بررسی آراء صادره از شعب چهارم و ششم دیوان از حیث تناقض با یکدیگر
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی ــ با خواسته بررسی آراء صادره از شعب چهارم و ششم دیوان از حیث تناقض با یکدیگر از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 61/63
شاکی : ــ
تاریخ رأی: دوشنبه 19 آذر 1363
شماره دادنامه :
مقدمه:
الف) شعبه چهارم دیوان در خصوص شکایت مطروحه بطرفیت شهرداری تهران به شرح پرونده کلاسه 61/525 به موجب دادنامه شماره 92- 25/2/62 چنین رأی داده است «با توجه به محتویات پرونده به ویژه مفاد لایحه جوابیه چون شاکی برابر نامه مورخ 24/7/59 که بشماره 19456- 24/7/59 ثبت دفتر شهرداری منطقه 9 گردیده با استفاده از حق انتخاب مندرج در تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری طبق تبصره ماده 74 قانون مزبور در خواست باز نشستگی نموده و ابلاغ بازنشستگی نیز بر مبنای در خواست و حق انتخاب او صادر گردیده است از طرفی امکان اختیار در اجرای مقررات استخدامی مورد نظر فقط منحصر به زمان اشتغال بوده و بعد از صدور ابلاغ بازنشستگی تسری ندارد لذا انجام تقاضای مشارالیه موقعیت قانونی ندارد چون تخلفی از مقررات در مورد شاکی مشهود نیست به استناد ماده اول قانون دیوان عدالت دیوان اداری به رد شکایت شاکی اظهارنظر می‌شود. این رأی قطعی است.»
ب) شعبه ششم دیوان در پرونده کلاسه 61/1132 در خصوص شکایت مطروحه بطرفیت شهرداری تهران در زمینه استفاده از مقررات بازنشستگی مقرر در آیین‌نامه استخدامی شهرداری تهران به شرح دادنامه شماره 539-25/6/63 چنین رأی داده است«در تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری(که حاکی از این است که مستخدم در صورت تمایل می‌تواند در خواست کند مشمول مقررات بازنشستگی مؤسسه محل خدمت خود شود) قیدی از اینکه حق استفاده از تبصره فوق مخصوص کارمندان شاغل می‌باشد و پس از صدور حکم بازنشستگی مستخدم حق تقاضای اجرای مفاد تبصره مزبور را ندارد به عمل نیامده است علیهذا شکایت شاکی موجه و نامبرده حق استفاده از تبصره 3 ماده 144 قانونی استخدام کشوری را دارد. این حکم قطعی است.»
بنا به درخواست شماره 2965/250- 8/8/63 اداره کل حقوقی شهرداری تهران موضوع اعلام تناقض آراء فوق‌الذکر،هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 19/9/63 بریاست حضرت آیت اله آقای حاجی شیخ غلامرضا رضوانی و با شرکت رؤسای شعب دیوان تشکیل شد و پس از بررسی پرونده‌های مربوطه و تبادل نظر و مشاوره دادنامه‌های مورد بحث را به اکثریت آراء متناقض تشخیص داده و با اعلام پایان رسیدگی ذیلاً مبادرت به انشاء رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
هر چند استفاده از مقررات بازنشستگی مؤسسه محل خدمت موضوع تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری موکول به تقاضای مستخدمین رسمی مشمول قانون مزبور است و مؤسسات مربوطه نیز علی‌الاصول در مواردی که رأساً و بدون در خواست،مستخدمین موصوف را بازنشسته می‌نمایند مکلف به مراعات حق انتخاب مذکور و تدارک فرصت و امکان لازم در طریق استیفای آن می‌باشد، لیکن مفاد تبصره فوق الاشعار مفید اعمال حق یاد شده به‌طور مستمرو یا متوالی نیست. بنابراین دادنامه شماره 92- 25/2/62 شعبه چهارم دیوان با رعایت حق مکتب مزبور موافق اصول و موازین قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی به حکم قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوطه در موارد مشابه لازم الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
