درخواست طلاق زوجه به دلیل ناباروری زوج

درتاریخ : 1392/09/12 به شماره : 9209970906801270

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 8 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: طلاق، ناباروری، شرط ضمن عقد نکاح، لقاح مصنوعی، عرف

چکیده رای

امکان باروری با روش‌های آزمایشگاهی و خارج رحمی، تحقق شرط طلاق در صورت عدم باردارشدن ظرف 5 سال را منتفی نمی‌سازد زیرا عرفاً مقصود طرفین به هنگام عقد نکاح، باروری به روش طبیعی است.

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 24/5/91 آقای م.ع.به وکالت از طرف خانم الف.هـ . به‌طرفیت آقای پ.و. دادخواستی به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق به لحاظ مشکلات جسمی و عقیم بودن زوج و اینکه علی‌رغم گذشت بیش از 5 سال هنوز صاحب فرزندی نشده‌اند و تحقق بند 10 شروط ضمن عقد مقید در سند ازدواج تقدیم نموده که در شعبه دوّم دادگاه حقوقی شهرستان میاندوآب ثبت و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد آقای م.ز. وکیل پایه‌یک دادگستری با تقدیم وکالت‌نامه از جانب زوج خوانده اعلام وکالت نموده است جلسه اول دادرسی به تاریخ 18/6/91 با حضور وکلای طرفین تشکیل گردید وکیل خواهان اظهار داشت عرایض به شرح دادخواست تقدیمی است و با توجه به وضعیت موجود و با گذشت یک سکه از مهریه موکله استدعای رسیدگی و صدور گواهی عدم امکان سازش را دارد. وکیل خوانده اظهار داشت در ردّ ادعای عقیم بودن موکل معروض می‌دارد حسب مدارک تقدیمی از پژوهشکده رویان اندازه بیضه‌ها و میزان مایع موجد در اندام تناسلی موکل در حالت نرمال و طبیعی بوده و مشکل نازایی صرفاً به خاطر بیماری خواهان محترم می‌باشد که در C D تقدیمی تمامی حقایق روشن می‌شود بنابراین موکل هیچ‌گونه عقیمی و بیماری جسمی ندارد تقاضای ردّ دعوی مطروحه را دارم. سپس دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر و وکیل زوجه داور موکل خود را معرفی و به لحاظ عدم معرفی داور از ناحیه وکیل زوج از طرف دادگاه برای زوج داور تعیین شد و داوران زوجین هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را تقدیم داشته‌اند سپس دادگاه زوج را جهت تشخیص عقیم بودن یا نبودن مشارٌالیه به پزشکی قانونی معرفی نموده در پاسخ واصله در برگ 45 پرونده اعلام‌شده در معاینه بیضه‌ها کوچک‌تر از حد طبیعی و آلت تناسلی طبیعی می‌باشد و با توجه به آزمایش به‌عمل‌آمده امکان بارور کردن به‌روش طبیعی وجود ندارد و با روش‌های آزمایشگاهی و لقاح خارج رحمی امکان باروری وجود دارد. سپس دادگاه زوج را مجدداً به کمیسیون پزشکی قانونی جهت تشخیص موضوع معرفی نموده و پاسخ نظریه اعضاء کمیسیون پزشکی قانونی به‌شرح برگ 65 پرونده حاکیست که بیضه‌ها کوچک‌تر از نرمال و در آزمایش مایع منی، تعداد اسپرم‌ها خیلی کمتر از حد طبیعی می‌باشد لیکن امکان باروری با روش‌های آزمایشگاهی و خارج رحمی وجود دارد لذا عقیم محسوب نمی‌گردد. سرانجام دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به‌موجب دادنامه شماره 1073ـ21/11/91 با اعلام اینکه حسب نظریه کمیسیون پزشکی قانونی استان آذربایجان غربی زوج عقیم نبوده و امکان باروری با روش‌های آزمایشگاهی وجود دارد لذا به لحاظ عدم احراز تحقق بند دهم از شروط ضمن عقد نکاح حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر نموده است پس از ابلاغ رأی صادره وکیل زوجه نسبت به آن تجدیدنظرخواهی نموده که پس از انجام تشریفات قانونی شعبه هفدهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی وارد رسیدگی شده و در جلسه دادرسی مورخ 22/3/92 که با حضور زوجین و وکلای آنان تشکیل گردیده اظهارات و مدافعات طرفین را استماع و در صورت‌مجلس منعکس و سپس با اعلام ختم رسیدگی به‌موجب دادنامه شماره 334ـ92 مورخ 22/3/92 با توجـه به محتویات پرونده و ملاحظه رونوشت مصدق سند نکاحیه و اینکه زوجین تمامی شروط ضمن عقد را امضاء کرده‌اند و علی‌رغم گذشت بیش از پنج سال از تاریخ وقوع عقد (5/3/84) هنوز صاحب فرزند نشده‌اند و مساعی زوج برای آرمان خویش تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است و حسب بند 10 از قسمت ب شروط ضمن عقد تصریح گردیده (درصورتی‌که پس از گذشت 5 سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود) و لحاظ اطلاق بند مذکور اعتراض تجدیدنظرخواه را وارد و موجه تشخیص و ضمن نقض دادنامه معترضٌ‌عنه مستنداً به ماده‌واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق و ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/91 و با توجه به شروط ضمن عقد که به امضاء زوجین رسیده و ماده 1146 قانون مدنی ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش به زوجه اجازه می‌دهد نسبت به اعمال وکالت خویش بر اساس شروط ضمن عقد نسبت به مطلقه نمودن خویش در صورت استنکاف زوج از حضور در دفتر طلاق اقدام نماید. زوجه تعداد پنج قطعه سکه تمام بهار آزادی از کل مهریه به علاوه سایر حقوق ناشی از عقد نکاح را در حق زوج بذل می‌نماید و درنتیجه طلاق در صورت وقوع از نوع خلع می‌باشد. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ 9/4/92 به وکیل زوج ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ 20/4/92 با تقدیم دادخواست و لایحه فرجامی نسبت به آن فرجام‌خواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان‌عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. لوایح طرفین به هنگام شور قرائت می‌گردد.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیّز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رای دیوان

