ابطال بند (الف) ماده 7 آییننامه اجرائی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب بهمن ماه 1375.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای محمدخزائی – فرهاد اردکانیان. با خواسته ابطال بند (الف) ماده 7 آییننامه اجرائی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب بهمن ماه 1375. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 82/207،690-84/276
شاکی : آقای محمدخزائی – فرهاد اردکانیان.
تاریخ رأی: يکشنبه 20 شهريور 1384
شماره دادنامه :
شکات به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند، براساس مواد 6 و 7 و 9 و تبصره یک ماده 7 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان هر شخص حقیقی که مدرک کارشناسی ساختمان (عمران) و یا رشتههای مرتبط را داشته باشد شرایط و حق عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان را دارد.
براساس تبصره یک ماده 7 همان قانون رشتههائی که محتوای علمی و آموزشی آنها با رشتههای اصلی بیش از 70% باشد رشتههای مرتبط تشخیص داده شدهاند. لیکن هیأت وزیران به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی به موجب بند (الف) ماده 7 آییننامه اجرائی قانون مذکور در شرایط متقاضیان فقط مدرک تحصیلی را مورد قبول دانسته که توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی مورد تصویب و تایید قرار گرفته باشد. با تصویب بند (الف) ماده 7 آییننامه کسانی که محتوای رشتههای تحصیلیشان در رابطه با ساختمان است حق عضویت در نظام مهندسی را ندارند. این قسمت از آییننامه خلاف مواد 6 و 7 و 9 و تبصره یک ماده 7 قانون نظام مهندسی و خارج از حدود صلاحیت قوه مجریه میباشد. علیایحال مستنداً به اصل 170 قانون اساسی و قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال بند (الف) آئیننامه اجرائی قانون نظام مهندسی ساختمان را دارم.
معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایات مذکور طی نامه شماره 28979 مورخ 14/12/1382 با ارسال تصویر نامه شماره 01/110/3789 مورخ 26/5/1382 مدیرکل دفتر وزارتی مسکن و شهرسازی اعلام داشتهاند:
از آنجا که به موجب بند (ط) ماده یک قانون اصلاح قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی مصوب 1353 نظارت بر امور دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی و ارزشیابی آنها از جمله وظایف علوم، تحقیقات و فناوری تعیین گردیده است، لذا هیأت دولت در بند (الف) ماده 7 آییننامه یاد شده در انطباق با این قانون مدرک تحصیلی که ارزش آن صریحاً توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی مورد تصویب و تایید قرار گرفته باشد را به عنوان یکی از مدارک قابل ارائه توسط متقاضی پروانه اشتغال به کار مهندسی تعیین نموده است.
چون به موجب ماده 25 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1374 مهندسان متقاضی پروانه اشتغال به کار مهندسی ضمن داشتن کارت عضویت نظام مهندسی میبایست شرایط یاد شده در آییننامه را احراز نمایند، لذا دولت در اجرای این ماده شرایط متقاضیان پروانه اشتغال به کار مهندسی را در مـاده 7 آییننامه مـورد شکایت که تعیین آن علیالاطلاق به عهـده دولت محـول گردیـده راتصویب و تعیین نموده است.
از آنجاکه به موجب بخشنامه شماره 2885/د مورخ 22/5/1371 سازمان امور اداری و استخدامی کشور تاکید شده است که دورههائی که توسط دستگاههای دولتی با اخذ مجوز اجرا میشود صرفاً از ارزش استخدامی برخوردار بوده و همین امر در مدارک تحصیلی فارغالتحصیلان مربوط تصریح میشود و به علاوه رأی شماره 20 مورخ 17/3/1376 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مفید این معناست که دستگاههای دولتی مجاز به برگزاری دورههای تحصیلی که ارزش مدارک آنها معادل ارزش تحصیلات در دانشگاهها باشد، نمیباشند لذا بند (الف) ماده 7 آییننامه مورد اعتراض در انطباق با مقررات موضوعه صرفاً مدارک تایید شده توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی را ملاک اعتبار قرار داده است.
مطابق قسمت اخیر ماده 4 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مقرر شده است شرایط و ترتیب صدور مدارک صلاحیت حرفهای طبق آییننامهای که مرجع تصویب آن دولت است تعیین شود و لذا دولت میتواند نوع مدارک قابل قبول را به عنوان یکی از شرایط صدور صلاحیت حرفهای مزبور تعیین نماید.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیات عمومی
نظر به وظایف و اختیارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (وزارت فرهنگ و آموزش عالی سابق) در خصوص تعیین رشتههای تحصیلی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و درجه مدارک تحصیلی مقاطع مختلف رشتههای مزبور و تایید صحت و اعتبار مطلق مدارک فوقالاشعار از جمله مدارک تحصیلی متقاضیان پروانه اشتغال به کار مهندسی و لزوم احراز مراتب مذکور توسط مرجع صادرکننده پروانه اشتغال به کار مهندسی، بند (الف) ماده 7 آییننامه در خصوص شرایط و خصوصیات و اوصاف مدرک تحصیلی معتبر و شرایط احراز ارزش و اعتبار آن مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات قوه مجریه در در وضع مقررات دولتی نمیباشد.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.