ابطال بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 2/7/1369 وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای رحیم تقوی. با خواسته ابطال بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 2/7/1369 وزارت فرهنگ و آموزش عالی. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 165/80
شاکی : آقای رحیم تقوی.
تاریخ رأی: يکشنبه 24 فروردين 1382
شماره دادنامه :
مقدمه:
آقای رحیم تقوی بشرح شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته است، در سال 1369 بخشنامهای مبنی بر انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاهها پس از قبولی در کنکور از هر دانشگاه به دانشگاه محل خدمت به امضاء دو وزیر وقت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و آموزش عالی رسید که باعث تبعیض و مفسده بسیار شده است. در حال حاضر فرزندان هر یک از استادان دانشگاههای تهران به هنگام کنکور رشتهای خوب مثلاً از دانشگاه سیستان را انتخاب میکنند و پس از قبولی به آسانی به هر دانشگاه واقع در تهران انتقال پیدا میکنند. رفع تبعیض در بند 9 اصل سوم قانون سوم قانون اساسی هم آمده است که میگوید «… رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه». انتقال فرزند قبول شده در کنکور سراسری و در چاه بهار و انتقال وی به دانشگاههای تهران تبعیض ناروا است و علاوه بر آن سطح علمی دانشگاهها را برهم میزند. علیهذا درخواست لغو بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 2/7/1369 را دارد.
مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 6649/ن مورخ 21/8/1380 اعلام داشتهاند، بمنظور جذب و ایجاد انگیزه در اعضاء هیأت علمی و تسهیلات برای صاحبان علم با تصویب وزرای وقت دو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم و تحقیقات و فناوری موافقت میگردد فرزندان اعضای هیأت علمی که در هر یک از مؤسسات آموزش عالی وابسته به این دو وزارت به تحصیل اشتغال داشته یا از این پس پذیرفته میشوند به مؤسسه آموزش عالی محل خدمت والدین انتقال یابند و در سالهای بعد در آییننامههای آموزشی به تصویب شورایعالی برنامهریزی میرسد که تصویر ماده 54 آییننامه آموزشی دوره دکتری عمومی پزشکی مصوب 343 جلسه شورای عالی برنامهریزی مورخ 8/4/1376 و ماده 43 آییننامه آموزشی دورههای کاردانی و کارشناسی مصوبه جلسه 339 مورخ 14/12/76 به پیوست ایفاد میگردد.
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 994/75 مورخ 24/12/81 اعلام داشتهاند، بمنظور رفاه و امنیت خاطر اعضای هیأت علمی و جلوگیری از مهاجرت اساتید به کشورهای بیگانه تسهیلاتی برای نقل و انتقال فرزندان ایشان در نظر گرفته شده است. در حقیقت اعطای این تسهیلات بسترساز افزایش کیفیت آموزش عالی است. این نکته نیز در خور توجه است که تمامی دانشجویان دانشگاهها میتوانند بر اساس ضوابط و آییننامه مربوط با نظر کمیسیون موارد خاص نسبت به انتقال یا تغییر رشته اقدام نمایند. با ملحوظ نمودن مطالب فوق عنایت قضات عالی مقام را به موارد ذیل معطوف میدارد،
تمامی ضوابط و مقررات دانشجویان در آییننامه آموزشی مصوب شورایعالی برنامهریزی پیشبینی شده است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچگونه مصوبه یا مقررهای در مورد نقل و انتقال دانشجویان نداشته و این موضوع در حیطه صلاحیت وزارت علوم است که بر این اساس وزارت علوم و بهداشت با توجه به صراحت ماده 42 آییننامه آموزشی نسبت به تهیه آییننامه انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی اقدام نمودهاند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اصل استحقاق اشخاص در استفاده از امکانات مادی و معنوی مشابه و یکسان در شرایط مساوی و اینکه اعطاء هرگونه امتیاز به اشخاص بدون وجود علل و اسباب موجه و وجوه تمایز مطلوب منوط به حکم صریح قانونگذار است و اینکه رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همگان در تمام زمینههای مادی و معنوی به حکم بند 9 اصل سوم قانون اساسی از وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران میباشد، انتقال فرزندان اساتید دانشگاهها که در کنکور سراسری پذیرفته شدهاند از دانشگاه مبدأ و ثبت نام آنان در دانشگاه مستقر در محل خدمت ولی دانشجویان مذکور بلحاظ عدم اتکاء به علل و جهات موجه خاص و قانونی از مصادیق تبعیض ناروا محسوب میشود و بدین جهت بخشنامه مورد اعتراض به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میشود.
