مرجع قضایی صالح در رسیدگی با ایجاد اختلاف در صلاحیت محلی

درتاریخ : 1391/11/29 به شماره : 9109970906400557

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 4 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: اختلاف در صلاحیت، دادگاه تجدیدنظر، دادگاه بدوی، صلاحیت محلی

چکیده رای

چنانچه دادگاهی صلاحیت محلی به جرم نداشته، ولی رسیدگی و حکم صادر نماید و عدم صلاحیت مورد اعتراض طرفین رسیدگی قرار نگیرد و از رأی صادره تجدیدنظرخواهی شود دادگاه تجدیدنظر نمی‌تواند به استناد عدم صلاحیت محلی رأی صادره را نقض و به مرجع صلاحیت دار ارسال نماید و لذا موجبی برای اختلاف در صلاحیت به وجود نمی‌آید.

خلاصه جریان پرونده

با توجه به محتویات پرونده به شرح مندرج در دادنامه شماره 911 مورخ 30/7/85 در پرونده کلاسه 85/101/570 آقای: 1) الف.م. و 2) آقای ع.الف. علیه متهمان: 1) ر.ع. مجهول المکان 2) م.خ. 3) ع.ش. 4) ت.س. به اتهام شرکت در کلاهبرداری از طریق فروش و انتقال مال غیر شکایت کرده‌اند که دادگاه مذکور پس از رسیدگی به شرح مندرج در دادنامه فوق الاشعار خانم ر.ع. را غیاباً به تحمل سه سال حبس و هر یک از متهمین ردیف دوم و سوم و چهارم را به تحمل دو سال حبس تعزیری و کلیه متهمین را مشترکاً به پرداخت مبلغ شصت و سه میلیون تومان در حق شاکی ع.الف. و هر یک را معادل مبلغ مذکور به عنوان جزای نقدی محکوم نموده و جعل اسناد شناسنامه و وکالت‌نامه و استفاده از اسناد مجعول را مقدمه اتهام انتقال مال غیر و کلاهبرداری دانسته و متهمان را در این قسمت تبرئه نموده است و بر اثر تجدیدنظرخواهی آقایان: م.خ. و ع.ش. و خانم ت.س. از دادنامه مذکور پرونده در شعبه 31 دادگاه تجدیدنظر استان ت مطرح و پس از رسیدگی طی دادنامه 545-19/4/86 رأی داده به اینکه به استناد تبصره 2 ماده 22 قانون مجازات اسلامی مجازات دو سال حبس هر یک از تجدیدنظرخواهان را به بیست ماه حبس تعزیری تقلیل و تخفیف داده و جزای نقدی هر یک از تجدیدنظرخواهان‌ها از مبلغ شصت و سه میلیون تومان به پانزده میلیون تومان تقلیل و تخفیف داده و با اصلاح پلاک اصلی از … به … ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه بدوی در مورد نامبردگان با رعایت تخفیف تأیید شده است. دادنامه درباره نامبردگان قطعی است. خانم ر.ع. فرزند غ. از دادنامه غیابی شماره 91-30/7/85 شعبه 101 شهرستان ری تقاضای واخواهی نموده که پس از رسیدگی در شعبه مذکور طی دادنامه شماره 545 مورخ 19/4/1386 در مرحله رسیدگی واخواهی عیناً تأیید گردیده است. آقای م.خ. در تاریخ 8/2/86 شکایتی به شعبه پنجم دادگاه عمومی ع-س تقدیم و در مورد خرید دو قطعه زمین که متعلق به غیر است از الف.د. فروشنده زمین خانم ر.ع. و سید ش.ن. فرزند خ. شکایت کرده که شعبه 5 دادگاه ع با توجه به سابقه رسیدگی در شعبه 101 دادگاه عمومی شهرستان ر در تاریخ 13/6/86 طی قرار عدم صلاحیت شماره 783 چنین نظر داده است: با توجه به شکایت آقای م.خ. فرزند م. با وکالت آقای سید ع.ح. علیه آقای ش.ن. و الف.د. به مشارکت در کلاهبرداری و معاونت در آن چون نسبت به شکایت آقای الف.م. مالک اصلی زمین و 2) ع.الف. خریدار بعدی از متهمین علیه م.خ. و ع.ش. و ت.س. و ر.ن. و م.ک. به اتهام شرکت در انتقال مال غیر و کلاهبرداری شکایت کرده‌اند و شعبه 101 دادگاه عمومی شهرستان ر طی دادنامه شماره 911-3/7/85 در پرونده 85/101/570 رسیدگی و حکم صادر نموده [است] صرف نظر از انتساب بزه‌های معنونه یا عدم انتساب مشتکیٌ‌‌عنهم در جهت اینکه اتهام متهم اصلی حادثه در دادگستری شهرستان ر طی پرونده 10118/407 تحت رسیدگی است و باید دادگاهی به اتهام شرکاء و معاونین جرم رسیدگی کند که صلاحیت رسیدگی به اتهام مجرم اصلی را دارد، به استناد ماده 56 قانون آیین دادرسی کیفری قرار عدم صلاحیت خود را به صلاحیت و شایستگی دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان ر صادر و اعلام نموده است. این پرونده در دادسرای شهرستان ر بررسی و تحقیق و پس از صدور قرار مجرمیت کیفرخواست علیه: 1) سید ش.ن. به اتهام مشارکت در کلاهبرداری از طریق انتقال مال غیر چهارصد و پنجاه میلیون ریال 2) الف.د. فرزند الف. متهم به مشارکت در کلاهبرداری 3) الف.م. فرزند الف. به اتهام مذکور 4) ر.الف. فعلاً متواری به اتهام مذکور صادر پرونده در شعبه 104 دادگاه عمومی شهرستان ر مطرح که پس از رسیدگی به شرح مندرج در دادنامه شماره 9009970251800754 مورخ 29/8/1390 به لحاظ عدم کفایت ادله اثباتی حکم بر برائت متهمین صادر و اعلام می‌گردد. رییس شعبه 104 جزایی شهر ر

