مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در ماده 21 آیین‎نامه مورد شکایت آمده است «از پذیرفته شدگان آزمون ورودی دستیاری به استثنای مشمولین سهیمه مناطق محروم، توسط دانشگاهها تعهد عام اخذ خواهد شد. تعیین محل خدمت دستیاران پس از فارغ التحصیلی به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‎باشد.» بر اساس ماده فوق‎الذکر وزارت بهداشت از مشمولین مربوطه تعهد محضری اخذ نموده تا پس از خاتمه دوره دستیاری آنان را جهت گذراندن تعهد خدمتی به مناطقی که توسط این وزارتخانه اعلام می‎شود اعزام نماید. در خصوص مغایرت آیین‎نامه مذکور با نص صریح قانون موارد زیر به استحضار می‎رسد. 1- تبصره 3 ماده یک قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان صراحتاً عنوان می‎کند، کسانی که قبلاً خدمت موضوع این قانون را به انجام رسانده‎اند و نیز کسانی که دارای پروانه دائم پزشکی بوده یا واجد شرایط دریافت پروانه دائم پزشکی باشند با دریافت مدرک تحصیلی جدید مشمول خدمات موضوع این قانون نمی‎باشند. اخذ تعهد مطابق تبصره 2 ماده 14 همین قانون صرفاً منحصر به دستیارانی است که با استفاده از سهیمه مناطق محروم وارد دوره دستیاری می‎شوند. 2- مطابق ماده 7 قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی همراه با اصلاحات مورخ 26/7/1358 دانشجویانی که بخواهند از آموزش رایگان در دانشگاهها استفاده نمایند مکلفند برابر مدت استفاده از تحصیل رایگان در ایران خدمت نمایند. با استناد به مطالب فوق‎الذکر اخذ تعهد خدمتی از دستیاران واجد شرایط دریافت پروانه دائم پزشکی که بدون استفاده از سهمیه مناطق محروم وارد دوره‎های دستیاری می‎شوند مغایر قانون بوده لذا ابطال مـاده 21 آیین‎نامه آمـوزش و پذیرش دستیار جهت دوره‎ه‍ـ‍ای تخصصی پزشکـی را دارد. مدیـرکل دفتر امور

حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 15612/ح ن مورخ 22/1/1385 اعلام داشته‎اند، اعتراض نسبت به مقررات مربوط به اخذ تعهد از داوطلبان ورود به دوره‎های دستیاری رشته‎های تخصصی بالینی کشور با عنایت به اختیارات قانونی شورای آموزش پزشکی و تخصصی موضوع قانون تشکیل آن مصوب 1352 در خصوص تعیین و تدوین شرایط مرتبط با دوره دستیاری و اهداف مربوط به آن به شرح مندرج در رأی شماره 79 مورخ 22/6/1376 هیأت عمومی دیوان مورد رسیدگی قرار گرفته و عدم مغایرت مصوبه مورد اشاره با قانون تایید گردیده است. لذا اعتراض شاکی تابع مدلول رأی فوق‎الذکر و مردود می‎باشد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیـوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشـاوره بـا اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
همانطور که در دادنامه شماره 79 مورخ 22/6/1376 هیأت عمومی دیوان نیز قید شده اخذ تعهد از داوطلبان ورود به دوره دستیاری به شرح مقرر در فصل نهم آیین‎نامه دوره دستیاری مقیم رشته‎های تخصصی بالینی پزشکی مصوب آذر ماه 1369 شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته‎های پزشکی که بر اساس اختیارات قانونی شورای آموزش پزشکی و تخصصی رشته‎های پزشکی تنظیم و تصویب شده مغایر قانون شناخته نشده است. بنا به جهات فوق‎الذکر و اینکه مفاد ماده 21 آیین‎نامه آموزش و پذیرش دستیار جهت دوره‎های تخصصی پزشکی در باب ضرورت اخذ تعهد عام از پذیرفته شدگان آزمون دوره دستیاری منصرف از تبصره 3 ماده یک قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1375 است، بنابراین مغایرتی با قانون ندارد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسی‎فرد