارد مشابه لازم‌الاتباع است!.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سید ابوالفضل موسوی تبریزی