با وجود اینکه به موجب قوانین، چک به عنوان ابزار پرداخت فوری شناخته شده، اما امروزه در معاملات تجاری، به عنوان روش پرداخت وعده دار نقش مهمی را ایفا می کند. با توجه به اینکه در بسیاری از موارد وجه چک به دلایل مختلفی نظیر عدم موجودی یا کفایت آن پرداخت نمی شود، آگاهی از روش های مطالبه چک حایز اهمیت است.
به موجب قانون، چک در حکم سند لازم الاجراست. لذا بدون نیاز به طی مراحل رسیدگی در دادگاه می توان درخواست اجرای آن را از طریق دفترخانه، به واحد اجرای اسناد رسمی ارسال نمود. نکته مثبت این روش این بوده که اجرائیه به سرعت صادر شده و هزینه اجرای آن نیز (5 درصد) در پایان از اموال مدیون دریافت می شود.اما این روش تنها در برابر صادر کننده قابل استفاده بوده و خسارت تاخیر تادیه نیز از این مسیر قابل وصول نیست. بنابراین برای مطالبه چک از ضامن و ظهرنویس و وصول خسارت تاخیر تادیه باید از روش های دیگر اقدام کرد.
دارنده چک میتواند برای مطالبه آن، با تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی محل صدور گواهی عدم پرداخت اقدام نماید. نکته مثبت این روش این است که دارنده میتواند به طرفیت صادرکننده،ضامن و ظهرنویس طرح دعوا کرده،خسارت تاخیر تادیه را به همراه دادخواست مطالبه کرده و بدون پرداخت خسارت احتمالی تامین خواسته گرفته و اموال مسئولین چک را توقیف نماید. البته هزینه دارسی 3/5 درصدی باید در ابتدا پرداخت شده (با امکان درخواست اعسار ) و مراحل رسیدگی بدوی و تجدیدنظر نیز عمدتا طولانی و زمانبر است.
طبق قانون جدید چک، برای مطالبه چک های صیادی نیاز به طرح دادخواست در دادگاه نبوده و دارنده میتواند مستقیماً درخواست صدور اجرائیه را به دادگاه تقدیم کند. لذا با هزینه دادرسی بسیار کم و سرعت بالا اجرایه صادر شده و پرونده به اجرای احکام دادگستری ارسال می گردد. البته این روش تنها در مقابل صادرکننده قابل استفاده بوده و خسارت تاخیر نیز قابل مطالبه نیست. البته دارنده می تواند به موجب دادخواست جداگانه، نسبت به طرح دعوی علیه مسئولین دیگر سند و مطالبه خسارت تاخیر اقدام کند.
پدرام کشاورز
ایمیل:
pedram.keshavarz.lawyer@gmail.com
آدرس:
رشت-سبزه میدان