مقدمه:
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی و لوایح تکمیلی آن تقدیم داشته‌اند: دیوان محترم عدالت اداری مصوبه 17/2/69شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مبنی بر تأمین فضای سبز کنار اتوبان‌ها و بزرگراه‌های داخل محدوده قانونی… را در تاریخ 18/8/70به شرح مندرج در روزنامه رسمی ابطال می‌نماید با وجود این 1- کمیسیون ماده 5 مقرر در قانون شورای عالی شهرسازی و معماری در مسیر کار خود در تاریخ 19/6/69 (چهار ماه بعد از مصوبه 17/2/69 ابطال شده) در مورد کرج جلسه‌ای تشکیل و به استناد مصوبه 17/2/69 مقرر می‌دارد: در ضوابط تأمین فضای سبز کنار اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها و معابر درجه یک و دو شهری مصوبه تاریخ 17/2/69 شورای عالی شهر سازی و معماری ایران مطرح و مقرر شد 1- خیابان‌های با عرض 30 متر و بیشتر مشمول بند دو مصوبه مذکور قرار گیرد. 2- در خیابان‌های با عرض 30 متر و بیشتر زمین‌ها با جبهه بر خیابان برابر حداقل پنجاه متر مورد عمل بند دو مصوبه مذکور قرار گیرد. 3- شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه 21/2/71 با استناد بندهای 1 و 2 مصوبه مورخ 19/6/69 که به استناد مصوبه ابطالی 17/2/1369 تنظیم شده است مصوبه‌ای را به تصویب می‌رساند و موارد مندرج در مصوبه 19/6/69 را تکرار می‌نماید که کاملاً با رأی 18/8/70 هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری مغایر است و بدین معنی است که مصوبه 17/2/69 ابطالی کماکان مسیر خود را پیموده است و مسئولان محترم توجهی به ابطال آن و جلوگیری از ادامه اقدامات اجرایی ننموده‌اند. بدین لحاظ با توجه به رأی مورخ 18/8/70 هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری در مورد ابطال مصوبه 17/2/69 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران هر گونه تصمیمی که مستند به مصوبه 17/2/69صورت گرفته باشد مغایر با رأی هیأت بوده ونافذ نمی‌باشد لذا بار دیگر تقاضای ابطال مصوبه کمیسیون ماده 5 مقرر در قانون شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مورخ 19/6/69 و مصوبه 21/2/71 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران «در مورد حریم فضای سبز معابر درجه 1 و 2 شهر کرج» را دارد. مدیر کل حقوقی و امور مجلس وزارت مسکن و شهرسازی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 8680/230- 23/5/73 اعلام داشته‌اند، مصوبه مورخ 17/2/69 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به این علت که جنبه کلی داشت و طرفین کلیه بزرگراه‌ها و اتوبان‌های شهرهای سراسر تا عمق معینی را به فضای سبز عمومی اختصاص داده بود طی دادنامه شماره 70- 26/6/70 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردید. دادنامه مزبور بر این معنی نیست که شورای مزبور و کمیسیون ماده 5 قانون مرقوم در استان‌ها در اجرای وظایف محوله قانونی حق ندارند کاربری قسمتی از اراضی طرفین خیابان‌ها را در شهر معینی و به صورت موردی به‌عنوان فضای سبز عمومی شهری معین نمایند مصوبه جلسه 21/2/71 شورا متعاقب دادنامه مزبور با رفع ایراد مورد نظر دیوان به تصویب رسیده و خارج از حدود اختیارات شورا و کمیسیون ماده 5 نمی‌باشد زیرا با توجه به بندهای 2 و 3 و 4 ماده 2 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب اسفند ماه 1351 اظهارنظر و تصویب مقررات مربوط به طرح‌های جامع شهری شامل منطقه بندی و نحوه استفاده از زمین و تعیین کاربری نیز از آن جمله است در هر استان به عهده کمیسیون ماده مزبور می‌باشد و تغییرات نقشه‌های تفضیلی اگر در اساس طرح جامع شهری موثر باشد باید به تأیید شورای عالی شهرسازی برسد. کمیسیون ماده 5 قانون فوق در استان تهران طی صورت جلسه مورخ 19/6/69 طبق اختیارات حاصله از ماده اخیر و عنایت به تعریف طرح تفصیلی در بند سوم ماده یک قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن ضمن تعیین معابر درجه یک و دو شهر کرج کاربری فضای سبز پیرامون آنها را نیز تعیین و در نقشه منعکس نمود. موضوع بر اساس قسمت آخر ماده 5 قانون یاد شده در جلسه 21/2/72 شورای عالی شهرسازی و معماری مطرح گردید و با استفاده از اختیارات حاصل از مواد فوق و توجه به تعریف جامع شهری در بند دوم ماده یک قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب خرداد ماه 1353 کاربری اراضی طرفین خیابان‌های با عرض 30 متر و بیشتر و معابر درجه 1 و 2 که در نقشه مشخص شده تا عمق معین به‌عنوان فضای سبز تعیین گردید. بنا به مراتب فوق و عنایت به این‌که مصوبه مزبور مالکیت مالکین را نسبت به املاک مجاور معابر بالا سلب نمی‌نماید و چنان‌چه شهرداری کرج طبق قانون تعیین و وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری‌ها مصوب 29/8/67 و بر اساس قانون نحوه تقویم ابنیه، املاک و اراضی مورد نیاز شهرداری‌ها مصوب 28/8/70 مبادرت به خرید اراضی اطراف معابر موضوع مصوبه فوق و تبدیل به فضای سبز ننماید مالکین از کلیه حقوق مالکانه با رعایت کاربری ملک برخوردار خواهند بود و تأکید بر این‌که مصوبه مورخ 21/2/71 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خارج از حدود اختیارات شورا و یا مخالف قانون نمی‌باشد و با مصوبه ابطال شده قبلی تفاوت دارد و روال قانونی خود را جهت تصویب طی نموده رد شکایت شاکی مورد تقاضاست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
اولاً، بندهای 1و 2 مصوبه 19/6/69 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با تغییراتی در جلسه مورخ 21/2/71 همان شورا به تصویب رسیده لذا مصوبه مورخ 19/6/69 موضوعاً منتفی بوده و سالبه به انتفاء موضوع می‌باشد. ثانیاً، مصوبه 21/2/71 شورای مرقوم با توجه به بندهای 2و 3 و 4 ماده 2 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب اسفند ماه 1351 و همچنین حدود وظایف و اختیارات شورای مزبور در نظارت بر تأمین فضای سبز کنار اتوبان‌ها و بزرگراه‌های داخل محدوده قانونی، مغایر قانون تشخیص داده نمی‌شود.
رئیس هیأت دیوان عدالت اداری
اسماعیل فردوسی‌پور