بر اثر تجدیدنظرخواهی آقای ر.ف. وکیل دادگستری به وکالت از آقایان: 1) ع.ش. 2) م.خ. نسبت به دادنامه شماره 9000754 مورخ 29/8/1390 صادره از شعبه 104 دادگاه عمومی جزایی شهر ر که پرونده در شعبه 57 دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع و مطرح و رسیدگی که مرجع اخیر تجدیدنظر طی نامه شماره 9109970270200791 مورخ 5/7/91 چنین رأی داده است. با عنایت به اظهارات خانم ر.ع. به عنوان گواه از آنجایی که زمین مورد معامله در حوزه قضائی ع – س می‌باشد و شکایت اولیه نیز در آنجا مطرح شده است و معامله نیز در همان شهر صورت گرفته و مبلغ چک بابت بیعانه هم به مبلغ چهارده میلیون تومان در همان شهر به فروشنده داده شده و پرونده صرفاً جهت رسیدگی به اتهامات شرکاء و معاونین به شهر ر ارسال شده که با توجه به اینکه قبلاً به اتهام خانم ع. به عنوان فروشنده حکم غیابی صادر شده بود و از حکم غیابی نیز واخواهی و حکم قطعی در شعبه 101 دادگاه عمومی جزایی شهرر صادر شده است. بنابراین شعبه 104 دادگاه شهرر به این پرونده رسیدگی و مبادرت به صدور دادنامه تجدیدنظرخواسته نموده است و لزومی به رسیدگی توأمان وجود نداشته است زیرا تا زمانی می‌توان به اتهامات شرکاء و معاونین در دادگاهی که متهم اصلی در آنجا محاکمه می‌گردد رسیدگی کرد که پرونده منجر به صدور رأی نگردیده باشد، ولی در این پرونده قبلاً به اتهام متهم اصلی و غیره رسیدگی و پرونده منتهی به صدور حکم گردیده است. بنابراین رسیدگی به اتهام تجدیدنظرخواندگان در صلاحیت دادگاه عمومی جزایی شهــرســـتان ع مـــی‌باشد و با نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته مستنداً به بند 3 از شق ب ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 قرار عدم صلاحیت به صلاحیت دادگاه‌های عمومی جزایی دادگستری ع-س صادر می‌گردد. این رأی قطعی است. رییس شعبه ـ مستشار دادگاه

پرونده برای حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال و به شعبه چهارم دیوان عالی کشور ارجاع شده است. عضو ممیز با توجه به محتویات پرونده و ماده 249 قانون مذکور که مقرر داشته: چنانچه رأی توسط دادگاهی که صلاحیت ذاتی نداشته صادر شده باشد، مرجع تجدیدنظر آن را نقض و به مرجع صالح ارجاع می‌نماید و در صورتی که از دادگاهی که صلاحیت محلی نداشته صادر شود و هر یک از طرفین دعوا در تجدیدنظرخواهی خود به این موضوع ایراد نمایند مرجع تجدیدنظر آن را نقض و به دادگاه صالح ارجاع می‌نماید، بنا به مراتب چون موضوع صلاحیت ذاتی نمی‌باشد و محلی است و آقای ر.ف. وکیل آقایان م.خ. و ع.ش. در لایحه تجدیدنظرخواهی و در جلسه رسیدگی درخواست صدور قرار عدم صلاحیت محلی نکرده است. فلذا عقیده دارم که رأی شماره 9109970270200791 مورخ 5/7/1391 شعبه 57 دادگاه تجدیدنظر خلاف ماده 249 قانون آیین دادرسی صادر شده در رسیدگی پرونده اختلافی تحقق پیدا نکرده باید شعبه 57 دادگاه تجدیدنظر ت مطابق مقررات به رسیدگی خود در ماهیت امر ادامه و حکم صادر نماید .

