ابطال دستورالعمل نحوه گزینش دانشجو برای دوره‌های دکتری ph. D داخل در قسمتی که شرط سنی برای داوطلبان شرکت در آزمون دوره دکتری تعیین شده است.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای بختیار عباسلو. با خواسته ابطال دستورالعمل نحوه گزینش دانشجو برای دوره‌های دکتری ph. D داخل در قسمتی که شرط سنی برای داوطلبان شرکت در آزمون دوره دکتری تعیین شده است. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 45/75
شاکی : آقای بختیار عباسلو.
تاریخ رأی: شنبه 13 بهمن 1375
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند، یکی از شرایط ثبت نام و پذیرش در دوره‌های دکتری داشتن شرط سنی (حداکثر سی و سه سال) اعلام گردیده بنا به دلایل ذیل تقاضای ابطال این تصمیم و حذف شرط سنی جهت تحصیل در دوره دکتری بورسیه وزارت فرهنگ و آموزش عالی را دارم. اولاً مطابق بند 3 اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یکی از وظایف دولت آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی می‌باشد و مطابق اصل سی‌ام قانون مذکور دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد. ثانیاً اصولاً عمده‌ترین وظیفه وزارت فرهنگ و آموزش عالی ایجاد انگیزه تحصیل علم و گسترش روحیه مطالعه و ارتقاء سطح معلومات عمومی از طریق فراهم نمودن تحصیل تا سطوح عالی برای تمام افراد می‌باشد حال با اعلام شرط سنی برای داوطلبان در دوره دکتری که آخرین مرحله تحصیل و مهمترین مرحله می‌باشد قطعاً تعداد زیادی از طالبان علم از دور رقابت حذف می‌شوند. ثالثاً اعلام این‌که افراد فاقد شرط مذکور می‌تواند بورسیه سایر وزارتخانه‌ها شده و در این مقطع ادامه تحصیل دهند نیز پذیرفتنی نیست زیرا این امکان برای غیرشاغلین در وزارتخانه‌های دولتی وجود ندارد. مشاور معاونت فرهنگی، حقوقی و امور مجلس و سرپرست دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و آموزش عالی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 6714/51- 29/7/1375 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 1496/21- 23/7/1375 معاون آموزش وزارت فرهنگ و آموزش عالی نموده است در نامه اخیر آمده است در آیین‌نامه آموزش و پژوهشی دوره دکتری ph. D به‌طور کلی شرط سنی برای ورود به این دوره وجود ندارد و این شرط فقط شامل داوطلبان استفاده از بورس وزارت فرهنگ و آموزش عالی می‌شود و دلیل اصلی وضع شرط سنی برای بورسیه‌های وزارت بهره‌وری هر چه بیشتر از نیروها در شرایط مناسبتر می‌باشد. در خاتمه لازم به ذکر است که چون در آیین‌نامه دوره دکتری شرط سنی منظور نشده است، لذا علاقمندان به تحصیل در این مقطع در صورتی که نتواند شرایط بورس وزارت و یا دستگاه‌های اجرایی را احراز نمایند و یا عضو هیأت علمی یکی از دانشگاه‌ها نیز نباشند می‌توانند در دانشگاه‌های غیردولتی مجری دوره دکتری از جمله دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه امام صادق (ع) به تحصیل ادامه دهند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
تعیین شرایط خاص برای داوطلبان استفاده از بورس تحصیلی از جمله شرط سنی مخالف قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردید.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اسماعیل فردوسی‌پور
شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند، یکی از شرایط ثبت نام و پذیرش در دوره‌های دکتری داشتن شرط سنی (حداکثر سی و سه سال) اعلام گردیده بنا به دلایل ذیل تقاضای ابطال این تصمیم و حذف شرط سنی جهت تحصیل در دوره دکتری بورسیه وزارت فرهنگ و آموزش عالی را دارم. اولاً مطابق بند 3 اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یکی از وظایف دولت آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی می‌باشد و مطابق اصل سی‌ام قانون مذکور دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد. ثانیاً اصولاً عمده‌ترین وظیفه وزارت فرهنگ و آموزش عالی ایجاد انگیزه تحصیل علم و گسترش روحیه مطالعه و ارتقاء سطح معلومات عمومی از طریق فراهم نمودن تحصیل تا سطوح عالی برای تمام افراد می‌باشد حال با اعلام شرط سنی برای داوطلبان در دوره دکتری که آخرین مرحله تحصیل و مهمترین مرحله می‌باشد قطعاً تعداد زیادی از طالبان علم از دور رقابت حذف می‌شوند. ثالثاً اعلام این‌که افراد فاقد شرط مذکور می‌تواند بورسیه سایر وزارتخانه‌ها شده و در این مقطع ادامه تحصیل دهند نیز پذیرفتنی نیست زیرا این امکان برای غیرشاغلین در وزارتخانه‌های دولتی وجود ندارد. مشاور معاونت فرهنگی، حقوقی و امور مجلس و سرپرست دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و آموزش عالی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 6714/51- 29/7/1375 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 1496/21- 23/7/1375 معاون آموزش وزارت فرهنگ و آموزش عالی نموده است در نامه اخیر آمده است در آیین‌نامه آموزش و پژوهشی دوره دکتری ph. D به‌طور کلی شرط سنی برای ورود به این دوره وجود ندارد و این شرط فقط شامل داوطلبان استفاده از بورس وزارت فرهنگ و آموزش عالی می‌شود و دلیل اصلی وضع شرط سنی برای بورسیه‌های وزارت بهره‌وری هر چه بیشتر از نیروها در شرایط مناسبتر می‌باشد. در خاتمه لازم به ذکر است که چون در آیین‌نامه دوره دکتری شرط سنی منظور نشده است، لذا علاقمندان به تحصیل در این مقطع در صورتی که نتواند شرایط بورس وزارت و یا دستگاه‌های اجرایی را احراز نمایند و یا عضو هیأت علمی یکی از دانشگاه‌ها نیز نباشند می‌توانند در دانشگاه‌های غیردولتی مجری دوره دکتری از جمله دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه امام صادق (ع) به تحصیل ادامه دهند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی‌پور و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اتفاق آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
تعیین شرایط خاص برای داوطلبان استفاده از بورس تحصیلی از جمله شرط سنی مخالف قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردید.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اسماعیل فردوسی‌پور
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.