هیات موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع
رأی وحدت رویه شماره ۶۹۷ هیأت عمومی دیوان عالی کشور درباره صلاحیت هیأت موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع
خلاصه: بر اساس رأی وحدت رویه شماره ۶۹۷، تنها مرجع رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع، هیأت تعیین تکلیف اراضی اختلافی است. این هیأت به اعتراضات مربوط به اراضی ملی و مستثنیات رسیدگی می‌کند و تمامی قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو شده‌اند.
مقدمه: در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۸۵، هیأت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست آیت‌الله مفید و با حضور دادستان کل کشور و سایر اعضای دیوان عالی، به اختلاف نظر میان شعب مختلف دیوان در خصوص مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراضات ناشی از اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع پرداخت.
گزارش پرونده: شعبه‌های بیست‌ویکم و سی‌وهشتم دیوان عالی کشور در خصوص مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع نظرات متفاوتی داشتند. شعبه بیست‌ویکم دادگستری را مرجع صالح دانسته بود، در حالی که شعبه سی‌وهشتم هیأت موضوع ماده ۵۶ را مرجع صالح معرفی کرده بود.
نظریه دادستان کل کشور: دادستان کل کشور به استناد مواد مختلف قانونی و با توجه به توسعه شهرها و گسترش شهرنشینی، معتقد بود که مرجع رسیدگی به اعتراضات ناشی از اجرای ماده ۵۶ باید هیأت مذکور در قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی باشد. وی تأکید داشت که این امر حقوق افراد را تضییع نمی‌کند، بلکه یک مرحله رسیدگی اضافه می‌کند و همچنان امکان مراجعه به مراجع قضایی وجود دارد.
رأی وحدت رویه: هیأت عمومی دیوان عالی کشور اعلام کرد که هیأت تعیین تکلیف اراضی اختلافی تنها مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع است. این رأی برای تمامی شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
نتیجه: با صدور این رأی، دیوان عالی کشور به اختلافات درباره مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراضات ناشی از اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل‌ها و مراتع پایان داد و صلاحیت هیأت مذکور را تأیید کرد.