رای دیوان

درخصوص اختلاف در صلاحیت رسیدگی به وجود آمده فی‌مابین شعبه محترم پنجم دادگاه عمومی جزایی بخش ع-س و شعبه محترم 57 دادگاه تجدیدنظر استان ت که با توجه به محتویات پرونده اختلافی و به شرح پرونده کلاسه 10785/570 شعبه 101 دادگاه عمومی شهرستان ر و مندرجات دادنامه 911 مورخ 30/7/85 دادگاه اخیر الذکر آقایان: الف.م. و ع.الف. علیه: 1) خانم ر.ع. فرزند غ. و 2) م.خ. و 3) ع.ش. و 4) ت.س. به انتقال مال غیر و شرکت در کلاهبرداری در دادسرای شهرستان ر شکایت کرده‌اند که سرانجام شعبه 101 دادگاه عمومی شهرستان ر خانم ر.ع. را به سه سال حبس و هر یک از متهمین ردیف دوم و سوم و چهارم را به تحمل دو سال حبس و کلیه متهمین را مشترکاً به پرداخت مبلغ شصت و سه میلیون تومان در حق شاکی ع.الف. و هر یک را به جزای نقدی معادل آن محکوم که پس از تجدیدنظرخواهی موضوع در شعبه 31 دادگاه تجدیدنظر استان ت مطرح و رسیدگی که در نتیجه مجازات دو سال حبس هر یک از تجدیدنظرخواهان به بیست ماه حبس تقلیل و تخفیف و جزای نقدی هر یک به پانزده میلیون تومان تقلیل و تخفیف داده و در دادنامه بدوی تأکید شده است. از طرفی م.خ. در تاریخ 8/2/86 علیه ش.ن. فرزند خ. 44 ساله 2) الف.د. متصدی بنگاه معاملات ملکی به مشارکت در انتقال مال غیر و کلاهبرداری در شعبه پنجم دادگاه عمومی بخش ع شکایت کرده که دادگاه مزبور طی قرار عدم صلاحیت شماره 783-13/6/86 با توجه به مطرح رسیدگی بودن پرونده متهم اصلی در شعبه 101 دادگاه عمومی شهرستان ر و اینکه باید به اتهام شرکاء و معاونین جرم در آن دادگاه رسیدگی شود، قرار عدم صلاحیت به صلاحیت بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان ر صادر که به این پرونده پس از صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست در شعبه 104 دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر رسیدگی و دادنامه شماره 9000754 مورخ 29/8/1390 از شعبه 104 شهرستان ر مبنی بر صدور حکم برائت متهمین صادر، آقای ر.ف. وکیل دادگستری به وکالت از م.خ. و الف.ش. از دادنامه مذکور تجدیدنظرخواهی نموده که پرونده در شهر ر مطرح و رسیدگی و منجر به صدور دادنامه 9109970270200791 مورخ 5/7/1391 مبنی بر اینکه رسیدگی به اتهام ش.ن. و الف.د. و الف.م. و ر.الف. به مشارکت در انتقال مال غیر و کلاهبرداری در صلاحیت دادگاه عمومی جزایی شهرستان عباس آباد می‌باشد و با نقض دادنامه 9000754 مورخ 29/8/1390 شعبه 104 دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر مستنداً به بند 3 از شق ب ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 قرار عدم صلاحیت خود را به صلاحیت و شایستگی دادگاه‌های عمومی جزایی دادگستری عباس آباد صادر نموده؛ پرونده برای حل اختلاف ارسال شده: با توجه به محتویات پرونده و عنایت به گزارش عضو ممیز دادنامه مذکور برخلاف منطوق ماده 249 قانون مذکور صادر گردیده است. زیرا در پرونده موضوع صلاحیت ذاتی مطرح نبوده در مورد صلاحیت محلی هم هیچ یک از طرفین و وکیل آن‌ها تقاضای عدم صلاحیت دادگاه عمومی شهرستان ر به صلاحیت و شایستگی دادگاه عباس آباد (سلمان شهر) را درخواست ننموده‌اند. بنا به مراتب شعبه 57 تجدیدنظر استان ت وفق مقررات باید به رسیدگی ماهیتی خود ادامه داده و حکم شایسته صادر می نمود. مستنداً به تبصره ماده 27 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به ماده 58 قانون آیین دادسرای کیفری با نقض دادنامه 00291 مورخ 5/7/91 شعبه 57 دادگاه تجدیدنظر حل اختلاف می‌نماید. این رأی قطعی است.

رییس شعبه 4 دیوان عالی کشور ـ عضو معاون 

پناو ـ بهرامی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.