سوء پیشینه و راه حذف آن
شاید بارها با عبارت سوء پیشینه برخورد کرده
باشید اصلا سو پیشینه چیست و در صورت داشتن چگونه حذف می شود در این مقاله قصد
داریم در خصوص این مطلب به بحث و گفتگو بپردازیم
اگر کسی بخواهد یک فعالیتی را در هرزمینه ای به عنوان مثال تاسیس یک شرکت
را تقاضا نماید و برای شروع به فعالیت مجوز
کسب کند نیاز است که گواهی عدم سوء پیشینه داشته باشد تا به اصطلاح مجاز به فعالیت باشد درنتیجه گواهی عدم سوء پیشینه یک
گواهی خیلی مهمی است که عموما همه افراد جامعه با ان به نوعی در یک برهه از زمان
سروکار دارند . اگرشخصی در گذشته خود مرتکب
جرمی از جرایم مهم مذکور درقانون مجازات اسلامی مثل قاچاق یا کلاهبرداری و... بشود
مسلما دارای سوء پیشینه و این موضوع در سجل
کیفری او ثبت می گردداما آیا تا ابد در سجل سوء پیشینه او باقی می ماند اصلا قابل
حذف است یا نه؟
در پاسخ به این سوال که اصولا سوءپیشینه تا چه
زمانی طول می کشد ؟ مسلما به عوامل مختلفی بستگی دارد و و برای آن نمی توان زمان معینی را تصور
کرد ؛ اما باید این مطلب را بدانیم که حذف سوء پیشینه اتفاقی دور از ذهن نیست و اکثر جرم ها بعد از یک مدتی قطعا حذف می شوند. بحث
سوء پیشینه یک نوع مجازات است که در قانون تحت عنوان مجازات های تبعی شناخته شده
اند یعنی به تبعیت از جرم به وقوع یافته فرد مجرم را از خیلی خدمات و حقوق اجتماعی محروم می سازد.
باید این نکته را یاد آوری کنیم که اکثریت
افراد جامعه می پندارند که فردیکه که به هرنحوی
دچار محکومیت و گذراندن حبس حتی به
مدت کوتاه گردد سوءپیشینه برای او لحاظ می شود در صورتی که باید عنوان کرد این
عقیده اشتباه است چرا که مفهوم سوء پیشینه کیفری بر در مورد همه جرایم ارتکابی مصداق پیدا نمی کند و صرفا در شرایط خاص و حصری که در قانون مجازات
اسلامی پیش بینی شده است به وجود می آید و بسته به نوع جرم ومدت زمان مشخص قانون
فاقد اثر می گردد و می توان گواهی عدم سوء پیشینه دریافت داشت. در خصوص مجازات تبعی
در ضمن ماده 25 قانون مجازات اسلامی به مدت زمان سوء پیشینه در جرایم مختلف اشاره نموده است.
وفق این ماده، محکومیت کیفری موثر یا مجازات
تبعی در شرایطی حاصل می شود که فرد به این نوع محکومیتها گرفتار شود:
1-محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد
: یعنی اگر شخص جرمی را مرتکب گردد که دادگاه او را به حبس ابد و یا سلب حق حیات (
اعدام ) محکوم کند ، به مدت هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم ، سوء سابقه کیفری برای وی درنظرگرفته می شود .
2-محکومیت به قطع عضو و یا قصاص عضو در صورتی
که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد : یعنی اگر فردی جرمی را
مرتکب که در برگیرنده محکومیت به قطع عضو
ویاقصاص عضوی باشد ، به مدت سه
سال دارای سوء پیشینه است؛ البته در صورتی که دیه تعیین شده، بیش تر از نصف دیه
باشد .
3-محکومیت به نفی بَلَد و یا حبس تا درجه (4)
: دراین مورد هم شخص به مدت سه سال سوء سابقه پیدا می کند .
4-محکومیت به شلاق حدی : تاکید می شود شلاق
حدی پس شلاق تعزیری از موضوع خارج است در این حالت به مدت دو سال سوء پیشینه کیفری پیدا می کند .
5-محکومیت به قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت
، نصف دیه کامل و یا کمتر از نصف دیه
باشد ، به مدت دو سال محکومیت کیفری موثر ایجاد می شود .
6-محکومیت به حبس درجه (5) که باعث در نظر گرفتن مدت دو سال سوء پیشینه کیفری برای مرتکب خواهد شد .
ناگفته نماند حتی در صورت ارتکاب جرایم مذکور
اگر شاکی در پرونده رضایت دهد این مجازات تب.عی یا همان سوءپیشینه برای فرد در نظر
گرفته نمی شود و به گونه ای ملغی الاثر است
حال که بررسی شد چه جرایمی مشمول سوءپیشینه
هستند و مدت زمان پاک شدن این سوء پیشینه در هریک از جرایم چقدر می باشد لازم به ذکر
است که حقوق اجتماعی که افراد مرتکب به جرایم فوق الذکر محروم می شوند در ماده
26قانون مجازات اسلامی بیان شده است حقوق اجتماعی همان
حقوقی است که قانونگذار برای افراد تبعه کشور جمهوری اسلامی ایران و سایر افراد مقیم در قلمرو حاکمیت ایران منظور کرده و
سلب آن حقوق به موجب قانون یا حکم دادگاه صالح است، حقوقی مثل کاندید شدن
در انتخابات وعضویت در تصدی های دولتی و استخدام در کلیه دستگاههای حکومتی و موسسات
عمومی و.......
در خصوص حذف سوءپیشینه کار خاصی از سمت فرد
لازم نیست اما گاهی اوقات پیش می آید که برای انجام فعالیتی یا طی مراحل اداری
استخدامی به طور کلی نیاز دارد به ارگان مربوطه گواهی عدم سوء پیشینه ارایه دهد لذا از
دو روش ممکن فرد متقاضی می تواند این گواهی را دریافت دارد در روش اول ، فرد متقاضی
باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس بعلاوه ده مراجعه کند. در دومین روش، می تواند از سامانه ثنا در صورت
داشتن برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه استفاده نماید.
وکیل عذرا نصرآبادی
خیر
