بررسی حقوقی توهین در قسمت مشاع آپارتمان
در تاریخ 15 دی 1398، نشست قضایی در شهر جیرفت استان کرمان برگزار شد که در آن موضوع "توهین در قسمت مشاع آپارتمان" مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این نشست، یکی از مسائل مهم حقوقی در رابطه با توهین در محیط‌های مسکونی به ویژه در قسمت‌های مشاع آپارتمان‌ها، به عنوان محور اصلی گفتگو انتخاب شد.
پرسش قضایی
سوال مطرح شده در این نشست این بود که اگر مردی در قسمت مشاع آپارتمان و جلوی همسایه‌ها به همسر خود توهین کند و ناسزا بگوید، این عمل تحت کدام عنوان مجرمانه قرار می‌گیرد؟
نظر هیئت عالی
هیئت عالی در این نشست، نظر خود را بر این اساس بنا نهاد که توهین صورت گرفته در قسمت مشاع آپارتمان، از مصادیق توهین ساده محسوب می‌شود که در ماده 608 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 به آن اشاره شده است. این ماده به جرم توهین به افراد عادی می‌پردازد و شامل هر گونه توهین و اهانت است که به شرف و حیثیت افراد لطمه وارد می‌کند.
هیئت عالی همچنین تاکید کرد که ماده 619 قانون مجازات اسلامی، که به توهین به بانوان به اعتبار جنسیت آن‌ها اشاره دارد، برای شرایطی تدوین شده است که توهین در اماکن عمومی یا معابر رخ دهد. اما قسمت مشاع آپارتمان‌ها، که در مالکیت خصوصی افراد است و تنها برای استفاده ساکنان آن می‌باشد، شامل اماکن عمومی یا معابر مذکور در این ماده نمی‌شود.
نظر اکثریت
اکثریت اعضای این نشست نیز موافق بودند که منظور از "مرئی و منظر عام" محلی است که برای حضور عموم جامعه در نظر گرفته شده و افراد بدون کسب اجازه می‌توانند وارد آن شوند. از آنجا که قسمت مشاع آپارتمان چنین خصوصیتی ندارد و تنها ساکنان آن دسترسی به این فضا دارند، عمل مرد در این مورد مصداق توهین ساده و مشمول ماده 608 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) است. نظریه مشورتی شماره 7/93/925 اداره حقوقی قوه قضاییه در سال 1395 نیز این تفسیر را تایید می‌کند.
نظر اقلیت
با این حال، اقلیت حاضر در نشست نظر دیگری داشتند. آن‌ها معتقد بودند که چون توهین در قسمت مشاع آپارتمان رخ داده و این فضا به نوعی در "مرئی و منظر عام" قرار دارد، عمل مرد می‌تواند مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) باشد. این ماده به ایجاد مزاحمت برای بانوان در اماکن عمومی یا معابر اشاره دارد و از نظر اقلیت، قسمت مشاع آپارتمان می‌تواند به عنوان یک فضای عمومی تلقی شود.
نتیجه‌گیری
در نهایت، نتیجه‌گیری نشست قضایی بر این بود که توهین در قسمت مشاع آپارتمان، مشمول ماده 608 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بوده و به عنوان توهین ساده تلقی می‌شود. این نتیجه‌گیری بر اساس این استدلال بود که قسمت مشاع آپارتمان، به دلیل محدودیت دسترسی و استفاده، نمی‌تواند به عنوان یک مکان عمومی محسوب شود و به همین دلیل مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی نمی‌گردد.
این نشست قضایی نشان‌دهنده اهمیت تفسیر دقیق قوانین در مسائل حقوقی مرتبط با محیط‌های مسکونی و روابط بین ساکنان آن است. همچنین تأکید می‌کند که در چنین مواردی، نحوه دسترسی و استفاده از فضاهای مشترک نقش تعیین‌کننده‌ای در تشخیص نوع جرم و اعمال مجازات دارد.