فرجام‌خواهی آقای پ.و. با وکالت آقای م.ز.نسبت به دادنامه شماره 334ـ92 مورخ 22/3/92 شعبه هفدهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی که به‌موجب آن ضمن نقض دادنامه بدوی گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق به خواسته زوجه فرجام‌خوانده انشاء گردیده وارد و موجه نیست زیرا زوجه فرجام‌خوانده به شرح دادخواست تقدیمی به لحاظ صاحب فرزند نشدن خود از شوهرش علی‌رغم گذشت بیش از 5 سال از تاریخ وقوع عقد نکاح به‌جهت عقیم بودن و مشکلات جسمی ایشان و تحقق بند 10 از شروط ضمن عقد مقید در سند ازدواج درخواست طلاق نموده و محتویات پرونده و مستندات پیوست آن حاکی از آن است که زوجین در تاریخ 5/3/1384 با هم ازدواج نموده‌اند و تاکنون حسب اقرار طرفین هنوز صاحب فرزند نشده‌اند نظریه اولیه پزشکی قانونی و نظریه بعدی کمیسیون پزشکی استان آذربایجان غربی صراحت دارد که به علل و جهات منعکس در آنکه منتسب به زوج بودن امکان بارور کردن به روش طبیعی وجود نداشته لیکن امکان باروری با روش‌های آزمایشگاهی و خارج رحمی وجود دارد و با فرض عقیم نبودن زوج که در نظریه کمیسیون پزشکی به آن اشاره گردیده چون نامبرده به‌لحاظ عـوارض جسمی خود که در نظریات پزشکی قانونی به آن‌ها اشاره گردیده قادر به بارور کردن زوجه به روش طبیعی نبوده لذا شرط موضوع‌بند 10 از قسمت ب شروط ضمن عقد مقید در سند ازدواج که به امضاء زوجین رسیده محقق بوده و به فرض امکان باروری با روش‌های آزمایشگاهی و خارج رحمی که در نظریات پزشکی قانونی تصریح گردیده تحقق شرط مذکور را که عرفاً باروری به روش طبیعی مقصود طرفین به هنگام عقد نکاح محسوب بوده منتفی نمی‌سازد بنابراین و به لحاظ تحقق شرط مذکور موجبات اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط موضوع‌بند ب شروط ضمن عقد که از طرف زوج به زوجه تفویض گردیده فراهم بوده و زوجه فرجام‌خوانده حق دارد با اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط ضمن انتخاب نوع طلاق نسبت به اجرای صیغه طلاق و مطلقه نمودن خود اقدام نماید ازاین‌رو دادنامه فرجام‌خواسته با توجه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات وکلای طرفین در مراحل دادرسی و مستندات و نظریات پزشکی قانونی پیوست پرونده و اقدامات و رسیدگی‌های معمـوله موجهاً و منطبق بر دلالت محتویات پرونده و موازین قانونی اصدار یافته و از حیث ماهوی و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی ایراد و اشکال مؤثر در تخدیش بر دادنامه صادره مترتب نبوده و اعتراضات وکیل فرجام‌خواه هم در حدی نیست که به مبانی و اساس دادنامه مرقوم خلل و خدشه‌ای وارد و موجبات نقض آن را فراهم سازد فلذا ضمن ردّ فرجام‌خواهی فرجام‌خواه مستنداً به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجام‌خواسته ابرام می‌گردد.
رئیس شعبه 8 دیوان‌عالی کشورـ مستشارـ عضو معاون
عباسیان ـ ناصح ـ کریمپور نطنزی

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.