غلامرضا رضوانی
الف) شعبه چهارم دیوان در خصوص شکایت مطروحه بطرفیت شهرداری تهران به شرح پرونده کلاسه 61/525 به موجب دادنامه شماره 92- 25/2/62 چنین رأی داده است «با توجه به محتویات پرونده به ویژه مفاد لایحه جوابیه چون شاکی برابر نامه مورخ 24/7/59 که بشماره 19456- 24/7/59 ثبت دفتر شهرداری منطقه 9 گردیده با استفاده از حق انتخاب مندرج در تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری طبق تبصره ماده 74 قانون مزبور در خواست باز نشستگی نموده و ابلاغ بازنشستگی نیز بر مبنای در خواست و حق انتخاب او صادر گردیده است از طرفی امکان اختیار در اجرای مقررات استخدامی مورد نظر فقط منحصر به زمان اشتغال بوده و بعد از صدور ابلاغ بازنشستگی تسری ندارد لذا انجام تقاضای مشارالیه موقعیت قانونی ندارد چون تخلفی از مقررات در مورد شاکی مشهود نیست به استناد ماده اول قانون دیوان عدالت دیوان اداری به رد شکایت شاکی اظهارنظر می‌شود. این رأی قطعی است.»
ب) شعبه ششم دیوان در پرونده کلاسه 61/1132 در خصوص شکایت مطروحه بطرفیت شهرداری تهران در زمینه استفاده از مقررات بازنشستگی مقرر در آیین‌نامه استخدامی شهرداری تهران به شرح دادنامه شماره 539-25/6/63 چنین رأی داده است«در تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری(که حاکی از این است که مستخدم در صورت تمایل می‌تواند در خواست کند مشمول مقررات بازنشستگی مؤسسه محل خدمت خود شود) قیدی از اینکه حق استفاده از تبصره فوق مخصوص کارمندان شاغل می‌باشد و پس از صدور حکم بازنشستگی مستخدم حق تقاضای اجرای مفاد تبصره مزبور را ندارد به عمل نیامده است علیهذا شکایت شاکی موجه و نامبرده حق استفاده از تبصره 3 ماده 144 قانونی استخدام کشوری را دارد. این حکم قطعی است.»
بنا به درخواست شماره 2965/250- 8/8/63 اداره کل حقوقی شهرداری تهران موضوع اعلام تناقض آراء فوق‌الذکر،هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 19/9/63 بریاست حضرت آیت اله آقای حاجی شیخ غلامرضا رضوانی و با شرکت رؤسای شعب دیوان تشکیل شد و پس از بررسی پرونده‌های مربوطه و تبادل نظر و مشاوره دادنامه‌های مورد بحث را به اکثریت آراء متناقض تشخیص داده و با اعلام پایان رسیدگی ذیلاً مبادرت به انشاء رأی می‌نماید.
رای هیات عمومی:
هر چند استفاده از مقررات بازنشستگی مؤسسه محل خدمت موضوع تبصره 3 ماده 144 قانون استخدام کشوری موکول به تقاضای مستخدمین رسمی مشمول قانون مزبور است و مؤسسات مربوطه نیز علی‌الاصول در مواردی که رأساً و بدون در خواست،مستخدمین موصوف را بازنشسته می‌نمایند مکلف به مراعات حق انتخاب مذکور و تدارک فرصت و امکان لازم در طریق استیفای آن می‌باشد، لیکن مفاد تبصره فوق الاشعار مفید اعمال حق یاد شده به‌طور مستمرو یا متوالی نیست. بنابراین دادنامه شماره 92- 25/2/62 شعبه چهارم دیوان با رعایت حق مکتب مزبور موافق اصول و موازین قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی به حکم قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع مربوطه در موارد مشابه لازم الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
غلامرضا رضوانی
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.