ابطال دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 اداره کل بیمه خدمات درمانی استان مازندران.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای محمدرسول بهره‌ور. با خواسته ابطال دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 اداره کل بیمه خدمات درمانی استان مازندران. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 193/76
شاکی : آقای محمدرسول بهره‌ور.
تاریخ رأی: شنبه 7 آذر 1377
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در تاریخ 11/6/1375 دچار شکستگی استخوان مچ و ساق پا گردیدم. در تاریخ 27/12/1375 با در دست داشتن مدارک مربوطه جهت اخذ هزینه درمان به اداره خوانده مراجعه اما اعلام داشتند با توجه به دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 چون پذیرش آن از دو ماه گذشته است قابل پرداخت نمی‌باشد. اینجانب پس از ترخیص از بیمارستان حداقل تا شش ماه مطلقاً قادر به حرکت نبودم، تا ظرف دو ماه جهت دریافت هزینه درمان به اداره خوانده مراجعه نمایم. ثانیاً، با توجه به نظریه مورخ 27/11/1361 شورای محترم نگهبان، مرور زمان مسقط حق را مخالف با موازین شرع تشخیص داده‌اند. بنا به مراتب دستورالعمل مورد شکایت فاقد اعبتار شرعی و قانونی بوده، بناءً علیهذا ابطال آن مورد تقاضاست. رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان بیمه خدمات درمانی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5099/1000 مورخ 23/6/1376 اعلام داشته‌اند، شاکی طی شکایت خود ابطال دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 را خواستار گردیده است، شماره یاد شده صرفاً نامه اداری است و دستورالعمل تلقی نمی‌شود. ضوابط مورد اشاره از جمله لزوم مراجعه بیمه‌گذار ظرف دو ماه از تاریخ ترخیص از بیمارستان که در دفترچه‌های سازمان بیمه خدمات درمانی مندرج است فی‌الواقع به‌عنوان ضوابط مقرر و مورد قبول طرفین بیمه و نوعی شرط ضمن عقد است که بیمه‌گذار با آگاهی و موافقت و رضایت نسبت به آن طرف قرارداد بیمه واقع شده است و اعتراض بعدی نسبت به آن مسموع نیست. ضوابط مذکور برای بهبود امور رعایت و حفظ نظم و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی منظور شده است، هیچ‌گونه مغایرت و مخالفتی با قوانین موضوعه ندارد، تا قابل ابطال باشد. بنا به مراتب رد شکایت مطروحه مورد استدعاست. دبیر محترم شورای نگهبان نیز در خصوص ادعای خلاف شرع بودن دستورالعمل مورد شکایت طی نامه شماره 3254/21/77 مورخ 26/5/1377 اعلام داشته‌اند: دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 ادره کل بیمه خدمات درمانی استان مازندران از مصادیق مرور زمان نبوده و بنابراین خلاف شرع نیست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده سازمان بیمه خدمات درمانی و بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
با عنایت به ماده 7 اساسنامه سازمان بیمه خدمات درمانی مصوب 24/12/1373 در اجرای ماده 5 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور به تصویب هیأت وزیران رسید. مسئولیت و اختیار وضع ضوابط و قواعد مربوط به انعقاد عقد بیمه با اشخاص و نحوه بررسی مدارک و اسناد پزشکی بیمه شوندگان به سازمان مذکور محول شده که بخشی از مقررات مزبور به طرق مقتضی از جمله درج در دفترچه‌های بیمه به اطلاع بیمه شوندگان رسیده و معتبر است. نظر به این‌که دستورالعمل مورد اعتراض طبق نظریه مورخ 26/5/1377 فقهای محترم شورای نگهبان مغایر احکام شرع شناخته نشده است، بنابه جهات فوق‌الذکر مغایرتی هم با قانون ندارد، و موجبی برای ابطال آن وجود ندارد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سیدابوالفضل موسوی تبریزی
شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در تاریخ 11/6/1375 دچار شکستگی استخوان مچ و ساق پا گردیدم. در تاریخ 27/12/1375 با در دست داشتن مدارک مربوطه جهت اخذ هزینه درمان به اداره خوانده مراجعه اما اعلام داشتند با توجه به دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 چون پذیرش آن از دو ماه گذشته است قابل پرداخت نمی‌باشد. اینجانب پس از ترخیص از بیمارستان حداقل تا شش ماه مطلقاً قادر به حرکت نبودم، تا ظرف دو ماه جهت دریافت هزینه درمان به اداره خوانده مراجعه نمایم. ثانیاً، با توجه به نظریه مورخ 27/11/1361 شورای محترم نگهبان، مرور زمان مسقط حق را مخالف با موازین شرع تشخیص داده‌اند. بنا به مراتب دستورالعمل مورد شکایت فاقد اعبتار شرعی و قانونی بوده، بناءً علیهذا ابطال آن مورد تقاضاست. رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان بیمه خدمات درمانی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5099/1000 مورخ 23/6/1376 اعلام داشته‌اند، شاکی طی شکایت خود ابطال دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 را خواستار گردیده است، شماره یاد شده صرفاً نامه اداری است و دستورالعمل تلقی نمی‌شود. ضوابط مورد اشاره از جمله لزوم مراجعه بیمه‌گذار ظرف دو ماه از تاریخ ترخیص از بیمارستان که در دفترچه‌های سازمان بیمه خدمات درمانی مندرج است فی‌الواقع به‌عنوان ضوابط مقرر و مورد قبول طرفین بیمه و نوعی شرط ضمن عقد است که بیمه‌گذار با آگاهی و موافقت و رضایت نسبت به آن طرف قرارداد بیمه واقع شده است و اعتراض بعدی نسبت به آن مسموع نیست. ضوابط مذکور برای بهبود امور رعایت و حفظ نظم و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی منظور شده است، هیچ‌گونه مغایرت و مخالفتی با قوانین موضوعه ندارد، تا قابل ابطال باشد. بنا به مراتب رد شکایت مطروحه مورد استدعاست. دبیر محترم شورای نگهبان نیز در خصوص ادعای خلاف شرع بودن دستورالعمل مورد شکایت طی نامه شماره 3254/21/77 مورخ 26/5/1377 اعلام داشته‌اند: دستورالعمل شماره 8040/3003 مورخ 19/6/1375 ادره کل بیمه خدمات درمانی استان مازندران از مصادیق مرور زمان نبوده و بنابراین خلاف شرع نیست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از استماع توضیحات نماینده سازمان بیمه خدمات درمانی و بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
با عنایت به ماده 7 اساسنامه سازمان بیمه خدمات درمانی مصوب 24/12/1373 در اجرای ماده 5 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور به تصویب هیأت وزیران رسید. مسئولیت و اختیار وضع ضوابط و قواعد مربوط به انعقاد عقد بیمه با اشخاص و نحوه بررسی مدارک و اسناد پزشکی بیمه شوندگان به سازمان مذکور محول شده که بخشی از مقررات مزبور به طرق مقتضی از جمله درج در دفترچه‌های بیمه به اطلاع بیمه شوندگان رسیده و معتبر است. نظر به این‌که دستورالعمل مورد اعتراض طبق نظریه مورخ 26/5/1377 فقهای محترم شورای نگهبان مغایر احکام شرع شناخته نشده است، بنابه جهات فوق‌الذکر مغایرتی هم با قانون ندارد، و موجبی برای ابطال آن وجود ندارد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سیدابوالفضل موسوی تبریزی
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.