ابطال بخشنامه مورخ 12/3/1378 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

ابطال بخشنامه مورخ 12/3/1378 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی 1- ناصر لطیف پور 2- پریوش صنیعی 3- شهلا عبداله زاده لاهیجی 4- امیر حسین زادگان 5- ناصر ایجادی. با خواسته ابطال بخشنامه مورخ 12/3/1378 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:

کلاسه پرونده : 85/840، 86/254

شاکی : 1- ناصر لطیف پور 2- پریوش صنیعی 3- شهلا عبداله زاده لاهیجی 4- امیر حسین زادگان 5- ناصر ایجادی.

تاریخ رأی: سه شنبه 29 آبان 1386

شماره دادنامه :

مقدمه: وکیل شکات بشرح دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته‎اند، مصوبه موسوم به اهداف و سیاستها و ضوابط نشر کتاب که در اردیبهشت ماه 67 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است،در فصل دوم به موجب ماده 5، نظارت قبل از چاپ فقط برای کتابهای کودکان و نوجوانان ضروری می‎داند و برای سایر کتب چنین امری را لازم نمی‎داند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اجرای مصوبه فوق‎الذکر در تاریخ 12/3/1378 آیین‎نامه صدور مجوز دایمی نشر کتاب را تصویب کرد و به مرحله اجرا درآورد. ماده 2 آیین‎نامه مذکور برای کلیه کتب، مجوز قبل از نشر را ضروری می‎داند که این امر مغایر اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، لذا ابطال آن را در قسمتی که مغایر با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، دارد. مدیرکل دفتر حقوقی و امور معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به شکایت فوق طی نامه شماره 32149/102 مورخ 30/2/86 اعلام داشته‎اند، اصل 44 قانون اساسی صراحتاً مقرر داشته آن دسته از نشریات و مطبوعات که مخل به مبنای اسلام یا حقوق عمومی باشند در بیان مطالب آزاد نیستند. مصوبه شورای مذکور نیز که صراحتاً در بند (ب) ماده 3 کتبی که مخل به مبنای اسلام و حقوق عمومی باشد «شایسته نشر ندانسته است» در این راستا تصویب گردیده است و آیین‎نامه مورد نظر نیز منطبق با قانون اساسی و مصوبه شورای عالی مذکور تنظیم و تصویب شده است و همچنین در قسمتی از قانون به نظارت قبل از چاپ تاکید شده بر اساس اصل «اثبات شییء نفی ماعدی نمی‎کند» دلیل بر آن نیست که سایر کتب نیاز به نظارت و بازبینی قبل از چاپ ندارد. هیأت عمومـی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس ازبحث و بررسی وانجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
مطابق اصل24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آزادی نشریات و مطبوعات دربیان مطالب به عدم اخلال

آنها در مبانی اسلام یا حقوق عمومی موکول شده و نظارت و کنترل نشریات و مطبوعات در جهت تحقق اهداف مقنن در زمره وظایف و مسئولیتهای خاص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته و به تشخیص مراجع و مقامات ذیصلاح آن وزارتخانه محول گردیده است. نظر به اینکه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی متضمن تأکید بر ضرورت نظارت بر کتابهای مختص کودکان و نوجوانان، نافی تکالیف و مسئولیتهای اصولی و قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در باب نظارت بر مطلق نشریات و مطبوعات به منظور جلوگیری از انتشار مطالب مخل مبانی اسلام و حقوق عمومی نیست و تشخیص مراجع ذیصلاح با توجه به تغییرات و تحولات شرایط زمان، امر ثابت و لایتغیری نمی‎باشد، بنابراین ماده 2 آیین‎نامه صدور مجوز دائمی نشر کتاب مصوب 12/3/1378 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که مقرر داشته است « از تاریخ ابلاغ این آیین‎نامه ناشران با رعایت (اهداف و سیاستها و ضوابط نشر کتاب) یک نسخه از متن نهایی اثر را به انضمام دو نسخه درخواست مجوز قبل از چاپ که به مهر و امضای ناشر رسیده است، تحویل دبیرخانه اداره کل چاپ و نشر می‎دهند و رسید دریافت می‎کنند» مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات مقام مزبور نمی‎باشد./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسی‎فرد

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.