برخی از نکات کاربردی دعوای خلع ید
اولین شرط مالکیت رسمی خواهان است. در بعضی از
موارد با مالکیت ناقص (مشاع) مواجه می شویم مثال: اگر یک ملک را به صورت یک صفحه
شطرنج تلقی کنیم هر خانه ی شطرنج را یک سانت بدانیم و من مالک یک سانت باشم مالکیت
یک سانت من در تمام صفحات شطرنج توزیع شده است هم چنین بقیه شرکا. در دعاوی خلع ید
میزان مالکیت بی تاثیر است اما در خصوص اجرت المثل تفاوت دارد.
کسیکه مالک مشاعی است می تواند دعوای خلع ید مطرح
کند؟ ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی پذیرفته است. ماده 43 می گوید از تمام ملک
خلع ید می شود اما به محکوم له داده نمی شود(خلاف اصل).
ماده 581 مدنی می گوید تصرفات هر یک از شرکا اگر
بدون اذن باشد فضولی می باشد و تابع معاملات فضولی است.
در قانون افراز و فروش املاک مشاع می گوید شرکای
مشاعی میتوانند در شرایطی به اداره ثبت و طبق شرایطی به دادگاه مراجعه ور درخواست
افراز ملک داده و اگر قابلیت افراز نداشت به دستور دادگاه ملک فروخته می
شود(ماده4)
خواهان باید دعوای خود را علیه متصرف طرح کند. اعم
از اینکه مالک مشاعی باشد یا شخص ثالثی باشد.
اگر خواهان احد از مالک مشاعی باشد و خوانده هیچ
مالکیتی ندارد در این فرض ماده 43 فوق الذکر اعمال نمی شود. در این جا از تمام ملک
خلع ید نمی شود و به محکوم له داده می شود.
ماده 43 زمانی است که خواهان و خوانده مالک مشاعی
هستند.
زمانیکه از تمام ملک خلع ید شود متصرفانی که طرف
دعوای ما نبوده اند چه می شوند؟ ماده 44 اجرای احکام خوانده شود تصرف بقیه مانع
عملیات اجرایی نمی شود و همه و تمام ملک خلع ید می شود. اگر بقیه افرادی که طرف
دعوا نبوده اند ادعای حقی داشتند چه می شود؟ در همین ماده 44 می گوید دادورز یا
مامور اجرا یک هفته به آن ها مهلت اقامه دعوا می دهد اگر ظرف 15 روز از اون یک
هفته اقدام نشود حکم علیه شما اجرا می شود. چه دعوایی باید مطرح شود و کدام دادگاه
صالح است؟ ماده 417 آدم اعتراض ثالث اصلی باید بکند و ماده 420 آدم دادگاه صالح را
مشخص می کند.
دعوای وضع ید فقط بین مالکین مشاعی صورت می گیرد و در آن خواهان می گوید من نمی
خواهم خلع ید بکنید و می گوید شما من را به عنوان یکی از مالکین مشاعی ببرید در
ملک متصرف کنید. به استناد ماده 30ق.م مطرح میشود. شخص نمی تواند هم خلع ید هم
بخواد و هم وضع ید و این دو مانعه الجمع هستند.
دعاوی خلع ید از دعاوی می باشد که حتما باید توسط
وکیل دادگستری مطرح شود و جای اشتباه در آن نیست.
