طلاق توافقی، راهنمای جامع مراحل، مدارک ، مدت زمان رسیدگی، نکات قانونی و سوالات پر تکرار

عنوان مقاله: طلاق توافقی | راهنمای جامع مراحل، مدارک، مدت زمان، نکات قانونی و سوالات پرتکرار

نویسنده: سهیل فیضی عظیمی – وکیل پایه یک دادگستری

مقدمه

طلاق توافقی یکی از پرکاربردترین روش‌های طلاق در ایران است که با رضایت زن و شوهر و توافق بر سر مسائل کلیدی مانند مهریه، حضانت فرزند و نفقه انجام می‌شود. این نوع طلاق برخلاف طلاق‌های یک‌طرفه، سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و کم‌تنش‌تر است.

در این مقاله به تمامی جزئیات حقوقی و اجرایی طلاق توافقی همراه با استناد قانونی و پاسخ به پرسش‌های رایج پرداخته‌ایم.

طلاق توافقی چیست؟

طلاق توافقی زمانی اتفاق می‌افتد که زوجین، به جای درگیری و اختلافات قضایی، با رضایت یکدیگر تصمیم به جدایی می‌گیرند و در مورد تمامی حقوق و تعهدات متقابل به توافق می‌رسند.

مطابق ماده 25 قانون حمایت خانواده، در این نوع طلاق، شرکت در جلسات مشاوره خانواده الزامی است و بدون گواهی مشاوره، دادگاه رأی صادر نمی‌کند.

مراحل قانونی طلاق توافقی (با مدت زمان تقریبی)

1. ثبت‌نام در سامانه مشاوره خانواده (سامانه تصمیم): حدود ۷ تا ۱۴ روز.

2. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی: طبق ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی.

3. ارجاع به دادگاه خانواده و رسیدگی قضایی: حدود ۱۰ تا ۱۵ روز کاری.

4. مراجعه به دفترخانه و اجرای صیغه طلاق: ظرف ۳ ماه با حضور دو شاهد (طبق ماده 1139 قانون مدنی).

مدت زمان کل روند: بین ۲ تا ۵ هفته.

مدت زمان رسیدگی به پرونده‌های طلاق توافقی، به حجم پرونده‌های ارجاعی و وضعیت شعبه رسیدگی‌کننده بستگی دارد. در برخی موارد، دادگاه‌ها ممکن است وقت رسیدگی را با تأخیر تعیین کنند که این مسئله می‌تواند پروسه رسیدگی را طولانی‌تر کند.

رای دادگاه و اعتبار گواهی عدم امکان سازش

پس از تصمیم دادگاه، رای در قالب گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. اعتبار این گواهی از تاریخ ابلاغ به طرفین به مدت سه ماه است.

در صورتی که طرفین برای ثبت طلاق به دفاتر طلاق مراجعه نکنند، تمام پروسه باید از ابتدا طی شود.

توافق‌نامه طلاق توافقی چیست و چه مواردی باید در آن ذکر شود؟

توافق‌نامه یکی از اصلی‌ترین مدارک در طلاق توافقی است که باید کاملاً شفاف، دقیق و قانونی تنظیم شود.

موارد مهم در توافق‌نامه:

میزان و نحوه پرداخت مهریه (نقد، اقساط، بخشش)

نفقه ایام عده

حضانت فرزند

تکلیف جهیزیه و اموال مشترک

حق مراجعه مجدد یا حق طلاق یک‌طرفه در آینده

توصیه می‌شود توافق‌نامه توسط وکیل تنظیم شود تا بعداً دچار ابهام یا اجرا نشود.

حضانت فرزند در طلاق توافقی

مطابق ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزندان تا سن ۷ سالگی با مادر است و پس از آن با پدر؛ اما در طلاق توافقی، زوجین می‌توانند بر خلاف این قاعده توافق کنند، به شرط آنکه توافق به نفع کودک باشد.

نکات مهم:

حضانت دختر و پسر در سنین مختلف می‌تواند متفاوت باشد.

حق ملاقات والد غیرحضانت‌دهنده باید دقیق مشخص شود (مثلاً: هر هفته پنج‌شنبه تا جمعه).

دادگاه بررسی می‌کند که توافق به ضرر کودک نباشد.

مهریه و نفقه در طلاق توافقی

مطابق ماده 1082 قانون مدنی، زن مالک مهریه است و می‌تواند آن را مطالبه کند، ببخشد یا بخشی از آن را دریافت کند.

در طلاق توافقی، زوجین معمولاً به یکی از صورت‌های زیر توافق می‌کنند:

بخشش کامل مهریه توسط زن

پرداخت کامل مهریه توسط مرد (نقد یا اقساط)

توافق بر پرداخت بخشی از مهریه

نفقه ایام عده نیز قابل توافق است، ولی اگر توافقی نباشد، طبق قانون با مرد است.

نقش وکیل در طلاق توافقی

حضور وکیل در طلاق توافقی الزامی نیست، اما بسیار توصیه می‌شود. وکیل می‌تواند:

توافق‌نامه را به شکل حرفه‌ای و قانونی تنظیم کند

مراحل ثبت دادخواست و دادگاه را سریع‌تر انجام دهد

از تضییع حقوق یکی از طرفین جلوگیری کند

در صورت نیاز، بدون حضور در جلسات شرکت کند (با وکالت‌نامه رسمی دادگستری)

سوالات پرتکرار درباره طلاق توافقی

آیا زن می‌تواند خودش درخواست طلاق توافقی بدهد؟

در طلاق توافقی، باید هر دو طرف راضی باشند.

اگر یکی از طرفین پشیمان شود چه می‌شود؟

تا قبل از اجرای صیغه، امکان انصراف هست.

آیا بدون حضور در دادگاه طی مراحل امکان‌پذیر است؟

بله، با اعطای وکالت‌ دادگستری به وکیل دادگستری. 

طلاق توافقی در دوران عقد هم امکان دارد؟

بله، با نصف شدن مهریه.

جمع‌بندی

طلاق توافقی، اگر با دقت و آگاهی انجام شود، می‌تواند کم‌هزینه‌ترین و انسانی‌ترین شکل پایان زندگی مشترک باشد.

حضور وکیل متخصص خانواده در کنار شما، می‌تواند از اشتباهات حقوقی و نارضایتی‌های بعدی جلوگیری نماید.