آقای رحیم تقوی بشرح شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته است، در سال 1369 بخشنامهای مبنی بر انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاهها پس از قبولی در کنکور از هر دانشگاه به دانشگاه محل خدمت به امضاء دو وزیر وقت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و آموزش عالی رسید که باعث تبعیض و مفسده بسیار شده است. در حال حاضر فرزندان هر یک از استادان دانشگاههای تهران به هنگام کنکور رشتهای خوب مثلاً از دانشگاه سیستان را انتخاب میکنند و پس از قبولی به آسانی به هر دانشگاه واقع در تهران انتقال پیدا میکنند. رفع تبعیض در بند 9 اصل سوم قانون سوم قانون اساسی هم آمده است که میگوید «… رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه». انتقال فرزند قبول شده در کنکور سراسری و در چاه بهار و انتقال وی به دانشگاههای تهران تبعیض ناروا است و علاوه بر آن سطح علمی دانشگاهها را برهم میزند. علیهذا درخواست لغو بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 2/7/1369 را دارد.
مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 6649/ن مورخ 21/8/1380 اعلام داشتهاند، بمنظور جذب و ایجاد انگیزه در اعضاء هیأت علمی و تسهیلات برای صاحبان علم با تصویب وزرای وقت دو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم و تحقیقات و فناوری موافقت میگردد فرزندان اعضای هیأت علمی که در هر یک از مؤسسات آموزش عالی وابسته به این دو وزارت به تحصیل اشتغال داشته یا از این پس پذیرفته میشوند به مؤسسه آموزش عالی محل خدمت والدین انتقال یابند و در سالهای بعد در آییننامههای آموزشی به تصویب شورایعالی برنامهریزی میرسد که تصویر ماده 54 آییننامه آموزشی دوره دکتری عمومی پزشکی مصوب 343 جلسه شورای عالی برنامهریزی مورخ 8/4/1376 و ماده 43 آییننامه آموزشی دورههای کاردانی و کارشناسی مصوبه جلسه 339 مورخ 14/12/76 به پیوست ایفاد میگردد.
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 994/75 مورخ 24/12/81 اعلام داشتهاند، بمنظور رفاه و امنیت خاطر اعضای هیأت علمی و جلوگیری از مهاجرت اساتید به کشورهای بیگانه تسهیلاتی برای نقل و انتقال فرزندان ایشان در نظر گرفته شده است. در حقیقت اعطای این تسهیلات بسترساز افزایش کیفیت آموزش عالی است. این نکته نیز در خور توجه است که تمامی دانشجویان دانشگاهها میتوانند بر اساس ضوابط و آییننامه مربوط با نظر کمیسیون موارد خاص نسبت به انتقال یا تغییر رشته اقدام نمایند. با ملحوظ نمودن مطالب فوق عنایت قضات عالی مقام را به موارد ذیل معطوف میدارد،
تمامی ضوابط و مقررات دانشجویان در آییننامه آموزشی مصوب شورایعالی برنامهریزی پیشبینی شده است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچگونه مصوبه یا مقررهای در مورد نقل و انتقال دانشجویان نداشته و این موضوع در حیطه صلاحیت وزارت علوم است که بر این اساس وزارت علوم و بهداشت با توجه به صراحت ماده 42 آییننامه آموزشی نسبت به تهیه آییننامه انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی اقدام نمودهاند.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رأی هیأت عمومی
نظر به اصل استحقاق اشخاص در استفاده از امکانات مادی و معنوی مشابه و یکسان در شرایط مساوی و اینکه اعطاء هرگونه امتیاز به اشخاص بدون وجود علل و اسباب موجه و وجوه تمایز مطلوب منوط به حکم صریح قانونگذار است و اینکه رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همگان در تمام زمینههای مادی و معنوی به حکم بند 9 اصل سوم قانون اساسی از وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران میباشد، انتقال فرزندان اساتید دانشگاهها که در کنکور سراسری پذیرفته شدهاند از دانشگاه مبدأ و ثبت نام آنان در دانشگاه مستقر در محل خدمت ولی دانشجویان مذکور بلحاظ عدم اتکاء به علل و جهات موجه خاص و قانونی از مصادیق تبعیض ناروا محسوب میشود و بدین جهت بخشنامه مورد اعتراض به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میشود.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.