ابطال بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال مصوب 2/7/1373 هیأت وزیران.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای علی دیاریان – آقای مجید صدیقی. با خواسته ابطال بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال مصوب 2/7/1373 هیأت وزیران. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 135/82
شاکی : آقای علی دیاریان – آقای مجید صدیقی.
تاریخ رأی: يکشنبه 6 شهريور 1384
شماره دادنامه :
مقدمه:
شکات به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند، مطابق ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مصوب 1372 مجلس شورای اسلامی به حالت اشتغال درمیآیند باید همانند مستخدمین شاغل، با دو گروه بالاتر و با عناوین مشابه توسط دستگاههای ذیربط رفتار گردد.
لیکن استانداری همدان با استناد به بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال که در جلسه مورخ 13/6/1373 به تصویب رسیده است از اعطاء دو گروه بالاتر از گروه استحقاقی موضوع ماده واحده فوق به اینجانبان به علت استفاده از دو گروه تشویقی موضوع تبصرههای 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت خودداری نموده و موجب تضییع حقوق ما در استفاده از این امتیاز گردیده است. علیایحال از آنجائی که بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرایی قانون حالت اشتغال فوقالذکر در مواردی که به موجب تبصرههای 13 و 14 قانون نظام هماهنگ پرداخت از امتیاز دو گروه تشویقی برخوردار شده باشند، مجاز به استفاده مضاعف از امتیاز یاد شده نیستند، علاوه بر این که موجب تحدید دامنه شمول ماده واحده مورد استناد گردیده است، متضمن وضع قاعده آمرهای شده که مطابق قواعد عمومی خارج از حدود اختیارات هیأت وزیران میباشد.
با عنایت به مطالب فوق و با توجه به تصویب قانون الحاق یک تبصره به عنوان تبصره 7 به ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1381 مجلس شورای اسلامی که به موجب آن سقف اعطاء گروههای تشویقی به ایثارگران، موضوع تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ از دو گروه به چهار گروه افزایش یافته است. لذا تقاضای ابطال بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال موضوع تصویبنامه شماره 9866/ت245 مورخ 2/7/1373 هیأت وزیران را دارد.
سرپرست دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور اعلام داشتهاند، منظور قانونگذار از تصویب قانون حالت اشتغال، صرفاً این بوده که مستخدمین ایثارگر که به لحاظ شهادت یا از کارافتادگی کلی قادر به کار نبوده و موفق به استفاده از مزایای ایثارگری در دوران اشتغال نشدهاند، در مقایسه با مستخدمین شاغل نظیر، از دو گروه بالاتر برخوردار باشند. حال چنانچه این افراد، در زمان اشتغال و قبل از صدور حکم از کارافتادگی کلی طبق مقررات تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت، از امتیاز دو گروه بالاتر استفاده نموده و سپس با اخذ گواهی از کارافتادگی کلی، مشمول قانون حالت اشتغال شوند قاعـدتاً نباید دو گـروه دیگربه آنان اعطاء نمود، زیرا اعطای دو گروه دیگر در واقع آنان را در مقایسه با مستخدمین نظیر، در 4 گروه بالاتر قرار می‌دهد که این امر هیچگاه مورد نظر قانونگذار نبوده است.
به همین دلیل ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال با نظر قانونگذار در مورد استفاده مشمولین آن قانون از دو گروه بالاتر منافاتی ندارد و این ماده صرفاً استفاده مضاعف از این امتیاز را منع نموده است. 3- الحاق تبصره 7 به ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت به منظور رفع مشکل ایثارگرانی بوده که با استفاده از حداکثر دو گروه تشویقی ایثارگری و علیرغم انجام خدمت برجسته یا انتصاب به مشاغل مدیریتی نمیتوانستند از گروه تشویقی مربوط بهرهمند شوند. به عبارت دیگر تبصره 7 الحاقی ناظر به ایثارگرانی است که با ادامه اشتغال، مشمول گروه تشویقی خدمت برجسته یا مدیریت میشوند. بنابراین تبصره الحاقی مورد بحث در مورد مشمولین قانون حالت اشتغال (که کلاً به خدمت اشتغال ندارد و انجام خدمت برجسته یا تصدی شغل مدیریتی برای آنان قابل تصور نیست) قابلیت اجرائی ندارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیات عمومی
حکم مقرر در ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کار افتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیل مصوب 1372، مصرح در تعیین حقوق و فوقالعادهها و مزایای مستمر مستخدمین شهید جانباز از کارافتاده کلی، جانباز آزاده از کار افتاده کلی و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی براساس دو گروه بالاتر از مستخدمین مشابه است.
در حالی که مدلول تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت در خصوص جواز اعطاء یک یا دو گروه تشویقی به جانبازان، ناظر به جانبازان مشاغل خدمت در واحدهای دولتی مشمول قانون اخیرالذکر است و حکم مقرر در تبصره 7 الحاقی به ماده 3 قانون فوقالذکر نیز مفید جواز اعطاء یک یا دو گروه تشویقی به ایثارگرانی است که به خدمت اشتغال داشته و دارای سمت مدیریت و یا خدمات برجسته به شرح بندهای (د) و (هـ) تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت باشند. بنابه جهات فوقالذکر قسمت دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مشعر بر عدم جواز اعطاء گروه تشویقی مضاعف به جانباز از کارافتاده کلی و جانباز آزاده از کارافتاده کلی که عملاً اشتغال به خدمت ندارند مغایرتی با قانون ندارد.
