مقدمه: الف-1- شعبه 13 دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/3192 موضوع شکایت خانم شهین نادری به طرفیت، اداره کل استان اصفهان – سازمان آموزش و پرورش به خواسته، احتساب سابقه کار- پرداخت حقوق ماهیانه به شرح دادنامه شماره 1095 مورخ 19/5/83 چنین رأی صادر نموده است، اداره خوانده در پاسخ به شکایت شاکیه اعلام کرده است، عدم جذب شاکیه با توجه به ماده 8 و تبصره ماده 5 قانون متعهدین خدمت به آموزش و پرورش مصوب 8/3/69 مجلس شورای اسلامی و به لحاظ عدم نیاز آموزش و پرورش بوده و از طرفی استخدام و به کارگیری اشخاص مستلزم وجود مجوز و ردیف استخدامی بودن و به عبارت دیگر استخدام و بکارگیری هر فرد به خدمت دولت منوط به وجود مجوز لازم از سوی مراجع ذیصلاح است از آنجائیکه بر اساس اصول و قواعد حقوقی تحقق مشروط به وجود شرط است و در صورت عدم وجود شرط مشروط محقق نمی‎گردد، استخدام ایشان در زمان فراغت تحصیلی عملی نشده و پس از صدور مجوز لازم از سوی مراجع ذیصلاح به استخدام آموزش و پرورش درآمده است با این وصف شاکیه زمانی که استخدام نبوده و خدمت ننموده است، نمی‎توان آن را سابقه محسوب و در این خصوص حقوقی مطالبه نمود. زیرا که اداره خوانده مجوزی برای استخدام نداشته است. علیهذا با توجه به مراتب شکایت مشارالیها فاقد جایگاه قانونی و غیر وارد تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می‎گردد. الف-2- شعبه دوم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/810 موضوع تجدیدنظر خواهی خانم شهین نادری نسبت به دادنامه شماره 1095 مورخ 19/5/83 شعبه 13 دیوان، به شرح دادنامه شماره 586 مورخ 13/4/84 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه دادنامه تجدیدنظر خواسته بر اساس مستندات تجدیدنظر خوانده و سوابق امر و محتویات پرونده و دلایل و جهات مقیده در آن صادر گردیده و از طرف تجدیدنظر خواه اعتراض مؤثری بعمل نیامده و ایراد واشکالی که فسخ دادنامه تجدیدنظر خواسته را ایجاب نمایدارائه وابراز نشده علیهذابا رد اعتراض دادنامه

تجدیدنظرخواسته نتیجتاً تاییدو استوار می‎گردد. ب- شعبه دهم بدوی دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 81/317 موضوع شکایت، آقای حسین حسن نیا به طرفیت، آموزش و پرورش منطقه چادگان- سازمان استخدامی کشور به خواسته، درخواست سوابق خدمت و حقوق و مزایای از دست رفته به شرح دادنامه شماره 2331 مورخ 22/10/81 چنین رأی صادر نموده است، با عنایت به اینکه ماده 6 قانون متعهدین خدمت بیان داشته دانشجویان متعهد به خدمت موضوع این قانون از آغاز تحصیل به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و طرف دوم شکایت ملزم بوده است از زمان فراغت از تحصیل ردیف استخدامی برای شاکی منظور و طرف اول شکایت نیز ملزم بوده است وی را استخدام نماید که به لحاظ عدم اقدام آنان شاکی متضرر شده و حقوق وی مراعات نشده است، لذا طرفین شکایت ملزم‎اند از تاریخ فراغت از تحصیل شاکی برای وی مجوز استخدام صادر و وی را استخدام نمایند. ج-1- شعبه 11 بدوی دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/742 موضوع شکایت خانم طوبی بیاتی به طرفیت، سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان بخواسته، صدور حکم رسمی قطعی استخدامی از تاریخ 1/7/72 به شرح دادنامه شماره 2674 مورخ 15/11/82 چنین رأی صادر نموده است، با عنایت به آراء 33 الی 37 مورخ 14/4/76 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که بخشنامه شماره 5503/701 مورخ 18/3/73 و نامه‎های منضم به آن را که موجب لایحه جوابیه اداره آموزش و پرورش استان اصفهان مورد استناد قرار گرفته، خلاف قانون تشخیص و ابطال گردیده که با این وصف لغو حکم استخدام رسمی و قطعی شاکی به استناد بخشنامه یاد شده فاقد وجاهت قانونی بوده حکم به ورود شکایت و الزام طرف شکایت به صدور حکم قطعی رسمی شاکی از تاریخ 1/7/72 و پرداخت کلیه حقوق و مزایای مربوطه را صادر و اعلام می‎دارد. ج-2- شعبه 10 تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/1485 موضوع تجدیدنظر خواهی اداره کل امور اداری وزارت آموزش و پرورش بخواسته، اعتراض نسبت به دادنامه شماره 2674 مورخ 15/11/82 شعبه یازدهم دیوان عدالت اداری به شرح دادنامه شماره 674 مورخ 16/8/83 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدید نظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته اعتراض موجه و مؤثری بعمل نیامده و با بررسی سوابق امر بر کیفیت رسیدگـی و اعمال مقررات نیز ایـراد و اشکالی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید، مشهودی

نیست، بنابراین با رد تجدیدنظر خواهی دادنامه بدوی عیناً تایید و استوار می‎گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید.
رأی هیأت عمومی
مستنبط از مادتین 6 و 8 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 1369 این است که دانشجویان متعهد به خدمت موضوع قانون مزبور از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و از حقوق و فوق‎العاده شغل مربوط به مدارک تحصیلی لازم جهت ورود به دوره تحصیلی مورد نظر برخوردار می‎شوند و در صورت نیاز و تایید صلاحیت آنان پس از فراغت از تحصیل به طور رسمی و قطعی به استخدام وزارت آموزش و پرورش در می‎آیند. بنابه جهات فوق‎الذکر و عنایت به مدلول دادنامه شماره 758 مورخ 15/11/1385 که در مقام ایجاد وحدت رویه انشاء شده و لازم الاتباع است، واجدین شرایط مذکور در عداد مستخدمین رسمی محسوب می‎شوند و استخدام آنان به صورت خرید خدمت یا پیمانی و نظایر آن و یا عدم تعیین تکلیف قطعی آنان با وجود احراز شرایط استخدام رسمی وجاهت قانونی ندارد و عدم اشتغال این قبیل افراد مستند به فعل آنان نبوده و تأخیر در صدور احکام رسمی نافی حق مکتسب قانونی آنان نیست، بنابراین دادنامه‎های شماره 2331 مورخ 27/10/81 و 2674 مورخ 15/11/82 دو شعبه 10 و 11 بدوی دیوان مبنی بر تایید استحقاق شاکیان به استخدام رسمی و قطعی از تاریخ فراغت از تحصیل و احتساب ایام بلاتکلیفی و پرداخت حقوق و مزایای قانونی آنها در مدت مزبور که مورد تایید شعب تجدیدنظر نیز قرار گرفته است، صحیح و موافق قانون تشخیص داده می‎شود این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم- الاتباع است./
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضائی دیوان عدالت اداری
مقدسی‎فرد