نکات حقوقی

اگر حضانت با مادر باشد بدیهی است که بر طبق ماده ۱۸ قانون گذرنامه برای اشخاص زیر ۱۸ سال تمام اجازه ولی قهری (پدر) برای خروج از کشور نیاز است و داشتن حضانت فرزند برای مادر به این منزله نیست که او می تواند فرزند را از کشور خارج کند. اگر حضانت با پدر باشد اگرچه که می تواند برای فرزند گذرنامه اخذ کند ولی مادر می تواند با درخواست به اداره گذرنامه از خروج فرزند از کشور ممانعت به عمل آورد.

مستند به ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده هیچ کدام از پدر و مادر که حضانت بر عهده اوست نمی تواند فرزند را از کشور بدون رضایت دیگری خارج کند و یا این که فرزند را به شهر دیگری ببرد که ملاقات طرف دیگر تحت تاثیر قرار گیرد.

اگر کسی که حضانت فرزند با اوست مانع ملاقات طرف دیگر شود بر طبق ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده این ممانعت جرم است. ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده: «هرگاه مسئول حضانت از انجام تكاليف مقرر خودداری كند يا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و درصورت تكرار به حداكثر مجازات مذكور محكوم می شود.»

طرفی که حضانت فرزند با او نیست حق ملاقات فرزند را دارد و می تواند فرزندش را ملاقات نماید. نکته مهم اینست که بحث ملاقات فقط مربوط به بعد از طلاق نیست چه بسا که هنوز کار به دادگاه و طلاق نرسیده باشد ولی زوجین جدا از هم زندگی کنند. اگر کسی که حضانت فرزند با اوست از ملاقات فرزند با طرف دیگر ممانعت کند آن شخص میتواند دادخواست ملاقات فرزند تقدیم دادگاه خانواده نماید و دادگاه رای مقتضی صادر میکند.

نکته ی مهمی که در خصوص حضانت وجود دارد اینست که در صورت فوت یکی از ابوین حضانت بی قید و شرط با دیگری است. جد پدری و نزدیکان دیگر برخلاف آنچه در فیلم ها و سریال های فاقد کارشناسی دیده می شود در هیچ فرضی حق حضانت ندارد. مگر اینکه خود طفل یا صاحب حق حضانت بخواهد. در زمانی که یکی از والدین عهده دار حضانت است دیگری یا با توافق یا حکم دادگاه خانواده حق ملاقات دارد.

یکی از دعاوی شایع در دادگاه خانواده دعوای حضانت فرزندان است. حضانت یعنی نگهداری و مراقبت از فرزند پسر و دختر تا پایان سن 7 سالگی با مادر و پس از آن تا سن بلوغ با پدر است. که بعد از 15 سال تمام برای پسر و 9 سال تمام برای دختر به جهت خروج از حضانت و بلوغ آن فرد خود تصمیم می گیرد که به همراه چه کسی زندگی کند، که می تواند هیچ یک از پدر یا مادر نباشد.