شکات به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند، مطابق ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مصوب 1372 مجلس شورای اسلامی به حالت اشتغال درمیآیند باید همانند مستخدمین شاغل، با دو گروه بالاتر و با عناوین مشابه توسط دستگاههای ذیربط رفتار گردد.
لیکن استانداری همدان با استناد به بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال که در جلسه مورخ 13/6/1373 به تصویب رسیده است از اعطاء دو گروه بالاتر از گروه استحقاقی موضوع ماده واحده فوق به اینجانبان به علت استفاده از دو گروه تشویقی موضوع تبصرههای 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت خودداری نموده و موجب تضییع حقوق ما در استفاده از این امتیاز گردیده است. علیایحال از آنجائی که بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرایی قانون حالت اشتغال فوقالذکر در مواردی که به موجب تبصرههای 13 و 14 قانون نظام هماهنگ پرداخت از امتیاز دو گروه تشویقی برخوردار شده باشند، مجاز به استفاده مضاعف از امتیاز یاد شده نیستند، علاوه بر این که موجب تحدید دامنه شمول ماده واحده مورد استناد گردیده است، متضمن وضع قاعده آمرهای شده که مطابق قواعد عمومی خارج از حدود اختیارات هیأت وزیران میباشد.
با عنایت به مطالب فوق و با توجه به تصویب قانون الحاق یک تبصره به عنوان تبصره 7 به ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1381 مجلس شورای اسلامی که به موجب آن سقف اعطاء گروههای تشویقی به ایثارگران، موضوع تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ از دو گروه به چهار گروه افزایش یافته است. لذا تقاضای ابطال بخش دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال موضوع تصویبنامه شماره 9866/ت245 مورخ 2/7/1373 هیأت وزیران را دارد.
سرپرست دفتر حقوقی و امور مجلس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در پاسخ به شکایت مذکور اعلام داشتهاند، منظور قانونگذار از تصویب قانون حالت اشتغال، صرفاً این بوده که مستخدمین ایثارگر که به لحاظ شهادت یا از کارافتادگی کلی قادر به کار نبوده و موفق به استفاده از مزایای ایثارگری در دوران اشتغال نشدهاند، در مقایسه با مستخدمین شاغل نظیر، از دو گروه بالاتر برخوردار باشند. حال چنانچه این افراد، در زمان اشتغال و قبل از صدور حکم از کارافتادگی کلی طبق مقررات تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت، از امتیاز دو گروه بالاتر استفاده نموده و سپس با اخذ گواهی از کارافتادگی کلی، مشمول قانون حالت اشتغال شوند قاعـدتاً نباید دو گـروه دیگربه آنان اعطاء نمود، زیرا اعطای دو گروه دیگر در واقع آنان را در مقایسه با مستخدمین نظیر، در 4 گروه بالاتر قرار می‌دهد که این امر هیچگاه مورد نظر قانونگذار نبوده است.
به همین دلیل ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال با نظر قانونگذار در مورد استفاده مشمولین آن قانون از دو گروه بالاتر منافاتی ندارد و این ماده صرفاً استفاده مضاعف از این امتیاز را منع نموده است. 3- الحاق تبصره 7 به ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت به منظور رفع مشکل ایثارگرانی بوده که با استفاده از حداکثر دو گروه تشویقی ایثارگری و علیرغم انجام خدمت برجسته یا انتصاب به مشاغل مدیریتی نمیتوانستند از گروه تشویقی مربوط بهرهمند شوند. به عبارت دیگر تبصره 7 الحاقی ناظر به ایثارگرانی است که با ادامه اشتغال، مشمول گروه تشویقی خدمت برجسته یا مدیریت میشوند. بنابراین تبصره الحاقی مورد بحث در مورد مشمولین قانون حالت اشتغال (که کلاً به خدمت اشتغال ندارد و انجام خدمت برجسته یا تصدی شغل مدیریتی برای آنان قابل تصور نیست) قابلیت اجرائی ندارد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیات عمومی
حکم مقرر در ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کار افتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیل مصوب 1372، مصرح در تعیین حقوق و فوقالعادهها و مزایای مستمر مستخدمین شهید جانباز از کارافتاده کلی، جانباز آزاده از کار افتاده کلی و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی براساس دو گروه بالاتر از مستخدمین مشابه است.
در حالی که مدلول تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت در خصوص جواز اعطاء یک یا دو گروه تشویقی به جانبازان، ناظر به جانبازان مشاغل خدمت در واحدهای دولتی مشمول قانون اخیرالذکر است و حکم مقرر در تبصره 7 الحاقی به ماده 3 قانون فوقالذکر نیز مفید جواز اعطاء یک یا دو گروه تشویقی به ایثارگرانی است که به خدمت اشتغال داشته و دارای سمت مدیریت و یا خدمات برجسته به شرح بندهای (د) و (هـ) تبصره 4 ماده 3 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت باشند. بنابه جهات فوقالذکر قسمت دوم ماده 9 آییننامه اجرائی قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مشعر بر عدم جواز اعطاء گروه تشویقی مضاعف به جانباز از کارافتاده کلی و جانباز آزاده از کارافتاده کلی که عملاً اشتغال به خدمت ندارند مغایرتی با قانون ندارد.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.