مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، مشتکی‎عنه در بخشنامه مورد شکایت با ایجاد محدودیت حداقل معدل برای ورود به مراکز پیش دانشگاهی روزانه در سال تحصیلی 87-86 موجب محروم شدن دانش آموزان بی بضاعت از ادامه تحصیل شده است که به علت نداشتن حداقل معدل، حق ورود به مراکز پیش دانشگاهی روزانه از آنها سلب شده است. بخشنامه مذکور خلاف بند 9 از اصل سوم قانون اساسی و مغایر رایگان بودن آموزش و پرورش برای همه در تمام سطوح است. بخشنامه مورد اشاره به تفکیک رشته تحصیلی، جنسیت و منطقه جغرافیایی متضمن تبعیضات ناروا در حق دانش آموزان است. بنابه مراتب ابطال بخشنامه شماره 125461/410 مورخ 5/11/1385 سازمان آموزش و پرورش اصفهان مورد تقاضا است. رئیس سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 181611/410 مورخ 26/7/1386 اعلام داشته‎اند، بر اساس قانون یک مرحله‎ای نمودن آزمون سراسری مصوب 21/5/1377 و آیین‎نامه اجرائی چگونگی یک مرحله‎ای نمودن آزمون سراسری و نحوه ورود به دوره پیش دانشگاهی مصوب جلسه 29/7/1377 هیأت وزیران، ثبت نام در مراکز آموزش پیش دانشگاهی دولتی و غیر انتفاعی روزانه مشروط به کسب حداقل معدل 14 در امتحانات نهائی پایه سوم متوسطه و رعایت مقررات مربوط به نظام وظیفه و شرط سن اعلام گردید. ضمناً در پایان همین تبصره آمده است، هر نوع تغییر در این معدل به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید که با پیگیری معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت آموزش و پرورش وقت، اصلاحیه آیین‎نامه اجرائی چگونگی یک مرحله‎ای بودن آزمون سراسری و نحوه ورود به دوره پیش دانشگاهی در جلسه مورخ 22/2/1378 هیأت وزیران به شرح ذیل به تصویب رسید «به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده شد چنانچه آمار فارغ التحصیلان واجد شرایط دارای معدل کتبی 14 و بالاتر در

برخی از مناطق کشور به ویژه مناطق محروم، کمتر از 60 درصد دانش آموزان سال سوم متوسطه هر یک از رشته‎های تحصیلی، به تفکیک جنسیت باشد، حداکثر تا 60 درصد دانش آموزان سال سوم متوسطه را برای ورود به دوره پیش دانشگاهی روزانه پذیرش نماید.» و از سال تحصیلی 79-78 بر اساس این مصوبه عمل شده است. به استناد بند 3 مصوبه هفتصدو چهل و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 12/4/1386 که طی نامه شماره 20/423 مورخ 21/5/1386 توسط معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت آموزش و پرورش ابلاغ گردیده آن دسته از فارغ التحصیلان پایه سوم متوسطه که معدل آنان حداکثر یک نمره از معدل تعیین شده در منطقه مربوط کمتر باشد و به علت داشتن شرایط خاص امکان ثبت نام در نوبت دوم را ندارند، می‎توانند با تایید کمیسیون خاص منطقه در دوره پیش دانشگاهی روزانه ثبت نام نمایند. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
طبق ماده واحده قانون یک مرحله‎ای نمودن آزمون سراسری مصوب 1377 «آزمون سراسری دانشگاهها و موسسات آموزش عالی که توسط سازمان سنجش و آموزش کشور و دانشگاه آزاد اسلامی و مستقلاً به وسیله هر یک پس از دوره پیش دانشگاهی برگزار خواهد شد یک مرحله‎ای است.» و در تبصره ماده واحده مزبور تصریح شده است که «آیین‎نامه اجرائی این قانون، میزان و نحوه پذیرش دانش آموزان بر اساس عملکرد تحصیلی و امتحانات دوره آموزش عالی، بهداشت درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد اسلامی تهیه و حداکثر ظرف مدت سه ماه به تصویب هیأت وزیران می‎رسد.» نظر به اینکه حکم مقنن با توجه به ظرفیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی مستلزم تعیین شرایط و ضوابط مربوط به پذیرش داوطلبان شرکت در آزمون سراسری از جمله از جهات عملکرد تحصیلی، امتحانات دوره آموزش عالی و معدل نمرات تحصیلی آنان است، بنابراین بخشنامه شماره 125461/410 مورخ 5/11/1385 سازمان آموزش و پرورش اصفهان که براساس نامه شماره 124945/1/425 مورخ 19/10/1385 وزارت آموزش و پرورش مبادرت به

اعلام حداقل معدل ورود به مراکز پیش دانشگاهی روزانه با توجه به عوامل رشته تحصیلی، جنس و منطقه نموده و متضمن انتخاب داوطلبان برتر از حیث میزان معدل نمرات تحصیلی با توجه به سایر عوامل مربوط است مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات نیز نمی‎باشد./
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
علی رازینی