ابطال بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ17/1/81 سازمان امور مالیاتی کشور.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی شرکت سرمایهگذاری امیدقدس. با خواسته ابطال بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ17/1/81 سازمان امور مالیاتی کشور. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 473/82
شاکی : شرکت سرمایهگذاری امیدقدس.
تاریخ رأی: يکشنبه 1 آذر 1383
شماره دادنامه :
مقدمه:
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در رابطه با نحوه اجرای برخی از مواد قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه مورخ 7/2/71 از جمله تبصره یک ماده 105 و ماده 159 برای مأمورین و واحدهای مالیاتی ابهام و تردید وجود داشته است به همین دلیل بخشنامه شماره 42520/7994-4/30 مورخ 4/9/77 از طرف معاون وقت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی ودارائی صادر و در آن اعلام گردید که 10% مالیات شرکت سرمایهپذیر موضوع ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه بعدی آن جزء مالیاتهای پرداختی شرکت سرمایهگذاری محسوب شود و از مالیات متعلق به شرکت سرمایهگذار کسر گردد. ضمناً مفاد این بخشنامه به تایید هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی نیز رسیده است و طبق ماده 258 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند 66 و اصلاحیه بعدی در موارد مشابه لازمالاتباع و جزء بموجب نظر هیأت عمومی یا قانون قابل تغییر نخواهد بود. در رابطه با بخشنامه فوقالذکر مجدداً بخشنامه دیگری بشماره 55364 مورخ 21/11/77 از طرف معاونت درآمدهای مالیاتی صادر گردید که در آن تقاضای بررسی مجدد موضوع در هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی شده و تقاضا گردید عجالتاً از اجرای آن خودداری گردد. که با تقاضای ابطال بخشنامه اخیر، هیأت عمومی دیوان طی دادنامه شماره 35 مورخ 1/2/81 این بخشنامه را به دلیل عدم رعایت ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم ابطال نموده است. لیکن قبل از صدور دادنامه مزبور از طرف رئیس سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامه دیگری در همین رابطه به شماره854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 صادر گردیده که مفاد آن مغایر مفاد دادنامه فوقالذکر میباشد. با توجه بمراتب فوقالذکر و به دلائل ذیل تقاضای ابطال بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 رئیس سازمان امور مالیات کشور را دارد. 1- با توجه به ماده 47 اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 80 ماده 105 قانون قبلی اصلاح و 10% مالیات شرکت موضوع بند (د) ماده 105 حذف گردیده است لذا صدور بخشنامه جدید موضوعیت ندارد. 2- در مواردی که قبلاً (اصلاحیه مصوب 27/11/80) برای نحوه اجرای برخی از مواد قانون مصوب اسفند سال 66 بخشنامهای با توجه به مواد 255 و 258 صادر شده باشد بدون ذکر دلائل و مستندات قانونی نمیتوان مفاد آن را کان لم یکن تلقی نمود. با عنایت به توضیحات فوقالذکر نظر به اینکه مفاد بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 رئیس سازمان امور مالیاتی مغایر با بخشنامه شماره 42520/7994-4/30 مورخ 4/9/77 معاون درآمدهای مالیاتی و در حقیقت مغایر دادنامه شماره 35 مورخ 1/12/81 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری میباشد. لذا تقاضای ابطال بخشنامه مذکور را دارد. سرپرست دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 7748-91 مورخ 18/8/82 مبادرت به ارسال تصویرنامه شماره 5475-201 مورخ 22/7/82 شورای عالی مالیاتی نمودهاند. در نامه اخیرالذکر آمده است، برابر مقررات بند (د) ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم قبل از اصلاحیه مورخ 27/11/80 از جمع درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی 10% بعنوان مالیات شرکت کسر و مازاد بعنوان سود شرکاء و سهامداران تلقی و هر سهامدار یا شریک نسبت به سهم خود از سود حاصله مشمول مالیات به نرخهای مقرر در ماده 131 قانون یاد شده میگردید، بنابراین 10% مالیات شرکت موضوع بند (د) ماده 105، مالیات شخص حقوقی بوده و ارتباطی به سهامداران یا شرکاء ندارد تا به عنوان مالیات علیالحساب سهامداران و شرکاء از جمع مالیات شرکت سرمایهگذار قابل کسر باشد، اما قبلاً از سوی معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت متبوع بخشنامه شماره42520/7994 مورخ 4/9/77 صادر شده که محتوای آن خلاف نظریه فوق بوده و در مدت کوتاهی بعد از آن طی بخشنامه دیگری به شماره 55364 مورخ 21/11/77 دستور عدم اجرای آن بخشنامه صادر گردید. سپس رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور جهت تثبیت موضوع دستورالعمل شماره854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 را صادر نموده است که موافق با قانون و مقررات موضوعه میباشد. هیأت عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین رازینی و با حضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا ومستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و پس از بحـث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
با عنایت به صراحت حکم مقرر در ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 66 در خصوص وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی در باب تهیه آییننامهها و بخشنامههای مربوط به اجرای قانون مزبور و همچنین لزوم جلب نظر آن شورا در مورد آییننامهها و بخشنامههائی که توسط سایر مراجع ذیربط در امور مالیاتی تهیه میشود و تفویض مسئولیت اظهارنظر درباره شیوههای مطلوب اجرائی قانون و رفع ابهام در این زمینه، بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 که بدون رعایت شرایط و ضوابط قانونی مربوط تهیه و تنظیم شده است خارج از حدود اختیارات رئیس سازمان امور مالیاتی در وضع مقررات دولتی تشخیص داده میشود و بخشنامه مورد اعتراض به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد .
شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در رابطه با نحوه اجرای برخی از مواد قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه مورخ 7/2/71 از جمله تبصره یک ماده 105 و ماده 159 برای مأمورین و واحدهای مالیاتی ابهام و تردید وجود داشته است به همین دلیل بخشنامه شماره 42520/7994-4/30 مورخ 4/9/77 از طرف معاون وقت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی ودارائی صادر و در آن اعلام گردید که 10% مالیات شرکت سرمایهپذیر موضوع ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه بعدی آن جزء مالیاتهای پرداختی شرکت سرمایهگذاری محسوب شود و از مالیات متعلق به شرکت سرمایهگذار کسر گردد. ضمناً مفاد این بخشنامه به تایید هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی نیز رسیده است و طبق ماده 258 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند 66 و اصلاحیه بعدی در موارد مشابه لازمالاتباع و جزء بموجب نظر هیأت عمومی یا قانون قابل تغییر نخواهد بود. در رابطه با بخشنامه فوقالذکر مجدداً بخشنامه دیگری بشماره 55364 مورخ 21/11/77 از طرف معاونت درآمدهای مالیاتی صادر گردید که در آن تقاضای بررسی مجدد موضوع در هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی شده و تقاضا گردید عجالتاً از اجرای آن خودداری گردد. که با تقاضای ابطال بخشنامه اخیر، هیأت عمومی دیوان طی دادنامه شماره 35 مورخ 1/2/81 این بخشنامه را به دلیل عدم رعایت ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم ابطال نموده است. لیکن قبل از صدور دادنامه مزبور از طرف رئیس سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامه دیگری در همین رابطه به شماره854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 صادر گردیده که مفاد آن مغایر مفاد دادنامه فوقالذکر میباشد. با توجه بمراتب فوقالذکر و به دلائل ذیل تقاضای ابطال بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 رئیس سازمان امور مالیات کشور را دارد. 1- با توجه به ماده 47 اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 80 ماده 105 قانون قبلی اصلاح و 10% مالیات شرکت موضوع بند (د) ماده 105 حذف گردیده است لذا صدور بخشنامه جدید موضوعیت ندارد. 2- در مواردی که قبلاً (اصلاحیه مصوب 27/11/80) برای نحوه اجرای برخی از مواد قانون مصوب اسفند سال 66 بخشنامهای با توجه به مواد 255 و 258 صادر شده باشد بدون ذکر دلائل و مستندات قانونی نمیتوان مفاد آن را کان لم یکن تلقی نمود. با عنایت به توضیحات فوقالذکر نظر به اینکه مفاد بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 رئیس سازمان امور مالیاتی مغایر با بخشنامه شماره 42520/7994-4/30 مورخ 4/9/77 معاون درآمدهای مالیاتی و در حقیقت مغایر دادنامه شماره 35 مورخ 1/12/81 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری میباشد. لذا تقاضای ابطال بخشنامه مذکور را دارد. سرپرست دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 7748-91 مورخ 18/8/82 مبادرت به ارسال تصویرنامه شماره 5475-201 مورخ 22/7/82 شورای عالی مالیاتی نمودهاند. در نامه اخیرالذکر آمده است، برابر مقررات بند (د) ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم قبل از اصلاحیه مورخ 27/11/80 از جمع درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی 10% بعنوان مالیات شرکت کسر و مازاد بعنوان سود شرکاء و سهامداران تلقی و هر سهامدار یا شریک نسبت به سهم خود از سود حاصله مشمول مالیات به نرخهای مقرر در ماده 131 قانون یاد شده میگردید، بنابراین 10% مالیات شرکت موضوع بند (د) ماده 105، مالیات شخص حقوقی بوده و ارتباطی به سهامداران یا شرکاء ندارد تا به عنوان مالیات علیالحساب سهامداران و شرکاء از جمع مالیات شرکت سرمایهگذار قابل کسر باشد، اما قبلاً از سوی معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت متبوع بخشنامه شماره42520/7994 مورخ 4/9/77 صادر شده که محتوای آن خلاف نظریه فوق بوده و در مدت کوتاهی بعد از آن طی بخشنامه دیگری به شماره 55364 مورخ 21/11/77 دستور عدم اجرای آن بخشنامه صادر گردید. سپس رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور جهت تثبیت موضوع دستورالعمل شماره854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 را صادر نموده است که موافق با قانون و مقررات موضوعه میباشد. هیأت عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین رازینی و با حضور رؤسـای شعب بدوی و رؤسـا ومستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و پس از بحـث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
با عنایت به صراحت حکم مقرر در ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 66 در خصوص وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی در باب تهیه آییننامهها و بخشنامههای مربوط به اجرای قانون مزبور و همچنین لزوم جلب نظر آن شورا در مورد آییننامهها و بخشنامههائی که توسط سایر مراجع ذیربط در امور مالیاتی تهیه میشود و تفویض مسئولیت اظهارنظر درباره شیوههای مطلوب اجرائی قانون و رفع ابهام در این زمینه، بخشنامه شماره 854/10448-4/30 مورخ 17/1/81 که بدون رعایت شرایط و ضوابط قانونی مربوط تهیه و تنظیم شده است خارج از حدود اختیارات رئیس سازمان امور مالیاتی در وضع مقررات دولتی تشخیص داده میشود و بخشنامه مورد اعتراض به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد .
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.